Αισοδοξία για την αέναη μάχη της ανθρωπότητας κατά του καρκίνου γεννούν δύο εξαιρετικές ειδήσεις που είδαν το φως της δημοσιότητας την Τετάρτη (17/1) αναφορικά με νέα σημαντικά όπλα για την καταπολέμηση της επάρατης νόσου.
Ειδικότερα, μία γυναίκα 60 ετών έγινε η πρώτη ασθενής στην Ελλάδα που έλαβε σήμερα (17/1) το πειραματικό mRNA προσωποποιημένο εμβόλιο κατά του δερματικού μελανώματος, στο πλαίσιο παγκόσμιας μελέτης που διεξάγεται σε περίπου 1.000 ασθενείς με εξαιρεθέν μελάνωμα υψηλού κινδύνου για υποτροπή. Από την Ελλάδα συμμετέχουν τέσσερα Κέντρα Αναφοράς Μελανώματος, δύο στην Αθήνα (Metropolitan Hospital και Λαϊκό Νοσοκομείο) και δύο στη Θεσσαλονίκη (Διαβαλκανικό και Βιοκλινική Θεσσαλονίκης).
Ο κύριος ερευνητής από το κέντρο του Metropolitan Hospital, Ογκολόγος Παθολόγος Ομότιμος Καθηγητής του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής, πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Μελανώματος και Διευθυντής στην Α′ Ογκολογική Κλινική, του Metropolitan Δημήτρης Μπαφαλούκος μια ώρα μετά την έγχυση, μίλησε στο Πρακτορείο Fm.
«Είναι μία ευτυχής στιγμή. Το εμβόλιο έγινε στις 13:50 χωρίς κάποια αλλεργική ή άλλη αντίδραση για την ασθενή, που έχει μελάνωμα σταδίου 3 C. Είμαστε πολύ χαρούμενοι όλοι στην ομάδα που μελετάμε την επίδραση του εμβολίου με την ανοσοθεραπεία σε ασθενείς με μελάνωμα υψηλού κινδύνου και περιμένουμε να καταγράψουμε τα δικά μας αποτελέσματα. Στη διεθνή αυτή μελέτη έχουν εγγραφεί από εμάς περίπου δέκα άρρωστοι» είπε.
Εμβόλιο από αίμα και κακοήθη ιστό του ασθενή
Πώς όμως κατασκευάζεται το εμβόλιο; «Εμείς λαμβάνουμε αίμα από τον ασθενή που είναι υποψήφιος να μπει στη μελέτη και παίρνουμε και τον κακοήθη ιστό του μελανώματος που έχει εξαιρεθεί. Αυτό το στέλνουμε στο κεντρικό εργαστήριο στο Βέλγιο, όπου καταλήγουν όλα τα δείγματα της Ευρώπης. Εκεί επεξεργάζονται το υλικό και μας λένε αν από αυτό μπορεί να παρασκευαστεί το εμβόλιο. Είναι το πρώτο βήμα και διαρκεί περίπου δέκα μέρες, για να μας δώσουν την απάντηση. Αν μας δώσουν το οκ (έχουμε ακυρώσει τη μία από τις δέκα περιπτώσεις, για τις υπόλοιπες 9 πήραμε θετική απάντηση) φεύγει το δείγμα πάει στην Αμερική στο εργαστήριο της Moderna και εκεί παρασκευάζεται το εμβόλιο σε χρονικό διάστημα περίπου δύο εβδομάδων. Στη συνέχεια το στέλνουν πίσω σε μας έτοιμο να χορηγηθεί», περιέγραψε.
Όπως εξήγησε ο κ. Μπαφαλούκος το εμβόλιο γίνεται ενδομυϊκά σε 9 δόσεις κάθε 3 εβδομάδες σε συνδυασμό με ανοσοθεραπεία, η οποία γίνεται με ενδοφλέβια έγχυση επίσης σε 9 δόσεις, αλλά κάθε έξι εβδομάδες.
Και το αμέσως επόμενο ερώτημα που τέθηκε στον καθηγητή είναι τι έχουν να περιμένουν οι επιστήμονες μετά την παρέλευση αυτού του χρονικού διαστήματος; «Εάν ο ασθενής δεν έχει υποτροπή, γιατί αυτό μετράμε ουσιαστικά, τότε σταματάει η χορήγηση του εμβολίου και συνεχίζει την ανοσοθεραπεία, που κρατάει μεγαλύτερο χρονικό διάστημα από το εμβόλιο. Εάν εξακολουθεί να μην έχει υποτροπή, όταν ολοκληρωθεί και η ανοσοθεραπεία, μπαίνει σε παρακολούθηση. Το αν έχει ιαθεί, θα φανεί σε βάθος χρόνου», αποκρίθηκε.
