Ζώα που έχουν εξαφανιστεί πριν χιλιάδες χρόνια ανακαλύπτονται κάτω από τον μόνιμο πάγο όλου του πλανήτη - από την επικράτεια του Γιούκον του Καναδά έως την Ανταρκτική - δίνοντας τη δυνατότητα στους επιστήμονες να ρίξουν μια ματιά στο παρελθόν.
Αυτά τα κατεψυγμένα προϊστορικά ζωά είναι εξαιρετικά καλά διατηρημένα και τώρα διάσημα σε όλο τον κόσμο.
1. Μωρό ρινόκερος μαμούθ
Ένα μωρό - μαμούθ του είδους που αποκαλείται «μαλλιαρός ρινόκερος», ηλικίας 10.000 ετών, ανακαλύφθηκε πολύ καλά διατηρημένο στο παγωμένο έδαφος της Σιβηρίας. Η ανακάλυψη είχε προκαλέσει ενθουσιασμό καθώς είναι η πρώτη φορά που έχει βρεθεί δείγμα βρέφους του εξαφανισμένου αυτού είδους.
Τα λείψανα του ζώου, που ζυγίζουν περίπου 60 κιλά, παρουσιάστηκαν στην Ακαδημία Επιστημών στο Γιακούτσκ, πρωτεύουσα της Δημοκρατίας των Σαχά, από έναν ντόπιο κυνηγό και επιχειρηματία, τον Αλεξάντρ Μπαντέροφ. Ο Μπαντέροφ βρήκε τον καλοδιατηρημένο ρινόκερο σε ένα φαράγγι στις ακτές ρέματος τον περασμένο Σεπτέμβριο.
Παρόλο που το χαμηλότερο μέρος του κουφαριού που προεξείχε από τον πάγο είχε φαγωθεί από άγρια ζώα, το μεγαλύτερο μέρος του επάνω τμήματος του ζώου - το κεφάλι, δηλαδή το πρόσωπο, ένα αυτί, ένα μάτι, ρουθούνια, δόντια και στόμα, τα δύο κέρατα, όπως και το τρίχωμά του - ήταν σε καλή κατάσταση.
Λιοντάρι των σπηλαίων
Το 2017, ένα μικρό λιοντάρι των σπηλαίων βρέθηκε σε «τέλεια κατάσταση» στο μόνιμα παγωμένο έδαφος της Σιβηρίας.
Τα λιοντάρι, που οι επιστήμονες ονόμασα Σπάρτη, είναι σχεδόν άθικτο με το κεφάλι να ακουμπά απαλά στο πόδι μετά από 50.000 χρόνια. Το αιλουροειδές ανακαλύφθηκε στην πόλη Γιακούτσκ, την πιο κρύα περιοχή της Ρωσικής Ομοσπονδίας στην ανατολική Σιβηρία. Η ηλικία του μεταξύ έξι και οκτώ εβδομάδων και η αιτία του θανάτου του άγνωστη.
Το λιοντάρι βρέθηκε σε παγωμένο νερό στην όχθη του ποταμού Tirekhtykh, στην περιοχή Αμπουίσκι της Γιακουτίγια. Το μήκος του είναι περίπου 46 εκατοστά και το βάρος του 4 κιλά.
Το λιοντάρι των σπηλαίων θεωρείται από ορισμένους ειδικούς υποείδος του σύγχρονου αφρικάνικου λιονταριού, με την ονομασία Panthera leo spelaea, ενώ άλλοι το κατατάσσουν στο ξεχωριστό είδος Panthera spelaea, ή πάνθηρας των σπηλαίων.
3. Μωρά μαμούθ
Μεταλλωρύχοι στα βόρεια του Καναδά εκεί που έσκαβαν ανακάλυψη ένα μουμιοποιημένο μωρό μαμούθ.
Οι αυτόχθονες Tr’ondek Hwech’in στους οποίους ανήκει η περιοχή Klondike του Γιούκον, όπου βρέθηκε το μαμούθ, ονόμασαν το εύρημα Nun cho ga, το οποίο σημαίνει μεγάλο μωρό ζώου.
Πρόκειται για την πρώτη τέτοια ανακάλυψη στη Βόρεια Αμερική.
Το μουμιοποιημένο μαμούθ της εποχής των παγετώνων πιστεύεται ότι είναι άνω των 30.000 ετών.
Η κυβέρνηση του Γιούκον το συνέκρινε με την ανακάλυψη ενός μωρού μαμούθ στη Ρωσία, στον μόνιμο παγετό της Σιβηρίας το 2007.
