Όταν οδηγούμε, πρέπει να έχουμε την προσοχή μας συγκεντρωμένη αποκλειστικά στην οδήγηση. Παρόλο που όλοι το γνωρίζουν, υπάρχουν μοιραίες στιγμές που το ξεχνούν. Παρατηρώ οδηγούς να μιλούν αμέριμνοι στο κινητό τηλέφωνο ενώ κρατούν το τιμόνι, να στέλνουν μηνύματα, να ασχολούνται με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης να τρώνε ή να συζητούν με τους επιβάτες. Κυρίες καλλωπίζονται, ενώ άλλοι παρασύρονται από τη μουσική και τραγουδούν ή/και χορεύουν.
Ποιες ειναι οι 3 κυριότερες μορφές απόσπασης προσοχής στην οδήγηση;
1. Οπτική - Απώλεια της οπτικής μας αντίληψης και επαφής με το δρόμο
2. Χειρωνακτική - Απομάκρυνση των χεριών από το τιμόνι
3. Πνευματική - Η απόσπαση της προσοχής λόγω διαφόρων θεμάτων που απασχολούν τον οδηγό
Συχνά, συμβαίνουν και τα τρία ταυτόχρονα. Λόγου χάριν, ένας οδηγός που καλείται να γυρίσει το κεφάλι για να σταματήσει διαπληκτισμούς των παιδιών στο πίσω κάθισμα, δεν μπορεί να συγκρατήσει το βλέμμα του στον δρόμο ούτε την προσοχή του στην κυκλοφορία.
Απορώ. Δεν έχουν συναίσθηση του κινδύνου; Δεν καταλαβαίνουν ότι υπάρχουν μεγάλες πιθανότητες να προκαλέσουν ακόμη και θανατηφόρο δυστύχημα λόγω απροσεξίας;
Σύμφωνα με το Ινστιτούτο Μεταφορών & Τεχνολογίας της Βιρτζίνια (VTTI) 5 δευτερόλεπτα αρκούν για να διανύσεις το μήκος ενός γηπέδου ποδοσφαίρου στα τυφλά, εάν στέλνεις κάποιο γραπτό μήνυμα οδηγώντας παράλληλα! Η αντίληψη και τα αντανακλαστικά των οδηγών που χρησιμοποιούν το κινητό τηλέφωνο μειώνονται, ενώ χάνεται η αίσθηση της ταχύτητας, της ορθής θέσης στο οδόστρωμα και η απόσταση ασφαλείας κρίνεται ανεπαρκής. Η ασφαλής οδήγηση απαιτεί και προϋποθέτει ένα σύνθετο και πολυπαραγοντικό σύνολο ικανοτήτων...
Κάθε φορά που οδηγούμε, όλες μας οι αισθήσεις και οι αντιληπτικές μας ικανότητες πρέπει να είναι σε απόλυτη εγρήγορση, ώστε να αντιλαμβανόμαστε έγκαιρα και αποτελεσματικά κάθε πιθανό ερέθισμα που μπορεί να επηρεάσει το οδηγικό περιβάλλον.
Η έγκαιρη και σωστή ικανότητα πρόβλεψης, καθώς και η οπτική μας αντίληψη είναι τα χαρακτηριστικά εκείνα που θα μας κάνουν να ξεχωρίσουμε ως οδηγοί και θα μας εξασφαλίσουν ασφαλέστερες μετακινήσεις. Στην Ελλάδα το 9% των οδηγών χρησιμοποιεί καθημερινά το κινητό κατά την οδήγηση. Η ηλικιακή ομάδα 16-24 ετών είναι αυτή που έχει ολοένα αυξανόμενη τάση αυτής της συμπεριφοράς.
Η προσοχή του οδηγού μπορεί να αποσπαστεί από:
1. Συνομιλία στο κινητό τηλέφωνο. Ο χρόνος αντίδρασής μας αυξάνεται στο διπλάσιο, καθώς δε μπορούμε να οδηγούμε και να μιλάμε στο τηλέφωνο ταυτόχρονα.
2. Η αποστολή sms, τo κατέβασμα διάφορων εφαρμογών και οποιαδήποτε ενασχόληση με το κινητό έχει ως αποτέλεσμα να χάνουμε εντελώς την ορατότητά μας για δευτερόλεπτα και να αυξάνεται κατά πολύ ο κίνδυνος προκλήσεως ατυχήματος.
