Το ημερολόγιο γράφει 17 Αυγούστου του 1999. Ίσα που πρόλαβε να αλλάξει η μέρα. Στο πρώτο λεπτό της νέας ημέρας, ακριβώς τα μεσάνυχτα, το Ιζμίτ, ελληνιστί Νικομήδεια, ταρακουνιέται για 37 ολόκληρα δευτερόλεπτα σε βαθμούς 7,6 ρίχτερ. Οι Τούρκοι ζουν μια από τις πιο καταστροφικές στιγμές της σύγχρονης ιστορίας τους.
Ο απολογισμός είναι ασύλληπτος: Περισσότεροι από 17.000 οι νεκροί, περίπου 50.000 οι τραυματίες. Τεράστιες ήταν οι καταστροφές και σε σπίτια, δημόσια κτίρια και υποδομές. Η χώρα τυλίγεται από πέπλο πένθους.
Ο σεισμός στο Ιζμίτ έγινε αισθητός από την επαρχία του Ντούζτζε μέχρι και την θάλασσα του Μαρμαρά. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα την πρόκληση ενός τσουνάμι 2,5 μέτρων από την τελευταία τοποθεσία, σκορπώντας τον θάνατο σε 155 ανθρώπους. Σημειώνεται, ότι η Τουρκία εξαιτίας του ρήγματος της Ανατολίας, καθίσταται ως μια σεισμογενής χώρα που δέχεται τέτοιες σοβαρές παρεμβάσεις της Φύσης.
Η Ελλάδα απέστειλε άμεσα διασώστες στην Κωνσταντινούπολη, αν και οι σχέσεις με την Τουρκία ήταν τεταμένες. Ηταν τρία χρόνια μετά την κρίση των Ιμίων, και μόλις λίγους μήνες μετά την υπόθεση Οτσαλάν που είχε φέρει Αθήνα και Αγκυρα στα πρόθυρα σύρραξης. Λίγες ημέρες αργότερα, αυτή η βοήθεια θα επιστρεφόταν.
Ο Γιώργος Παπανδρέου, υπουργός Εξωτερικών τότε και ο ομόλογός του, Ισμαήλ Τζεμ άνοιξαν γραμμή επικοινωνίας και η ”διπλωματία των σεισμών” που ακολούθησε, βελτίωσε σημαντικά τις σχέσεις των δύο χωρών.
21 ημέρες αργότερα
Το ημερολόγιο γράφει 7 Σεπτεμβρίου του ίδιου έτους, αυτή την φορά μεσημέρι, λίγο πριν τις 15:00.
Ο σεισμός της Πάρνηθας του 1999, ευρύτερα γνωστός ως σεισμός της Αθήνας του 1999, με μέγεθος 5,9 στην Κλίμακα Ρίχτερ, προκάλεσε 143 θανάτους και ζημιές που έφτασαν τα 3 δισεκατομμύρια ευρώ.
Είναι ο φονικότερος σεισμός των τελευταίων 50 ετών και η φυσική καταστροφή με το μεγαλύτερο κόστος σε υλικές ζημιές που έχει συμβεί ποτέ στην Ελλάδα. Ο σεισμός, αν και όχι ιδιαίτερα ισχυρός και με συνολική διάρκειά μόλις 15 δευτερόλεπτα, προκάλεσε πολλές καταστροφές εξαιτίας της εγγύτητάς του στην Αθήνα, με επίκεντρο 18 χιλιόμετρα από το κέντρο της πόλης.
Το ’99 η «διπλωματία των σεισμών» είχε φέρει τους λαούς αλλά και τις ηγεσίες πιο κοντά. Μετά τον σεισμό των 5,9 Ρίχτερ και των 143 νεκρών στην Πάρνηθα, άνδρες της AKUT (της τουρκικής ΕΜΑΚ) είχαν φθάσει άμεσα στην Αθήνα και ξεκίνησαν δουλειά μαζί με τα ελληνικά σωστικά συνεργεία.
Σχεδόν ένα μήνα νωρίτερα οι Ελληνες είχαν σπεύσει να βοηθήσουν την Τουρκία. Δεν ήταν μόνο τα συνεργεία της ΕΜΑΚ. Οι Ελληνες μαζικά προσέφεραν αίμα για τους σεισμοπαθείς, κίνηση ιερή που γκρέμισε στερεότυπα και αναγνωρίσθηκε από τους Τούρκους.
