Η General Motors Co και η Ford Motor Co ανακόινωσαν ταυτόχρονα (Πέμπτη 8 Απριλίου) ότι θα μειώσουν την παραγωγή οχημάτων λόγω της έλλειψης μικρο-τσιπ που έχει πλήξει την παγκόσμια αυτοκινητοβιομηχανία.
Λίγες ώρες αργότερα, το πρακτορείο Reuters μετέδιδε την πληροφορία ότι ο Λευκός Οίκος σχεδιάζει μια σύνοδο κορυφής για το ζήτημα της έλλειψης τσιπ την επόμενη Δευτέρα, στην η οποία αναμένεται να συμμετάσχουν μεταξύ άλλων, η γενική διευθύντρια της GM Μέρι Μπάρα και ο διευθύνων σύμβουλος της Ford, Τζιμ Φάρλι μαζί με στελέχη εταιρειών υψηλής τεχνολογίας.
Μια ομάδα εκπροσώπων της αμερικανικής αυτοκινητοβιομηχανίας κάλεσε πριν από μερικά 24ωρα την κυβέρνηση των ΗΠΑ να βοηθήσει για την επίλυση του προβλήματος, προειδοποιώντας ότι μια παγκόσμια έλλειψη σε τσιπ θα μπορούσε να οδηγήσει σε μία γενικευμένη κρίση. Πρακτικά, θα κατασκευαστούν 1,28 εκατομμύρια λιγότερα οχήματα από όσα υπολόγιζαν οι βιοηχανίες για φέτος και ενδέχεται να διακόψουν την παραγωγή για άλλους έξι μήνες.
Κρίση από το πουθενά;
Καθώς η οικονομία των ΗΠΑ ανακάμπτει από την πτώση της πανδημίας, ένα ζωτικό γρανάζι δεν είναι στη θέση του: τα τσιπ υπολογιστών που τροφοδοτούν, συνδέουν, μεταφέρουν, αλλά και.. διασκεδάζουν έναν ολόκληρο κόσμο, ο οποίος εξαρτάται όλο και περισσότερο από την τεχνολογία.
Η έλλειψη έχει ήδη εκδηλωθεί σε διάφορες αγορές από το περασμένο καλοκαίρι. Έχει καταστήσει δύσκολο για τα σχολεία να αγοράσουν αρκετούς φορητούς υπολογιστές για μαθητές που έχουν αναγκαστεί να κάνουν μάθημα από το σπίτι, καθυστέρησαν την κυκλοφορία δημοφιλών προϊόντων όπως το iPhone 12 και οδήγησαν σε αγωνιώδεις προσπάθειες προκειμένου να κυκλοφορήσουν οι νεότερες κονσόλες βιντεοπαιχνιδιών, όπως το PlayStation 5.
Όμως, τα πράγματα γίνονται ακόμη χειρότερα τις τελευταίες εβδομάδες, ειδικά στην αυτοκινητοβιομηχανία, όπου τα εργοστάσια κλείνουν. Εργοστάσια που κατασκευάζουν αυτοκίνητα - ορισμένες από τις γνωστότερες ”μάρκες” δεν διαθέτουν τσιπάκια ώστε να ολοκληρώσουν την κατασκευή οχημάτων, που εσχάτως μοιάζουν όλο και περισσότερο με υπολογιστές πάνω σε τροχούς, αφού τα πάντα λειτουργούν χάρη στην υψηλή τεχνολογία. Το πρόβλημα επιδιορθώθηκε πρόσφατα, όταν ένα τεράστιο πλοίο με κοντέινερ ”κόλλησε” στο κανάλι του Σουέζ για σχεδόν μια εβδομάδα, προκαλώντας απρόσμενα ακόμα μεγαλύτερη καθυστέρηση σε φορτία που ταξίδευαν από την Ασία προς την Ευρώπη.
Αυτές οι εμπλοκές είναι πιθανό να απογοητεύσουν τους καταναλωτές που δεν μπορούν να βρουν το αυτοκίνητο που θέλουν, ή αναγκάζονται να διαλέξουν εκδόσεις με λιγότερα ηλεκτρονικά χαρακτηριστικά. Και απειλούν να προκαλέσουν ένα μεγάλο πλήγμα στην αυτοκινητοβιομηχανία, η οποία, σύμφωνα με ορισμένες εκτιμήσεις, θα χάσει 60 δισεκατομμύρια δολάρια σε πωλήσεις κατά το πρώτο εξάμηνο του έτους.
«Έχουμε πληγεί από την τέλεια καταιγίδα και δεν πρόκειται να φύγει σύντομα», δήλωσε ένας αναλυτής τεχνολογίας, ο οποίος είπε ότι δεν έχει δει ποτέ τόσο σοβαρή έλλειψη εδώ και σχεδόν 30 χρόνια στην βιομηχανία τσιπ!