Είναι περίπου το ίδιο μέγεθος με το μωρό Lyuba, το οποίο ήταν περίπου 42.000 ετών.
4. Αρχαίος βίσονας
Το 2011, επιστήμονες ανακάλυχαν έναν βίσωνες στέπας (Bison priscus) ηλικίας 9.000 ετών. Το διατηρημένο ζώο, που ανακαλύφθηκε στη βόρεια Σιβηρία έχει καρδιά, εγκέφαλο και πεπτικό σύστημα. Μερικά από τα όργανά του έχουν συρρικνωθεί με την πάροδο του χρόνου, αλλά τα αιμοφόρα αγγεία του βρίσκονται σε σχεδόν τέλεια κατάσταση.
Αυτός δεν είναι ο μόνος βίσωνας στέπας, που εξαφανίστηκε πριν από περίπου 10.000 χρόνια και βρέθηκε παγωμένος. Το 2022, ερευνητές στη Ρωσία ολοκλήρωσαν τη νεκροψία σε έναν βίσονα στέπας 8.000 ετών που είναι τόσο καλά διατηρημένος που ορισμένοι επιστήμονες πιστεύουν ότι θα μπορούσε να κλωνοποιηθεί χρησιμοποιώντας άθικτα χρωμοσώματα από το δέρμα, τους μυς και το μαλλί.
5. Κατεψυγμένο πουλάρι
Ένα νεαρό πουλάρι ηλικίας 42.000 ετών ανακάλυψαν το 2018 Ρώσοι επιστήμονες στους πάγους του κρατήρα Μπαταγκάικα της ανατολικής Σιβηρίας. Ήταν ηλικίας μόνο δύο μηνών και είχε ύψος σχεδόν ένα μέτρο, όταν πέθανε.
Είναι η δεύτερη φορά που ανακαλύπτεται ζώο της εποχής των πάγων να περιέχει υγρό αίμα. Το 2018 η ίδια επιστημονική ομάδα, με επικεφαλής τον Σεμιόν Γκριγκόριεφ, επικεφαλής του Μουσείου Μαμούθ του Βορειο - Ανατολικού Ομοσπονδιακού Πανεπιστημίου στο Γιακούτσκ της Σιβηρίας, είχε εξάγει υγρό αίμα από αγγεία της καρδιάς ενός μαμούθ ηλικίας 32.000 ετών.
Το νέο αίμα από το πουλάρι είναι κατά περίπου 10.000 χρόνια παλαιότερο, ενώ οι Ρώσοι και Νοτιοκορεάτες επιστήμονες μπόρεσαν να εξάγουν και ούρα από την ουροδόχο κύστη του ίδιου ζώου, το οποίο εκτιμάται ότι είχε βουλιάξει και πνιγεί μέσα σε λάσπη, η οποία γρήγορα πάγωσε, δημιουργώντας τις κατάλληλες συνθήκες για τη μακρόχρονη διατήρησή του.
6. Προϊστορική αρκούδα
Το 2020, βοσκοί ταράνδων ανακάλυψαν τα λείψανα μιας μουμιοποιημένης αρκούδας στον μόνιμο παγετό της Σιβηρίας.
Αρχικά, οι ερευνητές πίστευαν ότι τα λείψανα ανήκαν σε μια αρκούδα σπηλαίου (Ursus spelaeus), η οποία εξαφανίστηκε πριν από περίπου 22.000 χρόνια, αλλά περαιτέρω ανάλυση το 2022 αποκάλυψε ότι το μουμιοποιημένο ζώο είναι στην πραγματικότητα τα λείψανα μιας θηλυκής καφέ αρκούδας ηλικίας 3.460 ετών (Ursus arctos) ήταν πιθανόν 2 έως 3 ετών όταν πέθανε.
7. Μωρό μαμούθ
Ένα ολόκληρο μουμιοποιημένο μωρό μαμούθ ηλικίας άνω των 30.000 ετών ανακαλύφθηκε τυχαία από έναν ανθρακωρύχο χρυσού στην περιοχή Trʼondëk Hwëchʼin στο Γιούκον του Καναδά. Πρόκειται για το πιο ολοκληρωμένο μουμιοποιημένο μαμούθ που έχει ανακαλυφθεί ποτέ στη Βόρεια Αμερική.
