Σαν Βησιγότθοι σε ρωμαϊκό χωριό, σαν αγέλη φανατικών του «ιερού» πολέμου σε αραβικό φελαχοχώρι, εφόρμησαν, έσπασαν, βρώμισαν, σκόρπισαν φόβο σ’ ένα χώρο δουλειάς, στα γραφεία ενός μικρομεσαίου δημοσιογραφικού μέσου, του πολιτικά μεσαίου πολιτικού χώρου [1], στα περίχωρα της πιο καταφρονημένης κεντρικής αθηναϊκής συνοικίας.
Είναι «δράση» που στέλνει σημαντικό μήνυμα η ενέργεια αυτή; Είναι μήπως σκαμπίλι στην κοινωνική αφασία; Δημιουργεί ενδεχόμενα ρήξη με το παλιό, το σάπιο, το απάνθρωπο που πρέπει να καταστραφεί για να εμφανιστεί το καινούργιο, το ζωντανό, το ανθρώπινο; Είναι κάποιας πολιτικής μορφής αντι-κουλτούρα τούτο το φαινόμενο; Και πού έχει άραγε τις ρίζες του και τις αναφορές του; Πότε το δέκα εναντίον ενός, πότε δηλαδή το οι πολλοί και καλογυμνασμένοι ενάντια στους λίγους και ανήμπορους, υπήρξε σύμβολο πολιτικής πάλης;
Ή μήπως είναι αυτό, το εύκολο, το ανεπεξέργαστο, το χωρίς γνώση και αυτογνωσία, το χωρίς σχέδιο βαθύ και μακροχρόνιο, χωρίς ηθική και αισθητική, ένα καινούργιο είδος πολιτικής παλικαριάς; Ή μήπως αποτελούν, αυτοί που «έδρασαν» με τον τρόπο που «έδρασαν», τη νέα στόφα κοινωνικών αγωνιστών, τον νέου τύπου ηρωισμό που φιλοδοξεί να δημιουργήσει ένα νέο ανατρεπτικό πρότυπο;
Όταν το ’φερε η ζωή να βλέπεις πλάι σου τους λίγους –τους «τρελλούς» όπως τους αποκάλεσε ο Βάσος Λυσσαρίδης κάποτε– να στέκονται όρθιοι, ατάραχοι, αν και κυκλωμένοι απ’ τους πολλούς, τους πανίσχυρους και απ’ την κορφή έως τα νύχια οπλισμένους… όταν έβλεπες ανάμεσά τους ασπρομάλληδες, γυναίκες ηλικιωμένες, δύο από αυτές πάνω από 80 χρονών, με εμπειρία ζωής απροσμέτρητη… να λένε «δεν σταματάμε, προχωράμε…»… όταν έχεις την εμπειρία του λιντσαρίσματος νωπή, δεν νιώθεις καμία επιείκεια για τα καμώματα κάποιων υπερφίαλων γιουρουσατζήδων. Θλίψη βέβαια προκαλεί να φτάνει να το λέει κανείς.
Στο αστερισμό του Τσιπρισμού, που έθελξε τους ευκολόπιστους κι αυτούς που θέλουν την προσπάθειά τους να την κάνουν άλλοι, είδαμε «της δικαιοσύνης τον ήλιο...», του μεγάλου Ελύτη, να δύει. Στον αστερισμό ποιανού φαινόμενου ή, ακόμη χειρότερα, εάν μια μέρα αποδειχθεί, ποιανού επιφαινόμενου, θα δούμε τώρα και τον ήλιο της ελευθερίας, της αυτονομίας και της αξιοπρέπειας επίσης να δύει;
Στη χώρα της φαιδράς πορτοκαλέας, στη χώρα της κοινωνικής, οικονομικής και πολιτικής αρπαχτής, είδαμε να «κάνουν παιχνίδι» κάποια αμφιβόλου ποιότητας και ήθους συμπλέγματα, να εντέλλονται και να εκτελούν –ποτέ ή κατά το ελάχιστο να κυβερνούν– υποκείμενα απολύτως στους νόμους της ετερονομίας.
