Ο πολιτισμός αποτελεί, αναντίρρητα, ένα αγαθό στο οποίο όλοι θα πρέπει να έχουν πρόσβαση. Από τον πρώτο μέχρι και τον τελευταίο πολίτη της κάθε χώρας. Άλλωστε, δεν νοείται κοινωνία που δημιουργεί «φράχτες» στο εσωτερικό της.
Όλα αυτά προσλαμβάνουν έτι μεγαλύτερη σημασία ανήμερα της 3η Δεκεμβρίου, η οποία συμπίπτει με την Παγκόσμια Ημέρα Ατόμων με Αναπηρία (ΑμεΑ).
Οι συμπολίτες μας με αναπηρία αριθμούν σε περισσότερο από 1 εκατομμύριο (11,2% του πληθυσμού). Πρόκειται για ανθρώπους, οι οποίοι βρίσκονται στην οικογένειά μας ή στην οικογένεια των φίλων και των γνωστών μας.
Εάν σε κάτι συμφωνούμε όλοι είναι ότι η ισότιμη και η απρόσκοπτη πρόσβαση όλων αυτών των ανθρώπων στο αγαθό του πολιτισμού -και όχι μόνο- συνιστά ένα από τα κριτήρια αξιολόγησης της κοινωνίας μας.
Ωστόσο, η πραγματικότητα είναι αδυσώπητη, καθώς μόλις το 11,5% των ΑμεΑ έχει παρακολουθήσει ζωντανές θεατρικές ή μουσικές παραστάσεις. Ακόμα μικρότερο (7,7%) είναι το ποσοστό, όσων έχουν βρεθεί ποτέ στον κινηματογράφο.
Γίνεται, επομένως, φανερό ότι στη χώρα μας ορθώνονται αλλεπάλληλα εμπόδια στην προσβασιμότητα σε αγαθά του πολιτισμού και της ψυχαγωγίας, συνεπάγοντας τον αποκλεισμό του 1/10 των Ελλήνων από την πολιτιστική ζωή του τόπου.
Υπό αυτό το πρίσμα, θεωρείται εξαιρετικής σημασίας η πρωτοβουλία της Alpha Bank για τη διευκόλυνση της πρόσβασης των ΑμεΑ σε χώρους πολιτισμού και ψυχαγωγίας.
Στόχος τι άλλο, παρά η πλήρης κοινωνική ενσωμάτωση αυτών των ανθρώπων, η καθολική κατάργηση των αποκλεισμών και των ανισοτήτων, καθώς και η όσο το δυνατόν μεγαλύτερη συμμετοχικότητα στην καλλιτεχνική δημιουργία.
«Μέλημά μας είναι η μεταστροφή των αντιλήψεων σχετικά με την προσβασιμότητα, ο σεβασμός στην διαφορετικότητα, η καλλιέργεια της συμπερίληψης και τελικά η μείωση των ανισοτήτων» εξηγεί χαρακτηριστικά η Ρούλη Χριστοπούλου, επικεφαλής Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης της τράπεζας.
Ταινίες για όλους ανεξαιρέτως
Από το 2019, λοιπόν, η Alpha Bank συνεργάζεται με το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, φέρνοντας το ποιοτικό κλασικό σινεμά κοντά σε κάθε θεατή.
Με τη δράση «Σινεμά για όλους», προσφέρονται ίσα δικαιώματα προσβασιμότητας στο περιεχόμενο των ταινιών, προσαρμόζοντας το κινηματογραφικό υλικό με τέτοιο τρόπο, ώστε να είναι προσβάσιμο σε ανθρώπους με προβλήματα όρασης, σε κωφούς και βαρήκοους.
Ταυτόχρονα, το σύνολο των ελληνικών ταινιών μυθοπλασίας που προβάλλονται στο φεστιβάλ, διαθέτει υπότιτλους βάσει διαλόγων, ώστε να μπορούν να τις παρακολουθήσουν κωφοί και βαρήκοοι θεατές.
Μόνο φέτος, για παράδειγμα, στο πλαίσιο του 62ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, προβλήθηκαν:
- 33 ταινίες μεγάλου μήκους, με προσαρτημένους υπότιτλους βάσει διαλόγων
- Δύο κλασικές ελληνικές ταινίες με ακουστική περιγραφή για τυφλούς και άτομα με προβλήματα όρασης
Και το αποτέλεσμα; Κάτι παραπάνω από εντυπωσιακό, καθώς περισσότεροι από 6.000 θεατές παρακολούθησαν τις καθολικά προσβάσιμες προβολές και τις προβολές με προσαρτημένους υπότιτλους. Λαμβάνοντας δε, υπόψη το σύνολο των σχετικών δράσεων, ο αντίστοιχος αριθμός αγγίζει τις 10.000.