Είναι η πανδημία η πραγματική αιτία;
Περίπου. Η πανδημία ώθησε τα εργοστάσια τσιπ να ξεκινήσουν να κλείνουν στις αρχές του περασμένου έτους, ιδιαίτερα σε χώρες όπου κατασκευάζονται οι περισσότεροι επεξεργαστές. Μέχρι τη στιγμή που άρχισαν να ανοίγουν ξανά, είχαμε μια μεγάλη καθυστέρηση στην εκτέλεση των παραγγελιών.
Αυτό δεν θα ήταν τόσο τρομακτικό αν οι κατασκευαστές τσιπ δεν πλημμύριζαν από απρόβλεπτη ζήτηση. Για παράδειγμα, κανείς περίμενε στις αρχές του 2020 ότι θα σημειωθεί αύξηση των πωλήσεων προσωπικών υπολογιστών μετά από σχεδόν μια δεκαετία σταθερής πτώσης!
Αλλά αυτό συνέβη μετά τα lockdown των κυβερνήσεων που ανάγκασαν εκατομμύρια υπαλλήλους γραφείων να κάνουν τις δουλειές τους από τα σπίτια, ενώ οι μαθητές παρακολούθησαν κυρίως τα μαθήματά τους από απόσταση.
Υπάρχουν και άλλοι παράγοντες που έπαιξαν ρόλο;
Ναί. Τόσο η Sony όσο και η Microsoft ετοιμάζονταν να κυκλοφορήσουν πολυαναμενόμενες κονσόλες βιντεοπαιχνιδιών επόμενης γενιάς για τις μάρκες PlayStation και Xbox, αντίστοιχα, που απαιτούσαν πιο εξελιγμένα τσιπ από ποτέ. Ταυτόχρονα, εκτοξεύετα η ζήτηση, επειδή οι πάροχοι τηλεφωνίας ασύρματων δικτύων ζητούν τσιπ, με στόχο να λειτουργήσουν οι υπερσύγχρονες υπηρεσίες “5G” που προετοιμάζονται σε όλο τον κόσμο.
Ο εμπορικός πόλεμος του Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ με την Κίνα μάλλον δεν βοήθησε. Ορισμένοι αναλυτές πιστεύουν ότι βάζοντας σε ”μαύρη λίστα” την Huawei Trump Technologies, η κυβέρνηση Τραμπ οδήγησε αυτόν τον σημαντικό κατασκευαστή smartphone να δημιουργήσει ένα τεράστιο απόθεμα τσιπ καθώς ετοιμαζόταν για ” τεχνολογικό πόλεμο”.
Και γιατί πλήττεται τόσο πολύ η αυτοκινητοβιομηχανία;
Οι παραγγελίες από εκατομμύρια ανθρώπων που κλείστηκαν στο σπίτι οδήγησαν σε αύξηση των πωλήσεων ηλεκτρονικών ειδών ευρείας κατανάλωσης, πιέζοντας τους προμηθευτές ανταλλακτικών αυτοκινήτων, οι οποίοι χρησιμοποιούν τσιπάκια για υπολογιστές για να ελέγχουν πεντάλ αερίου, κιβώτια ταχυτήτων και οθόνες αφής. Οι κατασκευαστές τσιπ επιδείνωσαν την πίεση ανασυγκροτώντας τις εργοστασιακές γραμμές με στόχο την καλύτερη εξυπηρέτηση της αγοράς καταναλωτικών ηλεκτρονικών, η οποία δημιουργεί πολύ περισσότερα έσοδα για αυτούς από τα αυτοκίνητα!
Και πως θα τα βγάλει πέρα η αυτοκινητοβιομηχανία;
Για την ώρα, ακύρωσαν βάρδιες και έκλεισαν προσωρινά εργοστάσια. Οι Ford, General Motors, Fiat Chrysler, Volkswagen και Honda φαίνεται να έχουν πληγεί περισσότερο. Άλλοι, κυρίως η Toyota, δεν επηρεάζονται τόσο δραματικά. Αυτό οφείλεται πιθανώς στο γεγονός ότι η Toyota ήταν καλύτερα προετοιμασμένη αφού διδάχθηκε πρώτη και συνειδητοποιήσε το πως απροσδόκητα σοκ μπορούν να διαταράξουν τις αλυσίδες εφοδιασμού, όταν επλήγη από τον τεράστιο σεισμό και το τσουνάμι στην Ιαπωνία το 2011, δήλωσε ο αναλυτής της Bank of America Securities, Βίβεκ Άρια.
Οι αυτοκινητοβιομηχανίες που έχουν πληγεί περισσότερο έχουν αφήσει πίσω μοντέλα με χαμηλότερες πωλήσεις για να ρίξουν το βάρος τους σε μοντέλα με υψηλή ζήτηση, όπως φορτηγά και μεγάλα SUV. Η Ford, η GM και η Fiat Chrysler (Stellantis) άρχισαν να κατασκευάζουν οχήματα χωρίς μερικά από τα τσιπάκια, βάζοντάς τα στην αποθήκη και σχεδιάζοντας να τα μετασκευάσουν αργότερα.