Κατάρα αντί για ευχή, στην έρμη τούτη χώρα και στις κρίσιμες μέρες που ζούμε τον καιρό αυτό ιδιαίτερα, θα δούμε να ξεφυτρώνει, άραγε, ένα νέο είδος και ήθος μικρο-κοινωνικής και μικρο-πολιτικής αρπαχτής; Όπου άνθρωποι, εξ υποθέσεως και μόνον δυστυχώς, φαντασιακά ελεύθεροι και αυτόνομοι, αλλά «εν τοις πράγμασι» υποκείμενοι στους άτεγκτους νόμους της αλλοτρίωσης και της ετερονομίας, θα πασχίζουν να κάνουν και αυτοί το ρεσάλτο τους στην κεντρική πολιτική σκηνή, ώστε «χωρίς περίσκεψη και χωρίς αιδώ..» να χτίσουν ολόγυρά μας καινούργια τείχη;…
Ένα κομάντο έδρασε, λοιπόν, σε χώρο μη φρουρούμενο, σε χώρο εργασίας μισθωτής, απαιτητικής και όχι λουφαδόρικης, κατά τεκμήριο λιγότερο προνομιακής ή προστατευόμενης, όπως αυτές του Κρατικού Δημόσιου χωριού ή των (περισσότερων) εργασιακά περίκλειστων –και ελάχιστα προσβάσιμων όταν πρόκειται για κοινούς θνητούς– μη κυβερνητικών, ή παρακυβερνητικών, οργανώσεων.
Σε χώρο εργασιακό που παραμένει προσιτός σε όσους δεν μπορούν να «εμφυλλοχωρήσουν» αριστεροδέξια στους προαναφερόμενους προνομιακούς χώρους, σε όσους δηλαδή εργάζονται χωρίς να διαθέτουν συγγενείς και φίλους οικονομικά εύρωστους ή πολιτικά διαπλεκόμενους. Όπως αυτούς δηλαδή για τους οποίους μάθαμε κάτι σχετικό, τον τελευταίο καιρό, διαβάζοντας τις προ λήξης εργασιών της Βουλής ειδήσεις…
Σε χώρο δημοσιογραφικού μέσου, όπου, βέβαια, διαπράχθηκε εργασιακό λάθος τραγικό –κατά το «δεν ήταν (απλώς) έγκλημα ήταν λάθος»– υπήρξε διατύπωση γραπτή ύβρεως κακογουστιάς απύθμενης, σαν πολλές όμως άλλες που απασχολούν το ρεπερτόριο της κοινωνικο-πολιτικής μας πραγματικότητας.
Σε χώρο που έμελλε, μετά τον βανδαλισμό του από τους ρομφαία φέροντες τιμωρούς, να συνταράξει τους εργασιακούς μικρόκοσμους και να αναδειχθεί σε κορυφαίο πολιτικό ζήτημα. Σε ζήτημα που έφερε στο προσκήνιο και τους υπεραμύντορες μιας –σημεία χαλεπών καιρών– κακέκτυπης, βλάσφημα ακτιβιστικής, πολιτικής ηθικολογίας.
Θεωρούν οι τιμωροί που απαιτούν την άμεση εκδίωξη του δημοσιογραφικού μέσου, αυτοί οι καινούργιοι «Καθαροί», ότι ενδεχόμενη ανυπακοή, θα τιμωρηθεί με νέα ηρωική εισβολή και πιθανότατα με λιντσάρισμα;
Θεωρούν τέτοιες «δράσεις» πολιτική παρέμβαση ή πολιτικό ακτιβισμό;
Ή, αντίθετα, οι «δράσεις» αυτές διαπομπεύουν το ερώτημα «σοσιαλισμός ή βαρβαρότητα;» και παραπέμπουν σε σκέτη βαρβαρότητα χωρίς σοσιαλισμό, χωρίς ελευθερία και χωρίς αυτονομία, σε μια εποχή (γιατί «ό κόσμος άλλαξε, αλλάξαν κι’ οι καιροί...») όπου οι έννοιες αυτές αναζητούν τις ανανοηματοδοτήσεις τους;
# # #
Πόσο επικίνδυνα και ανιστόρητα είναι όμως όλα αυτά; Με πόση άγνοια, οίηση, ευκολία και με πόση απουσία σκέψης, όσον αφορά στη νοηματοδότηση της δράσης των πολιτικών υποκειμένων, πραγματοποιούνται; Σε ποιο ακτιβιστικό υπόδειγμα να εγγράφεται άραγε αυτό το, υποτίθεται, τιμωρητικό και κοινωνικά ανατρεπτικό εγχείρημα;
Εξηγήσεις του φαινομένου υπάρχουν πολλές, λίγες αντέχουν ωστόσο την πίεση που δέχονται από τον παραλλογισμό, την τυχαιότητα, τον επίπλαστο ψυχολογισμό, το άηθες και ταυτόχρονα τη στέρηση μιας κάποιας ιδέας ισχυρής και την απουσία ενός σχεδίου επεξεργασμένου σε ρητές δρασεολογικές θεωρητικές βάσεις.
