Τις προάλλες, τη μέρα της ιστορικής απόφασης για την καταδίκη της Χρυσής Αυγής ως εγκληματικής οργάνωσης, σκέφτηκα –όπως φαντάζομαι και πάρα πολλοί άλλοι- ότι πρέπει να μιλήσω στην 9χρονη κόρη μου, Άσπα, για τα γεγονότα της μέρας αυτής. Οι σκέψεις για το πώς θα εξηγήσω βια, ακρότητες και πολιτική σε ένα μικρό παιδί έμοιαζαν να με οδηγούν στο απόλυτο αδιέξοδο, όμως τελικά ήταν ευκολότερο από ότι φοβόμουν:
Λ.: Άσπα, σήμερα το δικαστήριο αποφάσισε ότι οι ναζί θα πάνε στη φυλακη και γι’ αυτό σήμερα είναι μια πολύ σημαντική μέρα.
Α.: Γιατί θα πάνε στη φυλακή;
Λ.: Γιατί κάνουν κακό σε αθώους ανθρώπους, πιο αδύναμους από εκείνους. Και αυτό είναι άδικο και δεν πρέπει να το αφήνουμε να συμβαίνει.
Α: Εντάξει, αφού τους βάλαμε φυλακή-τώρα τελειώσαμε μ’ αυτούς ε; Δε θα γίνουν άλλοι άδικοι σκοτωμοί.
Λ: Δεν είναι μόνο οι σκοτωμοί. Αυτοί οι άνθρωποι είναι κακοί, επειδή δεν πιστεύουν ότι όλοι είμαστε ίσοι και εξίσου ελεύθεροι. Πιστεύουν ότι υπάρχουν άνθρωποι και λαοί, που είναι ανώτεροι. Θέλουν να έχουν δύναμη για να προκαλούν φόβο. Φέρονται άσχημα σε όσους θεωρούν κατώτερους. Είναι αγενείς και κακότροποι. Φωνάζουν. Βρίζουν. Δεν έχουν επιχειρήματα όταν κουβεντιάζουν. Χτυπάνε, όταν μπορούνε. Πονάνε.
Αν το δεις από λίγο πιο μακριά, η αδικία έχει πολλά πρόσωπα. Κάτι παρόμοιο είναι το bullying, γιατί ο συμμαθητής σου που θα σε κοροϊδέψει δεν σέβεται την ελευθερία σου να είσαι ο εαυτός σου. Τα πολύ βαρβάτα αγόρια, που κολλάνε με το ζόρι σε κορίτσια, επειδή έτσι θέλουν, δε δέχονται το «όχι» και το δικαίωμά σου να διαλέγεις εσύ ποιο αγόρι θα «αγαπάς» και ποιο όχι. Και οι γείτονες που παραπονιούνται για την πακιστανική οικογένεια στη διπλα πολυκατοικία «γιατί τα φαγητά τους βρωμάνε», τι είναι νομίζεις; Δεν είναι άδικοι; Ή εκείνοι που κοροϊδεύουν κάποιον ή κάποια που αισθάνεται πιο πολύ αγόρι (αν και είναι κορίτσι) ή πιο πολύ κορίτσι (αν και είναι αγόρι); Τι λόγος τους πέφτει για να κρίνουν τα δικαιώματα και να ροκανίζουν τις ελευθερίες των άλλων; Όσοι καταπατάνε ελευθερίες με το έτσι θέλω, είναι άδικοι και με αυτούς δεν τελειώνουμε τόσο εύκολα.
Α: Μπερδεύτηκα. Δηλαδή μου λες ότι τους βάλαμε φυλακή αλλά συνεχίζουμε να φοβόμαστε.
Λ.: Όχι Άσπα. Σιγά μην φοβηθούμε. Όλους αυτούς που είναι άδικοι, άγριοι και βίαιοι, απόλυτοι και κολλημένοι σε στερεότυπα, πρώτα δοκιμάζουμε να τους εξηγήσουμε τη βλακεία τους. Αν δεν τα καταφέρουμε, τους κάνουμε βούκινο. Δεν κρύβουμε αδικίες. Δεν τις κουκουλώνουμε και δεν συμφιλιωνόμαστε με αυτές. Ψάχνουμε δικαιοσύνη. Παύλος, Λουκμάν, Ζακ, Γιακουμάκης, Τοπαλούδη, και πόσοι άλλοι, όλοι φύγαν εξαιτίας βαρβάτων νταήδων. Όλοι άδικα. Όμως να ξέρεις, οι αδικημένοι τελικά είναι πιο δυνατοί από τους άδικους. Γιατί ξεσηκώνουν όλους εμάς. Δημιουργούν κινήματα. Ενώνουν φωνές. Κάνουν θαύματα.