Νοτιοαφρικανοί επιστήμονες εντόπισαν μια νέα εκδοχή του κορονοϊού αυτή την εβδομάδα, η οποία, όπως λένε, βρίσκεται πίσω από μια πρόσφατη αύξηση των κρουσμάτων από τον COVID-19 στο Γκαουτένγκ, την πολυπληθέστερη επαρχία της χώρας. Δεν είναι σαφές, από πού προέκυψε πραγματικά η νέα παραλλαγή, αλλά γνωρίζουμε ότι εντοπίστηκε για πρώτη φορά από επιστήμονες στη Νότια Αφρική.
Ο υπουργός Υγείας,Τζο Φάαλα, είπε ότι η παραλλαγή συνδέεται με μια «εκθετική αύξηση» των κρουσμάτων τις τελευταίες ημέρες, αν και οι ειδικοί εξακολουθούν να προσπαθούν να προσδιορίσουν εάν η νέα παραλλαγή, που βαφτίστηκε «μετάλλαξη Όμικρον», είναι πραγματικά υπεύθυνη για τα αυξημένα κροούσματα.
Από μόλις 200 νέα επιβεβαιωμένα κρούσματα την ημέρα τις τελευταίες εβδομάδες, η Νότια Αφρική είδε τον αριθμό των νέων καθημερινών κρουσμάτων να ανέρχεται σε 2.465 την Πέμπτη (25 Νοεμβρίου 2021). Προσπαθώντας να εξηγήσουν την ξαφνική αύξηση των κρουσμάτων, οι επιστήμονες μελέτησαν δείγματα ιού και ανακάλυψαν τη νέα παραλλαγή.
Την Παρασκευή, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας συγκάλεσε μια ομάδα εμπειρογνωμόνων για να αξιολογήσει τα δεδομένα από τη Νότια Αφρική.
Γιατί ανησυχεί τους επιστήμονες αυτή η νέα παραλλαγή;
Φαίνεται να παρουσιάζει μεγάλο αριθμό μεταλλάξεων - περίπου 30 - στην πρωτεΐνη ακίδας του κορονοϊού, η οποία θα μπορούσε να επηρεάσει το πόσο εύκολα εξαπλώνεται στους ανθρώπους.
Η Σάρον Πίκοκ, η οποία ηγήθηκε της έρευνας για την γενετική αλληλουχία του COVID-19 στη Βρετανία στο Πανεπιστήμιο του Cambridge, είπε ότι τα μέχρι στιγμής δεδομένα υποδηλώνουν ότι η νέα παραλλαγή έχει μεταλλάξεις «με ενισχυμένη μεταδοτικότητα», ωστόσο σημειώνει ότι «η σημασία πολλών από τις μεταλλάξεις ακόμα δεν είναι γνωστή.»
Ο Λόρενς Γιανγκ, ιολόγος στο Πανεπιστήμιο του Warwick, περιέγραψε την παραλλαγή ως «την πιο βαριά μεταλλαγμένη εκδοχή του ιού που έχουμε δει». Υπογραμμίζει ότι είναι ανησυχητικό το γεγονός, ότι αν και η παραλλαγή ανιχνεύτηκε μόνο σε χαμηλά επίπεδα σε περιοχές της Νότιας Αφρικής, «φαίνεται ότι εξαπλώνεται γρήγορα».
Ο Δρ. Άντονι Φάουτσι που ηγείται της επιστημονικής μάχης για την αντιμετώπιση της πανδημίας στις Η.Π.Α., είπε από την πλευρά του ότι Αμερικανοί αξιωματούχοι είχαν κανονίσει μια βιντεο-κλήση με νοτιοαφρικανούς ομολόγους τους χθες (Παρασκευή) για να μάθουν περισσότερες λεπτομέρειες, ενώ σημείωσε ότι δεν υπάρχουν ενδείξεις πως η παραλλαγή είχε φτάσει επί του παρόντος στις ΗΠΑ.
Τι γνωρίζουμε και τι δεν γνωρίζουμε για την «Όμικρον»;
Οι επιστήμονες γνωρίζουν ότι η νέα παραλλαγή είναι γενετικά διαφορετική από τις προηγούμενες παραλλαγές, συμπεριλαμβανομένων των παραλλαγών βήτα και δέλτα, αλλά δεν γνωρίζουν εάν αυτές οι γενετικές αλλαγές την καθιστούν πιο μεταδοτική ή επικίνδυνη.
Νοτιοαφρικανοί επιστήμονες έχουν παρατηρήσει κύμα κρουσμάτων, αλλά δεν γνωρίζουν αν ευθύνεται η νέα παραλλαγή. Θα χρειαστούν εβδομάδες για να διευκρινιστεί, εάν τα εμβόλια εξακολουθούν να είναι αποτελεσματικά εναντίον και αυτής της παραλλαγής.
Μέχρι στιγμής, δεν υπάρχει ένδειξη ότι η παραλλαγή προκαλεί πιο σοβαρή ασθένεια. Νοτιοαφρικανοί ειδικοί είπαν ότι όπως και με άλλες παραλλαγές, ορισμένοι μολυσμένοι άνθρωποι δεν παρουσιάζουν κανένα σύμπτωμα.
