Παρασκευή και 13: Γιατί θεωρείται γρουσούζικη μέρα

Τα χαρακτηριστικά μιας δεισιδαιμονίας.
via Associated Press

Παρασκευή και 13 σήμερα, μια μέρα που θεωρείται από πολλούς γρουσούζικη, με τη συγκεκριμένη δεισιδαιμονία να απαντάται στις αγγλόφωνες χώρες.

Η σχετική φοβία ονομάζεται στα αγγλικά Paraskavedekatriaphobia, από τις ελληνικές λέξεις «Παρασκευή», «δεκατρία» και «φοβία», αναφέρει το CNN.

Οι Έλληνες και οι Ισπανόφωνοι λαοί έχουν ως γρουσούζικη ημέρα την Τρίτη και 13 και αυτό ονομάζεται triskaidekaphobia.

Ενώ η Παρασκευή και 13 μπορεί να εμφανίζεται σπάνια, η 13η ημέρα του μήνα είναι πιο πιθανό να πέσει Παρασκευή από οποιαδήποτε άλλη ημέρα της εβδομάδας. Δεν είναι, ωστόσο, μια καθολική δεισιδαιμονία: Στην Ελλάδα και τις ισπανόφωνες χώρες, η Τρίτη και 13 θεωρείται ημέρα κακής τύχης, ενώ στην Ιταλία, είναι η Παρασκευή 17.

Τα χαρακτηριστικά μιας δεισιδαιμονίας

Όπως πολλές δεισιδαιμονίες που έχουν εξελιχθεί με την πάροδο του χρόνου και μεταξύ των πολιτισμών, είναι δύσκολο να εντοπιστεί η ακριβής προέλευση της Παρασκευής 13.

Αυτό που γνωρίζουμε, ωστόσο, είναι ότι τόσο η Παρασκευή όσο και ο αριθμός 13 έχουν θεωρηθεί άτυχοι σε ορισμένους πολιτισμούς σε όλη την ιστορία. Στο βιβλίο του “Extraordinary Origins of Everyday Things”, ο Charles Panati εντοπίζει την έννοια του καταραμένου πίσω στη σκανδιναβική μυθολογία, όταν ο Loki, ο θεός της αταξίας, ξεγελάστηκε σε ένα συμπόσιο στη Valhalla, ανεβάζοντας τον αριθμό των θεών που ήταν παρόντες σε 13.

Εξαπατημένος από τον Loki, ο τυφλός θεός Hodr πυροβόλησε τον αδελφό του Balder, τον θεό του φωτός, της χαράς και της καλοσύνης, με ένα βέλος σκοτώνοντάς τον ακαριαία.

Από τη Σκανδιναβία, εξηγεί ο Panati, η δεισιδαιμονία στη συνέχεια εξαπλώθηκε νότια σε όλη την Ευρώπη, και εδραιώθηκε κατά μήκος της Μεσογείου από την αρχή της χριστιανικής εποχής.

Σύμφωνα με τη χριστιανική θρησκεία, ο προδότης Ιούδας Ισκαριώτης αναφέρεται ως ο «13ος Απόστολος» του Χριστού.

Για την προέλευσή της έχουν εκφρασθεί ποικίλες θεωρίες, όπως:
-Ήταν Παρασκευή όταν η Εύα έδωσε στον Αδάμ τον απαγορευμένο καρπό, με αποτέλεσμα να εκδιωχθούν και οι δύο από τον Παράδεισο.

-Παρασκευή έγινε η μεγάλη πλημμύρα της Βίβλου.

- Που ο Κάιν δολοφόνησε τον αδελφό του, τον Άβελ

- Ήταν η ημέρα που γκρεμίστηκε ο Ναός του Σολομώντα.

- Ήταν Παρασκευή, 13 Οκτωβρίου 1307, όταν ο βασιλιάς της Γαλλίας Φίλιππος, ο επονομαζόμενος και «Ωραίος», έδωσε τη διαταγή να συλληφθούν όσοι Ναΐτες ιππότες βρίσκονταν στη χώρα. Ακολούθησαν μαζικά βασανιστήρια και εκτελέσεις Ναϊτών.

Το 13 είναι επίσης ο κατεξοχήν κακότυχος αριθμός, που σπάει την αρμονία του 12 (12 Θεοί του Ολύμπου, 12 άθλοι του Ηρακλή, 12 φυλές του Ισραήλ, 12 οι μαθητές του Χριστού, 12 Ιμάμηδες κλπ). Με την προσθήκη του αριθμού 1 σχηματίζεται η αρχή ενός νέου κύκλου. Το άγνωστο, που αντιπροσωπεύει ο αριθμός 13, προκαλεί ανησυχία στους ανθρώπους κι έτσι άρχισαν να το συνδέουν με ατυχή γεγονότα.

Σε πολλές χώρες η Παρασκευή και 13 θεωρείται ακατάλληλη για μια σειρά δραστηριοτήτων, όπως η γέννηση, ο γάμος, η έναρξη μιας νέας δουλειάς, το ξεκίνημα του πλοίου για ένα νέο ταξίδι, για τις μετακομίσεις, για να κόψει κάποιος τα νύχια του κ.α.

Μάλιστα, στην Ουγγαρία πιστεύουν ότι ένας ένας μωρό γεννηθεί Παρασκευή και 13 μπορεί το κακό να φύγει από πάνω του μόνο αν κάποιος ρίξει λίγο από το αίμα του σε ένα κομμάτι ύφασμα από τα ρούχα του και έπειτα το κάψει, καίγοντας μαζί οποιαδήποτε κατάρα μεταφέρει η μέρα αυτή.

Δημοφιλή