Το θηλυκό μωρό μαμούθ ονομάστηκε Nun cho ga από τους αυτόχθονες του Πρώτου Έθνους Tr’ondëk Hwëch’in, το οποίο μεταφράζεται ως «μεγάλο μωρό ζώο» στη γλώσσα Hän. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, το ζώο πέθανε και πάγωσε στο μόνιμο παγετό κατά τη διάρκεια της εποχής των παγετώνων.
8. Προϊστορική αποικία πιγκουίνων
Το 2016, στο ακρωτήριο Irizar - ένα βραχώδες ακρωτήρι στην Ανταρκτική - οι επιστήμονες ανακάλυψαν μια εγκαταλειμμένη αποικία πιγκουίνων Αδελίας- συμπεριλαμβανομένων νεκρών πιγκουίνων, οστών και βότσαλων βαμμένα με γκουανό.
Με τις ημερομηνίες θανάτου να κυμαίνονται μεταξύ 800 και 5.000 ετών πριν, ο Dr. Emslie , ορνιθολόγος στο Πανεπιστήμιο τη Βόρειας Καρολίνας, αμέσως συνειδητοποίησε πως τα περιττώματα, τα φτερά, τα οστά και τα βότσαλα είχαν όλα εγκλωβιστεί κάτω από στρώματα πάγου για αιώνες και πως «οι προσφάτως πεθαμένοι» πιγκουίνοι ήταν στην πραγματικότητα προσφάτως ξεπαγωμένες μούμιες, που είχαν καταπιεί σωροί χιονιού πριν από πολύ καιρό.
Το εύρημα συνθέτει την εικόνα ενός μέρους που, αφού βίωσε την περιοδική κατοχή Πιγκουίνων της Αδελίας για χιλιάδες χρόνια, είδε αυτή την κατοχή να φτάνει σε ένα αιφνίδιο τέλος πριν από περίπου 800 χρόνια.
9. Σκίουρος σε χειμερία νάρκη
Μια γούνινη μπάλα με νύχια που ανακαλύφθηκε πρόσφατα στον Καναδά είναι στην πραγματικότητα ένας μουμιοποιημένος σκίουρος που πιθανότατα πέθανε ενώ βρισκόταν σε χειμερία νάρκη πριν από περίπου 30.000 χρόνια, αποκαλύπτουν οι επιστήμονες.
Η γούνινη μπάλα ανακαλύφθηκε το 2018 από ανθρακωρύχους στο Hester Creek στα ορυχεία χρυσού Klondike στην επικράτεια Yukon του Καναδά.
Η γούνινη μπάλα πιστεύεται ότι είναι ένας κουλουριασμένος αρκτικός εδαφόβιος σκίουρος (Urocitellus parryii). Αυτό το είδος, που μοιάζει περισσότερο με τα σύγχρονα γοφάρια παρά με τους περισσότερους σκίουρους, εξακολουθεί να υπάρχει σήμερα και ζει στην περιοχή όπου ανακαλύφθηκε η μουμιοποιημένη μπάλα. Οι ερευνητές έχουν δώσει το παρατσούκλι στον σκίουρο Hester από την περιοχή όπου βρέθηκε.
10. Μουμιοποιημένο λυκάκι
Το 2016, ένας μικρός λύκος που έζησε τουλάχιστον 56.000 χρόνια πριν, βρέθηκε μουμιοποιημένος στον βόρειο Καναδά.
Κρυμμένο κάτω από στρώματα πάγου για δεκάδες χιλιάδες χρόνια, το θηλυκό λυκάκι ανακαλύφθηκε από έναν ανθρακωρύχο κοντά στην πόλη Ντάουσον στην επαρχία Γιουκόν.
Έκτοτε ονομάστηκε Zhur, που σημαίνει λύκος, στη γλώσσα των ντόπιων ιθαγενών Tr’ondek Hwech’in.
Οι επιστήμονες λένε τώρα ότι το λυκάκι, του οποίου τα μαλλιά και τα δόντια του δέρματος παραμένουν άθικτα, είναι «η πληρέστερη γνωστή μούμια λύκου».
Χρησιμοποιώντας μια ποικιλία τεχνικών, η ομάδα μπόρεσε να προσδιορίσει πολλές πτυχές της ζωής του, από την ηλικία και τη διατροφή της έως την πιθανή αιτία θανάτου.
Συγκρίνοντας δεδομένα από το DNA του λύκου και μια ανάλυση του σμάλτου των δοντιών της, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι ήταν πιθανότερο σενάριο είναι να είχε ζήσει πριν από 56.000 με 57.000 χρόνια.