Παρόλο που ορισμένες από τις γενετικές διαφοροποιήσεις στη νέα παραλλαγή φαίνονται ανησυχητικές, δεν είναι ακόμα σαφές εάν ο ιός θα αποτελέσει σημαντική απειλή για τη δημόσια υγεία. Ορισμένες προηγούμενες παραλλαγές, όπως η παραλλαγή βήτα, αρχικά απασχόλησαν τους επιστήμονες αλλά δεν κατέληξαν να εξαπλωθούν πολύ μακριά.
Ο Φρανσουά Μπαλού, διευθυντής του Ινστιτούτου Γενετικής στο University College του Λονδίνου, δήλωσε ότι είναι αδύνατο να γίνουν προβλέψεις σχετικά με το εάν ο ιός είναι ή όχι πιο επικίνδυνος ή μολυσματικός με βάση μόνο τη γενετική του σύνθεση.
Πως προέκυψε αυτή η νέα παραλλαγή;
Ο κορονοϊός μεταλλάσσεται καθώς εξαπλώνεται και πολλές νέες παραλλαγές, συμπεριλαμβανομένων εκείνων με ανησυχητικές γενετικές διαφοροποιήσεις, συχνά απλώς εξαφανίζονται. Οι επιστήμονες παρακολουθούν τις αλληλουχίες του COVID-19 για μεταλλάξεις που θα μπορούσαν να κάνουν την ασθένεια πιο μεταδοτική ή θανατηφόρα, αλλά δεν μπορούν να το προσδιορίσουν απλώς κοιτάζοντας τον ιό. Πρέπει να συγκρίνουν το μοτίβο της νόσου στα ξεσπάσματα, σε συνδυασμό με τις γενετικές αλληλουχίες. Η απάντηση στο ερώτημα, εάν υπάρχει πραγματική σύνδεση, μπορεί να απαιτήσει χρόνο.
Είναι δικαιολογημένοι οι ταξιδιωτικοί περιορισμοί που επιβάλλουν ορισμένες χώρες;
Μπορεί. Από το μεσημέρι της Παρασκευής 26 Νοεμβρίου, οι ταξιδιώτες που φτάνουν στο Ηνωμένο Βασίλειο από τη Νότια Αφρική, τη Ναμίμπια, την Μποτσουάνα, το Λεσότοι και τη Ζιμπάμπουε θα πρέπει να απομονωθούν για 10 ημέρες. Τα κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης κινήθηκαν επίσης γρήγορα για να προσπαθήσουν να σταματήσουν τα αεροπορικά ταξίδια από τη νότια Αφρική.
Δεδομένης της πρόσφατης ταχείας αύξησης του COVID-19 στη Νότια Αφρική, ο περιορισμός των ταξιδιών από την περιοχή είναι «συνετός», δήλωσε ο Νιλ Φέργκιουσον, ειδικός ερευνητής για μολυσματικές ασθένειες στο Imperial College του Λονδίνου.
Ο Μπαλού του University College του Λονδίνου, δήλωσε ότι εάν η νέα παραλλαγή αποδειχθεί πιο μολυσματική από την μετάλλαξη δέλτα, τότε οι νέοι περιορισμοί θα έχουν μικρό αντίκτυπο, αλλά ότι θα μπορούσαν «να αγοράσουν λίγο χρόνο» για το Ηνωμένο Βασίλειο, ώστε να ενισχυθούν τα ποσοστά εμβολιασμού και να αναπτυχθούν άλλες πιθανές παρεμβάσεις.
Τι θα συμβεί από εδώ και πέρα;
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας συγκάλεσε εσπευσμένα στις 26 Νοεμβρίου μια τεχνική ομάδα εμπειρογνωμόνων, που αποφάσισε μερικές ώρες αργότερα ότι η νέα παραλλαγή δικαιολογεί τον χαρακτηρισμό ως «παραλλαγή ενδιαφέροντος ή παραλλαγή ανησυχίας» και έλαβε το όνομα «Όμικρον» από ένα γράμμα του ελληνικού αλφαβήτου, σύμφωνα με το τρέχον σύστημα ονομασίας που ίσχυσε και για τις προηγούμενες αντίστοιχες μεταλλάξεις.
Οι παραλλαγές που μας ενδιαφέρουν - οι οποίες περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων τις μεταλλάξεις mu και λάμδα - παρουσιάζουν γενετικές διαφοροποιήσεις που είναι γνωστό ότι επηρεάζουν πράγματα όπως η μεταδοτικότητα και η σοβαρότητα της νόσου.
Οι ανησυχητικές παραλλαγές - που περιλαμβάνουν τις άλφα, βήτα και δέλτα - έχουν δείξει ότι μπορούν να εξαπλωθούν πιο εύκολα, να προκαλέσουν πιο σοβαρές ασθένειες ή να κάνουν τα τρέχοντα εργαλεία όπως τα εμβόλια λιγότερο αποτελεσματικά.
Μέχρι σήμερα, η παραλλαγή δέλτα παραμένει μακράν η πιο μεταδοτική μορφή του COVID. Αντιπροσωπεύει περισσότερο από το 99% των ακολουθιών που έχουν καταγραφεί στη μεγαλύτερη δημόσια βάση δεδομένων στον κόσμο.
Σε μερικές εβδομάδες θα γνωρίζουμε εάν η Όμικρον συνιστά λιγότερο, εξίσου ή περισσότερο σημαντική απειλή.