Παρότι ο τότε υπουργός Υγείας της Τουρκίας είχε στην αρχή φθάσει στο σημείο να δηλώσει ότι «δεν θέλουμε ελληνικό αίμα», το κύμα ειλικρινούς συμπαράστασης και ανθρωπιάς των Ελλήνων ανέτρεψε τα πάντα.
Στα μέσα ενημέρωσης προβάλλονταν συνεχώς ανθρώπινες ιστορίες στήριξης και κατανόησης. Το κλίμα άλλαξε σε λίγες μέρες.
Μέσα από τα συντρίμμια αναδύθηκε ένα κλίμα φιλίας και αλληλεγγύης που όχι μόνο ήταν και θα είναι πάντα θετικό για τους δύο λαούς, αλλά όταν προκύπτει διευκολύνει και τις ηγεσίες εάν πραγματικά αναζητούν τρόπους για να προχωρήσουν στην ομαλοποίηση των σχέσεων.
Επικοινωνία Μητσοτάκη- Ερντογάν μετά από δέκα μήνες
Η τελευταία φορά που επικοινώνησαν οι δύο ηγέτες των γειτόνων χωρών ήταν πάλι μετά από έναν πολύνεκρο σεισμό, αυτή την φορά στην επαρχία Ελαγίζ, στις 24 Ιανουαρίου. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, κάλεσε τον Ταγίπ Ερντογάν για να τον συλλυπηθεί και να του συμπαρασταθεί. Τουλάχιστον 22 άτομα σκοτώθηκαν και περισσότεροι από χίλιοι τραυματίστηκαν από τον σεισμό των 6,7 ρίχτερ (ξανά).
Ο Τούρκος πρόεδρος ευχαρίστησε τον Έλληνα πρωθυπουργό, τονίζοντας ότι η κατάσταση ελέγχεται από τα τουρκικά συνεργεία και πως θα επαναξιολογήσει την κατάσταση τις επόμενες ημέρες. Δεν ζήτησε ποτέ βοήθεια.
Το απόγευμα της Παρασκευής (30/10), το μήνυμα αλληλεγγύης τους ήταν κοινό.
″Μόλις επικοινώνησα με τον πρόεδρο Ερντογάν για να εκφράσω τα συλλυπητήρια μου για τις τραγικές απώλειες του σεισμού που έπληξε τις χώρες μας. Οποιες κι αν είναι οι διαφορές μας αυτές είναι στιγμές που οι άνθρωποι πρέπει να στέκονται μαζί” έγραψε στον προσωπικό του λογαριασμό στο twitter ο Κ. Μητσοτάκης.
Η Τουρκία είναι έτοιμη να βοηθήσει την Ελλάδα μετά τον ισχυρό σεισμό που συγκλόνισε το Ανατολικό Αιγαίο, δήλωσε ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στον Έλληνα πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη.
Όπως ανέφερε ανακοίνωση από τον εκπρόσωπο του γραφείου του προέδρου της Τουρκίας, ”η τραγωδία έδειξε πόσο κοντά βρίσκονται οι δύο χώρες”.
″Ο πρόεδρος Ερντογάν έχει δώσει εντολές σε όλες τις αρμόδιες κυβερνητικές υπηρεσίες να συμβάλουν στις προσπάθειες διάσωσης. Προσευχόμαστε να μην υπάρχουν περαιτέρω απώλειες ανθρώπινων ζωών στην Τουρκία ή στην Ελλάδα και στέλνουμε τα θερμά μας συλλυπητήριά σε όλους όσους επλήγησαν στις δύο χώρες. Αυτή η τραγωδία μας υπενθυμίζει για άλλη μια φορά πόσο κοντά είμαστε παρά τις διαφορές μας σχετικά με την πολιτική. Είμαστε έτοιμοι να βοηθήσουμε εάν η Ελλάδα το χρειάζεται”, δήλωσε ο Φαχρετίν Αλτούν, εκπρόσωπος του γραφείου του προέδρου Ερντογάν.
Το συμπέρασμα είναι κοινό. Ίσως μέσα από τα συντρίμμια αναδυθεί ένα κλιμα φιλίας και αλληλεγγύης, με προτερήματα όχι μόνο για τους δυο λαούς αλλά και για τις ηγεσίες, σε περίπτωση που επιζητούν τρόπους ομαλοποίησης των μεταξύ τους σχέσεων.