Τις εποχές που το ζήτημα της κακοποίησης μοιάζει να απασχολεί και να προβληματίζει ολοένα περισσότερους, είναι μάλλον αποθαρρυντικό το γεγονός ότι τα «νούμερα» που έχουμε στην διάθεσή μας - σε σχέση με την εικόνα της παιδικής κακοποίησης στην Ελλάδα τουλάχιστον - αποτυπώνουν μια κατάσταση που συνέβαινε στην χώρα μας πριν από εννέα χρόνια. Κι αυτό διότι η εικόνα που έχει σχηματιστεί για την παιδική κακοποίηση στην Ελλάδα έρχεται από την διαβαλκανική έρευνα Becam study που διενήργησε για λογαριασμό της Ελλάδας το Ινστιτούτο Υγείας του Παιδιού το 2013 - από κοινού με στοιχεία της Unicef του 2021. «Σε εθνικό επίπεδο, ωστόσο, σύστημα καταγραφής παιδικής κακοποίησης δεν υπάρχει στην Ελλάδα, γι′ αυτό και επικαλούμαστε έρευνα του 2013», αναφέρουν στην HuffPost οι άνθρωποι του ΕΛΙΖΑ, Σωματείου Ενάντια στην Κακοποίηση του Παιδιού στο περιθώριο της συνέντευξης τύπου που δόθηκε την Τρίτη 1 Φεβρουαρίου για την ανακοίνωση του «Κύκλου Υπερασπιστών των Δικαιωμάτων των Παιδιών».
Τα παιδιά στην Ελλάδα σήμερα
Αν και η προστασία της παιδικής ηλικίας εμπεριέχεται σε ένα διεθνές θεσμοθετημένο πλαίσιο, στην πράξη τα παιδιά παραμένουν απροστάτευτα και εκτεθειμένα σε πάσης φύσεως κινδύνους. Συγκεκριμένα, στην Ελλάδα:
- 568.000 παιδιά ζουν σε συνθήκες φτώχιας και κοινωνικού αποκλεισμού
- 7.500 παιδιά κάτω των 5 ετών υποφέρουν από κάποι
- 1 στα 2 παιδιά βίωσε σωματική βία κατά το τελευταίο έτος
- 77% των παιδιών δηλώνει ότι έχει δεχθεί σωματική βία μία ή περισσότερες φορές κατά τη διάρκεια της παιδικής του ηλικίας
- Ένα μεγάλο ποσοστό περιστατικών δεν αναφέρεται ποτέ στις υπηρεσίες προστασίας
Πηγές: Becan Study, Ινστιτούτο Υγείας του Παιδιού, 2013 Unicef, 2021
Στην παρουσίαση πήραν μέρος οι:
- Ελένη Καρακίτσιου, Διαχειρίστρια Προγραμμάτων Ιδρύματος Μποδοσάκη
- Βάννα Μαρκετάκη, Υπεύθυνη Στρατηγικού Σχεδιασμού ΕΛΙΖΑ
- Αλεξάνδρα Σολδάτου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Παιδιατρικής, Β’ Παιδιατρική Κλινική ΕΚΠΑ, Νοσοκομείο Παίδων «Π. & Α. Κυριακού», Υπεύθυνη Μονάδας Φροντίδας για την Ασφάλεια των Παιδιών
- Ηλέκτρα Κουτσούκου, Δρ. Δικαιώματα Παιδιού, Δικηγόρος, Διδάσκουσα Πανεπιστημίου Πελοποννήσου, μέλος ΣΕΠ ΕΑΠ, Επιστημονικής συνεργάτης ΕΛΙΖΑ, επιστημονική συνεργάτης ΙΕΠ
Καταρρίπτοντας μύθους
Αλήθεια, ποια είναι η «κόκκινη γραμμή» πέρα από την οποία θα έρθει η ώρα να καταγγείλουμε ένα περιστατικό που μας δημιουργεί υποψίες; «Δεν είναι ανάγκη να είμαι απόλυτα σίγουρος προκειμένου να κάνω την αναφορά για απλό περιστατικό. Ειδικά αν υποχρεούμαι προς τούτο νομικά, κοινοποιώ ανησυχία», ανέφερε η δρ. Κουτσούκου στο πλαίσιο της ανάδειξης των ερωτήσεων που κατέρριψαν μύθους στην δική της παρουσίαση.