Ο γράφων τούτο το συνοπτικό άρθρο δεν προτίθεται να θεωρητικολογήσει. Δεν θα θεωρητικολογήσει ο γράφων και για τον πρόσθετο λόγο ότι δεν είναι το προσφιλές του πεδίο αυτό. Συγκρατεί από τον Φάουστ το «Im Anfang war die Tat » [2], σκέψη στην οποία και ταπεινά υποκλίνεται, σκέψη την οποία διά του βίου του επιδίωξε να καταστήσει πράξη χωρίς να αποποιείται ούτε κατ’ ελάχιστο τη σημασία των τριών συμπλεκόμενων με αυτό ερωτημάτων. Δεν θα θεωρητικολογήσει, τέλος, γιατί αξιολογεί ως καταλληλότερα, ρεαλιστικότερα, τα λόγια ενός ανθρώπου που παρέμεινε 6 χρόνια στη φυλακή ώσπου αθωώθηκε. Αναφερόμενος κάποια στιγμή ο άνθρωπος αυτός σε άλλου είδους τιμωρούς που βιαιοπράγησαν έγραψε:
«… είναι ίσως αναγκαίο να τονιστεί ότι (αυτοί) δεν αντιδρούν έτσι επειδή έχουν αναπτυγμένο κάποιο δικό τους ιδιαίτερο αίσθημα δικαίου… (αλλά γιατί)… πιθανόν μυρίστηκαν αδυναμία. Τον αδύναμο τιμωρούν […] Φυσικά και πρέπει να αποδοθεί δικαιοσύνη. Φυσικά και πρέπει να την αποδίδουμε εμείς οι αδικημένοι, βάσει των δικών μας αξιών και των δικών μας ιεραρχήσεων για το τι είναι δίκαιο και τι όχι… Σε κάθε περίπτωση όμως, το σύστημα απονομής δικαιοσύνης που πρέπει να οργανώσουμε οι από τα κάτω, τουλάχιστον ας μην είναι χειρότερο από εκείνο της πατριαρχίας και του κεφαλαίου».
Οι νοώντες νοούν, δεν χρειάζονται περισσότερα. Όμως κάτι που αφορά το έντυπο που στοχοποιήθηκε, την A.V., κάποιες αλήθειες ισχυρές, επιμελώς όμως κρυμμένες από τους απονέμοντες αυτόκλητα δικαιοσύνη, πρέπει να αναφερθεί το εξής:
Ο γράφων γνωρίζει 40 χρόνια τον εκδότη. Τότε πορείες ιδεολογικά συγκλίνουσες, αργότερα αποκλίνουσες, κάποιες στιγμές σκέψεις τεμνόμενες, δεν έχει σημασία αυτό, εκείνο που έχει σημασία είναι η αξία και η πίστη στην ελευθερία του λόγου. Του λόγου διά του τύπου με επιφυλάξεις πολλές, όχι όμως λογοκρισία χωρίς απόφαση της εκκλησίας του Δήμου….
Αυτή η πίστη επέτρεψε, ιδιαίτερα σε καιρούς αποκλεισμού του γράφοντος –ύστερα από άνωθεν και προπαντός «έξωθεν» εντολή– από τη συντριπτική πλειοψηφία των ευρείας κυκλοφορίας εντύπων, να φιλοξενήσει άρθρα του, χωρίς όρους και περιορισμούς. Ένα από αυτά, υπέρ του δικαιώματος παραχώρησης άδειας στον Δημήτρη Κουφοντίνα. Ας το διαβάσουν [3].
Άρθρων επίσης κατά της απόφασης μετατροπής της Ιερουσαλήμ σε πρωτεύουσα του Ισραηλινού κράτους, για τα οποία η Α.V. δέχθηκε σφοδρή κριτική [4] από σημαντικό μέρος του κοινού της, ή άρθρα ανάδειξης της κινητοποίησης και δράσης ανοιχτά της Κρήτης προς το Λιβυκό, με σκοπό την αποτροπή του εγκληματικού για το θαλάσσιο περιβάλλον της Μεσογείου προγράμματος (ΗΠΑ-ΝΑΤΟ-ΟΗΕ) υδρόλυσης εν πλω (Cape Ray: πλοίο-εργοστάσιο ακραίου κινδύνου) των τοξικών ουσιών που περιέχονται σε χημικά όπλα. Όταν ετηρείτο η σιγή των αμνών από το σύνολο σχεδόν των ελληνικών ΜΜΕ, η A.V. μας έδωσε απεριόριστο βήμα. Και δεν είναι μόνον αυτά.