Η GM αναμένει ότι η έλλειψη chip θα κοστίσει έως και 2 δισεκατομμύρια δολάρια σε προ φόρων κέρδη φέτος από τη χαμένη παραγωγή και τις πωλήσεις. Η Ford προετοιμάζεται για ένα παρόμοιο χτύπημα. Οι κατασκευαστές τσιπ πιθανότατα δεν θα καλύψουν πλήρως τη ζήτηση της αυτοκινητοβιομηχανίας μέχρι τον Ιούλιο το νωρίτερο...
Πώς θα επηρεάσει όλο αυτό τους ανθρώπους που θέλουν να αγοράσουν ένα νέο αυτοκίνητο;
Περιμένετε να πληρώσετε περισσότερα. Οι προμήθειες πολλών μοντέλων είχαν δυσκολέψει ακόμη και πριν από την έλλειψη τσιπ επειδή οι αυτοκινητοβιομηχανίες αντιμετώπισαν προβλήματα ώστε να αντισταθμίσουν την παραγωγή που χάθηκε στην πανδημία.
Από τον Ιανουάριο μέχρι τον Μάρτιο, η έλλειψη τσιπ καθυστέρησε την αυτοκινητοβιομηχανία της Βόρειας Αμερικής κατά περίπου 100.000 οχήματα. Τον Ιανουάριο του περασμένου έτους, πριν από την πανδημία, η βιομηχανία αυτοκινήτων των ΗΠΑ είχε αρκετά οχήματα στοκαρισμένα ώστε να καλύψει την αγορά για 77 ημέρες ζήτησης. Μέχρι τον Φεβρουάριο του 2021, μειώθηκε αυτό το ”μαξιλάρι” σχεδόν κατά 30%, στις 55 ημέρες.
Θα επηρεαστούν άλλα δημοφιλή προϊόντα φέτος;
Η Samsung Electronics, ένας από τους μεγαλύτερους chip-makers στον κόσμο, προειδοποίησε πρόσφατα ότι μία τεράστια σειρά ηλεκτρονικών ειδών θα μπορούσε να επηρεαστεί από την έλλειψη. Χωρίς να προσδιοριστούν τα προϊόντα που θα μπορούσαν να επηρεαστούν, η Samsung ενημέρωσε τους μετόχους της, ότι μια ”σοβαρή ανισορροπία” μεταξύ της προσφοράς και της ζήτησης για τα τσιπ θα μπορούσε να βλάψει τις πωλήσεις από τον Απρίλιο έως τον Ιούνιο.
Τι πρέπει να γίνει για να μην προκύψει ξανά στο μέλλον το ίδιο πρόβλημα;
Δεν υπάρχουν γρήγορες λύσεις, αλλά οι παραγωγοί των τσιπ φαίνεται να οργανώνονται προκειμένου να αντιμετωπίσουν επαρκώς τις μελλοντικές προκλήσεις.
Η Intel, η οποία εδώ και δεκαετίες κυριάρχησε στην αγορά τσιπ για υπολογιστές (PC), ανακοίνωσε πρόσφατα σχέδια για επενδύσεις 20 δισεκατομμυρίων δολαρίων σε δύο νέα εργοστάσια στην Αριζόνα. Ακόμα πιο σημαντικό είναι ότι η Intel αποκάλυψε ότι ξεκινάει ένα νέο τμήμα που θα συνάψει συμβάσεις για να καταστήσει τα τσιπ προσαρμοσμένα για άλλες επιχειρήσεις εκτός από τους δικούς του επεξεργαστές.
Αναγκασμένη από την τρέχουσα έλλειψη, η εταιρεία παραγωγός τσιπ TSMC έχει επίσης δεσμευτεί να δαπανήσει 100 δισεκατομμύρια δολάρια τα επόμενα τρία χρόνια για να επεκταθεί η παγκόσμια παραγωγική της ικανότητα για τσιπ. Περίπου 28 δισεκατομμύρια δολάρια θα επενδυθούν ήδη φέτος για να ενισχύσουν την παραγωγή σε εργοστάσια που δεν μπόρεσαν να καλύψουν την ζήτηση.
Και ο Αμερικανός Πρόεδρος Τζο Μπάιντεν ανακοίνωσε ότι το πακέτο των 2 τρισεκατομμυρίων δολαρίων για την ανάκαμψη από την πανδημία, περιλαμβάνει περίπου 50 δισεκατομμύρια δολάρια για να βελτιωθούν οι υποδομές ώστε να εξαρτάται η χώρα λιγότερο από τα τσιπ που παράγονται στο εξωτερικό.
Το μερίδιο των ΗΠΑ στην παγκόσμιας αγορά παραγωγής τσιπ μειώθηκε από 37% το 1990 σε 12% σήμερα. Η αντίδραση της Ουάσιγκτον θα βελτιώσει αυτό το ισοζύγιο, ωστόσο θα μεσολαβήσουν 2-3 δύσκολα χρόνια, όπου το ”σαφάρι” για τσιπάκια σε όλο τον κόσμο θα εξελιχθεί σε επιστήμη...
πηγές: Associated Press, Reuters