Ο Κύκλος Υπερασπιστών των Δικαιωμάτων των Παιδιών
Οπως αναφέρθηκε, το πανελλαδικής εμβέλειας έργο του Κύκλου Υπερασπιστών διαρκεί 12 μήνες με πρωτοβουλίες που αποσκοπούν στην προάσπιση των δικαιωμάτων και της ασφάλειας παιδιών μέσω της Ευαισθητοποίησης και Κινητοποίησης των Πολιτών ενάντια στη βία στα παιδιά, στην Πρόληψη του φαινομένου και τον Πρώιμο Εντοπισμό, καθώς και την επιμόρφωση δημοσίων υπαλλήλων/ λειτουργών αναφορικά με ζητήματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Το εθνικό έργο του «Κύκλου Υπερασπιστών των Δικαιωμάτων των Παιδιών» με νούμερα
- Επιμόρφωση 1.000 δημοσίων λειτουργών σε όλη την Ελλάδα
- Ενημέρωση 10.000 γονέων και φροντιστών για την πρόληψη της σωματικής κακοποίησης
- Νέα τηλεοπτική καμπάνια για την προστασία ευάλωτων παιδιών
Πρόγραμμα Active Citizens Fund
Το έργο Κύκλος Υπερασπιστών των Δικαιωμάτων των Παιδιών υλοποιείται στο πλαίσιο του προγράμματος Active citizens fund με φορέα υλοποίησης το ΕΛΙΖΑ. Το πρόγραμμα Active citizens fund, ύψους 12 εκατομμυρίων ευρώ χρηματοδοτείται από την Ισλανδία, το Λιχτενστάιν και τη Νορβηγία και είναι μέρος του χρηματοδοτικού μηχανισμού του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (ΕΟΧ) περιόδου 2014 – 2021, γνωστού ως EEA Grants. Το πρόγραμμα στοχεύει στην ενδυνάμωση και την ενίσχυση της βιωσιμότητας της κοινωνίας των πολιτών και στην ανάδειξη του ρόλου της στην προαγωγή των δημοκρατικών διαδικασιών, στην ενίσχυση της συμμετοχής των πολιτών στα κοινά και στην προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Τη διαχείριση της επιχορήγησης του προγράμματος Active citizens fund για την Ελλάδα έχουν αναλάβει από κοινού το Ίδρυμα Μποδοσάκη και το SolidarityNow. Περισσότερες πληροφορίες: www.activecitizensfund.gr
Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού
Η Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού υιοθετήθηκε από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ το 1989, για να αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζονται τα παιδιά. Στη χώρα μας, η Σύμβαση επικυρώθηκε το 1992, με σχετικό νομοθέτημα (νόμος 2101/92). Μέσω των 54 άρθρων της Σύμβασης ρυθμίζονται οι υποχρεώσεις των κρατών για την προστασία και την προαγωγή των δικαιωμάτων του παιδιού, προκειμένου να προλαμβάνεται το αποτρόπαιο φαινόμενο της στέρησης της παιδικής ηλικίας.
Οι άξονες υλοποίησης του έργου
1. Επιμόρφωση 1.000 δημόσιων λειτουργών και φοιτητών
Έχει σχεδιαστεί και υλοποιείται ένα εκτενές πρόγραμμα εκπαίδευσης 1.000 επαγγελματιών υγείας και φοιτητών σε όλη την Ελλάδα, σε συνεργασία και υπό την επιστημονική επίβλεψη του προσωπικού της Μονάδας Φροντίδας για την Ασφάλεια των Παιδιών στη Β’ Παιδιατρική Κλινική ΕΚΠΑ στο Νοσοκομείου Παίδων «Π. & Α. Κυριακού». Το πρόγραμμα περιλαμβάνει 6 διαδικτυακά σεμινάρια, με τη συμβολή παιδιάτρων από Πανεπιστημιακές Παιδιατρικές Κλινικές σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Αλεξανδρούπολη, Λάρισα, Πάτρα και Ιωάννινα, όπου οι συμμετέχοντες επιμορφώνονται με στόχο την αναγνώριση και διαχείριση περιστατικών παιδιών με υποψία σωματικής κακοποίησης.
Παράλληλα, υλοποιείται και η εκπαίδευση στο ειδικά σχεδιασμένο Πρωτόκολλο-εργαλείο για την ανίχνευση της σωματικής κακοποίησης, το οποίο περιλαμβάνει συνοπτικά τα βήματα που θα πρέπει να ακολουθήσει ο ιατρός, όταν αντιληφθεί κάποιο ύποπτο περιστατικό.
2. Καμπάνια στα social media και τηλεοπτικό σποτ
Ειδικά σχεδιασμένο περιεχόμενο διοχετεύεται στα social media, με στόχο την ενημέρωση των πολιτών γύρω από τα Δικαιώματα των Παιδιών, καθώς και την ενεργοποίησή τους, ώστε να γίνουν συμμέτοχοι στην πρωτοβουλία. Ήδη, περισσότεροι από 900.000 πολίτες σε όλη την Ελλάδα έχουν δει, μοιραστεί και αλληλεπιδράσει με το υλικό, αποτελώντας και οι ίδιοι κρίκοι της αλυσίδας προστασίας των παιδιών.
Ταυτόχρονα, ένα νέο τηλεοπτικό σποτ για την πρόληψη της σωματικής κακοποίησης, θα προβάλλεται από τον Φεβρουάριο έως και τον Ιούνιο σε τηλεοπτικούς σταθμούς πανελλαδικής και τοπικής εμβέλειας.
3. Ενημέρωση και αποστολή υλικού σε 10.000 γονείς και φροντιστές
Περισσότεροι από 20.000 οδηγοί «Γονιός γίνεσαι μέρα με τη μέρα» και «Σύνδρομο Ταρακουνήματος του μωρού» αναμένεται να διατεθούν σε 10.000 νέους γονείς και φροντιστές σε όλη την Ελλάδα. Με τη βοήθεια των οδηγών αυτών, αναμένεται να δοθούν πρακτικές λύσεις και απαντήσεις σε καθημερινά προβλήματα που αντιμετωπίζουν γονείς βρεφών και μικρών παιδιών, ώστε να αποφεύγονται ατυχήματα, περιστατικά παραμέλησης και βίαιες συμπεριφορές.