Να μην παραλειφθεί, κατ’ αντιδιαστολή των προαναφερόμενων, η αναφορά στον γνωστό και μη εξαιρετέο ιστότοπο του «χώρου» ελεύθερης υποτίθεται έκφρασης αντισυστημικών ιδεών και δράσεων, όπου η λογοκρισία είναι απόλυτη [5].
# # #
Ας αναρωτηθεί ο Ρουβίκωνας, αυτός που με την εμφάνισή του έριξε μια καλή πετριά στο τέλμα της μαζικής ιδιώτευσης των τελευταίων χρόνων, εάν έκανε λάθος. Κι αν έκανε, αν διαισθάνεται ότι διαψεύδει την αρχική του εικόνα, ας προσπαθήσει να αποκαταστήσει τον αυθεντικό κοινωνικο-πολιτικό ακτιβισμό, εκεί που του πρέπει.
Ας σκεφτεί επίσης σοβαρά πως η ανάδυση ενός κινήματος πολιτικής ανυπακοής ενδιαφέρει πολύ τόσο τη χτεσινή κυβέρνηση που έγινε τώρα αντιπολίτευση όσο και τη σημερινή κυβέρνηση που χτες ήταν αντιπολίτευση. Ας αναλογιστεί πως είναι και για τους δύο πολύ χρήσιμος και πως το σύστημα καταπίνει εύκολα και επ’ ωφελεία του δράσεις αθεμελίωτες σε δόκιμες αρχές και σε εμβαθυμένη μεθοδολογία.
Ας αναλογιστεί τέλος πως αυτοί που συναποτελούν την καρδιά του συστήματος αξιοποιούν στον υπέρτατο βαθμό δράσεις που υπερχειλίζουν σε ασυναρτησία και σε βαρβαρότητα. Ο Αριστοτέλης είχε πει πως οι δράσεις καταχτούν τις αρετές όπως και τις τέχνες. Άδικο είχε;
Η πολιτική δράση διά της πολιτικής ανυπακοής είναι πρωταρχικά αλληλουχία αντιστάσεων και όχι «ουγκ» επιθέσεων, απαιτεί ευπρέπεια, καλλιέπεια, τήρηση ηθικού κώδικα αντιστασιακών δραστικών μορφών, γίνεται προς όφελος του λαού, προς τέρψιν του, κι όχι προς ικανοποίησιν ή προς τέρψιν (…ας το πάρει το ρέμα).
Μέχρι να συμβούν όμως όλα αυτά ας αφήσουν ήσυχο τον χώρο εργασίας της A.V., όλων των εντύπων θα έλεγα, κι αν κάπου τους ενόχλησε το παρόν κείμενο ας καταλογίσουν την ευθύνη –κι ας θυμώσουν ακόμη– αποκλειστικά με τον συντάκτη του. Τόπος της ενοικιαζόμενης κατοικίας μου γνωστός, ανεμπόδιστα προσβάσιμη, ίσως γι’ αυτό τρεις τουλάχιστον φορές παραβιασμένη τα τελευταία 4,5 χρόνια. Φρόντισαν κάποιες πρεσβείες γι’ αυτό... αυτές που πράγματι κυβερνούν τούτη τη χώρα κι όχι ο Γεωργελές…
9/7/2019
[1] Προκαλεί, με αφορμή αυτή τη στοχοποίηση, ερωτηματικά η επιλογή των μετώπων σύγκρουσης. Τα ακροδεξιά ή μεγάλα συστημικά δεξιά η κεντροδεξιά ΜΜΕ δεν επιλέγονται και επιλέγεται η A.V.; Δεν δείχνει να είναι αντισυστημική, ριζοσπαστική η επιλογή αυτή, περισσότερο ενδοσυστημικό ενδιαφέρον παρουσιάζει. Είδομεν.
[2] Eν αρχή ην η πράξη[3] (9/11/2017), «Η 48ωρη άδεια του Δημήτρη Κουφοντίνα και ή έκλειψη του πάλαι ποτέ Φιλελευθερισμού»
[4] (10/12/2017 ), «Ιερουσαλήμ: οικουμενική ή εβραϊκή πόλη»
[5] Σχετικά με επίθεση στο Εναλλακτικό Βιβλιοπωλείο στα Εξάρχεια.
Αναδημοσίευση από την Athens Voice