Προχωρώντας ένα βήμα παραπέρα, το φεστιβάλ μεριμνά και για την παροχή επεξεργασμένων υπότιτλων και ακουστικής περιγραφής στους παραγωγούς των ταινιών, ώστε να αξιοποιηθούν τόσο στις επόμενες προβολές όσο και στα δίκτυα διανομές.
Όμως, οι δράσεις δεν σταματούν εδώ, καθώς η Alpha Bank αναμένεται να επεκτείνει τη χρηματοδότηση για τα έργα ενίσχυσης της προσβασιμότητας στο ιστορικό κτίριο Ολύμπιον, έδρα του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης.
«Η εμπιστοσύνη που μας δείχνουν τα άτομα με αναπηρία, τα οποία αυξάνονται διαρκώς στις καθολικά προσβάσιμες προβολές μας, μάς κινητοποιεί να καταβάλλουμε ακόμη μεγαλύτερες προσπάθειες ώστε το σινεμά να είναι πραγματικά για όλες και όλους» σχολιάζει ενδεικτικά ο καλλιτεχνικός διευθυντής του φεστιβάλ, Ορέστης Ανδρεαδάκης.
Λυρική για τους ΑμεΑ
Στην ίδια κατεύθυνση, η Alpha Bank δραστηριοποιείται και στη δημιουργία των κατάλληλων προϋποθέσεων για την καθολική πρόσβαση ατόμων με αναπηρία στο λυρικό θέατρο, την όπερα και το μπαλέτο.
Ως εκ τούτου, σε συνεργασία με την Εθνική Λυρική Σκηνή, ξεκινούν από τον Δεκέμβριο παραστάσεις σε συνθήκες καθολικής προσβασιμότητας. Συγκεκριμένα, θα προβλέπονται:
- θέσεις κωφών - βαρήκοων που χειρίζονται την Ελληνική Νοηματική Γλώσσα
- θέσεις κωφών - βαρήκοων που χρησιμοποιούν τους Ενδογλωσσικούς Υπέρτιτλους
- θέσεις τυφλών και ανθρώπων με προβλήματα όρασης που θα χρησιμοποιήσουν την υπηρεσία ακουστικής περιγραφής AD, με ή χωρίς σκύλο οδηγών τυφλών.
Οι πρώτες παραστάσεις σε συνθήκες καθολικής προσβασιμότητας είναι «Τα μαγικά μαξιλάρια», οι οποίες θα λάβουν χώρα στις 18 και 19 Δεκεμβρίου, σε συνεργασία με τον πολιτιστικό οργανισμό liminal.
Πρόκειται για μια όπερα για όλη την οικογένεια, σε μουσική Γιώργου Δούση, βασισμένη στο αγαπημένο και πολυβραβευμένο ομώνυμο παραμύθι του Ευγένιου Τριβιζά και σε σκηνοθεσία Νατάσας Τριανταφύλλη.
Η συνεργασία, όμως, επεκτείνεται περαιτέρω, καθώς περιλαμβάνει εκπαιδευτικές δράσεις με θεματική από τον χώρο της τέχνης, της όπερας και του μπαλέτου, με στόχο τη συμπεριληπτική μάθηση και τον σεβασμό στην διαφορετικότητα. Ενώ θα διοργανωθούν εργαστήρια και σεμινάρια για επαγγελματίες σε εργαλεία, μεθόδους και πρακτικές συμπερίληψης και προσβασιμότητας.
«Εντάσσοντας στις υπηρεσίες μας -δοκιμαστικά σε πρώτη φάση-, ελληνικούς υπερτίτλους για κωφά και βαρήκοα άτομα, ταυτόχρονη διερμηνεία στην Ελληνική Νοηματική Γλώσσα και ζωντανή ακουστική περιγραφή για άτομα με οπτική αναπηρία κάνουμε ένα αποφασιστικό βήμα στον μεγάλο και διαχρονικό μας στόχο: την προσφορά της τέχνης για όλους, χωρίς αποκλεισμούς» επισημαίνει, από την πλευρά του, ο Γιώργος Κουμεντάκης, καλλιτεχνικός διευθυντής της Λυρικής.