3. Η αναζήτηση ραδιοφωνικών σταθμών και η ρύθμισή τους, η εναλλαγή των cd μέχρι να βρούμε αυτό που θέλουμε να ακούσουμε.
Γι' αυτόν το λόγο προβλέπουμε και φροντίζουμε να είναι επιλεγμένοι οι σταθμοί της αρεσκείας μας και τα cd κοντά μας, ώστε να μην χρειάζεται να τα ψάχνουμε και να χάνουμε την επαφή με τον δρόμο.
4. Το φαγητό. Απαιτούνται και τα δυο χέρια για την ασφαλή οδήγηση. Προτιμάμε να κάνουμε μία στάση σε σημείο που να επιτρέπεται και να είναι ασφαλές.
5. Το διάβασμα εφημερίδας, περιοδικού, χάρτη.
6. Το styling των μαλλιών, το βάψιμο-μακιγιάρισμα.
7. Η αναζήτηση αντικειμένων στα πίσω καθίσματα, στο ντουλαπάκι, σε διάφορες θήκες.
8 .Οι έντονες συζητήσεις με τους επιβάτες και οι τσακωμοί μειώνουν τις οδηγικές μας ικανότητες εξαιτίας απώλειας της ψυχραιμίας μας.
9. Κοιτώντας κάτι έξω από το αυτοκίνητο.
10. Τραγουδώντας-χορεύοντας στη μουσική.
11. Κοιτώντας κάτι μέσα στο αυτοκίνητο.
Οι παράλληλες δραστηριότητες που εκτελούμε κατά την οδήγηση, αποσπούν την προσοχή μας και αποτελούν πιθανή αιτία για τροχαία δυστυχήματα.
Ο χρόνος αντίδρασης ενός οδηγού διπλασιάζεται, όταν είναι αφηρημένος, εξαιτίας του χρόνου που σπαταλά ρίχνοντας ματιές εκτός δρόμου, σε δευτερεύουσες δραστηριότητες.
Η πλειοψηφία των οδηγών καθαρίζουν το παρμπρίζ τους, που έχει θολώσει, από την εσωτερική πλευρά, αφού έχουν ξεκινήσει να οδηγούν.
Οι τσάντες με τα ψώνια πρέπει να αποθηκεύονται στο πορτ-μπαγκάζ, καθώς, εάν γλιστρήσουν κατά τη διαδρομή, ο οδηγός θα προσπαθήσει να τις πιάσει αυξάνοντας, έτσι, την πιθανότητα ατυχήματος. Η απόσπαση προσοχής αποτελεί βασικό λόγο πρόκλησης τροχαίων δυστυχημάτων. Γι' αυτό ποτέ μην ξεχνάτε: όταν οδηγούμε, μόνο οδηγουμε! Όλες τις υπόλοιπες δραστηριότητες φροντίζουμε να τις κάνουμε πριν ή μετά την οδήγηση και όχι κατά τη διάρκεια!
Συμβουλές ασφαλείας
-Πριν ξεκινήσετε την οδήγηση, βάλτε το κινητό σε σίγαση.
-Ελέγξτε τις κλήσεις που είχατε και τα μηνύματά σας, όταν πλέον έχετε φτάσει στον προορισμό σας.
-Σε περίπτωση που είναι απόλυτη ανάγκη να μιλήσετε, ακινητοποιήστε το όχημά σας σε κάποιο ασφαλές σημείο για να μιλήσετε.
-Εάν καλέσετε κάποιον και αντιληφθείτε ότι οδηγεί παράλληλα, ενημερώστε τον άμεσα ότι θα ξαναπάρετε αργότερα και κλείστε το τηλέφωνο αμέσως.
-Η οδήγηση με ασφάλεια προϋποθέτει και απαιτεί από εμάς συνεχή ευαισθητοποίηση, ώστε να γινόμαστε όλο και καλύτεροι οδηγοί έχοντας τη σωστή οδηγική συμπεριφορά, αναπόσπαστο κομμάτι της νοοτροπίας και κουλτούρας μας. Επιβάλλεται να εντατικοποιηθούν οι προσπάθειες για καταπολέμηση της απόσπασης της προσοχής των οδηγών.