Ετοιμο και το πειραματικό εμβόλιο για καρκίνο πνεύμονα
Αυτός ο συνδυασμός του εμβολίου με την ανοσοθεραπεία, σύμφωνα με τα πρώτα αποτελέσματα που δημοσιεύτηκαν στις ΗΠΑ το Μάιο του 2023, έδειξε ότι η μείωση της υποτροπής και του θανάτου ήταν 44%, αναφέρει ο κ. Μπαφαλούκος και εκτιμά ότι η μελέτη θα έχει ολοκληρωθεί έως το 2025. «Η μελέτη αυτή δεν ανοίγει απλά δρόμους, αλλά λεωφόρους, και για εμβόλια για άλλες μορφές καρκίνου. Έχει προκριθεί ο πνεύμονας και είναι έτοιμο το εμβόλιο κατά του καρκίνου του πνεύμονα, αλλά ακόμη δεν έχει μπει σε κλινική μελέτη, θα μπει άμεσα μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2024. Ακολουθεί το εμβόλιο για τον καρκίνο του παγκρέατος, που έχει δοκιμαστεί σε μικρό αριθμό αρρώστων με θετικό αποτέλεσμα, και ετοιμάζονται παράλληλα εμβόλια για καρκίνο ουροδόχου κύστεως. Πιστεύω σε πέντε χρόνια οι περισσότεροι συμπαγείς όγκοι θα μπορούν να υποβληθούν στο συνδυασμό ανοσοθεραπείας και εμβολίου, το οποίο να επισημάνουμε είναι συμπληρωματικό της ανοσοθεραπείας. Επίσης να ενημερώσουμε τον κόσμο ότι η εγγραφή και η συμμετοχή στην κλινική μελέτη είναι δωρεάν, είτε στον ιδιωτικό, είτε στον δημόσιο τομέα».
Και νέο φάρμακο που σώζει παιδιά
Την ίδια ώρα ένα νέο φάρμακο για τον καρκίνο, πολύ λιγότερο τοξικό από τη χημειοθεραπεία, κατάφερε να σώσει έναν 11χρονο στο νοσοκομείο Great Ormond Street του Λονδίνου. Ο μικρός Αρθουρ, ένα από τα πρώτα παιδιά που το δοκίμασαν, έχει πλέον καθαρίσει εντελώς τον καρκίνο στο αίμα του, σύμφωνα με το BBC.
Το εν λόγω φάρμακο μπορεί να χορηγηθεί και στο σπίτι αντί για το νοσοκομείο ενώ δεν έχει τις παρενέργειες που έχουν οι της χημειοθεραπείες. Η μπλινατουμομάμπη (Blinatumomab ή Blina) έχει ήδη άδεια για τη θεραπεία ενηλίκων με καρκίνο – και οι ειδικοί ελπίζουν ότι μπορεί να βοηθήσει με ασφάλεια και τα παιδιά. Σχεδόν 20 ιατρικά κέντρα στη Βρετανία τη χρησιμοποιούν για παιδιά με οξεία λεμφοβλαστική λευχαιμία (B-ALL).
Πρόκειται γαι μια ανοσοθεραπεία που αναζητά καρκινικά κύτταρα, ώστε το ανοσοποιητικό σύστημα του ίδιου του οργανισμού να τα αναγνωρίσει και να τα καταστρέψει - και με αυτόν τον τρόπο τα υγιή κύτταρα μένουν ανέγγιχτα, σε αντίθεση με τη χημειοθεραπεία.
Το Blina δίνεται σε μια σακούλα υγρού που χορηγείται μέσω ενός λεπτού πλαστικού σωλήνα, ο οποίος παραμένει σε μια φλέβα στο χέρι του ασθενούς για πολλούς μήνες. Μια αντλία που λειτουργεί με μπαταρία ελέγχει πόσο γρήγορα εισέρχεται το φάρμακο στο αίμα. Ολο το κιτ μπορεί να μεταφερθεί σε ένα σακίδιο μικρότερο από ένα σχολικό βιβλίο, καθιστώντας το εύκολα φορητό.
Οι γιατροί λένε ότι το Blina μπορεί να αντικαταστήσει ένα μεγάλο τμήμα των χημειοθεραπειών – ίσως μέχρι και το 80%.
(με πληροφορίες από ΑΠΕ, BBC)