H ποσότητα ακούγεται εξωπραγματική: 116 εκατομμύρια τόνοι γάλακτος και γαλακτομικών καταλήγουν στα σκουπίδια κάθε χρόνο, σύμφωνα με τον καθηγητή Πίτερ Αλεξάντερ, μέλος της νεοσυσταθείσας Παγκόσμιας Ακαδημίας Γεωργίας και Επισιτιστικής Ασφάλειας.Ο Αλεξάντερ υπολόγισε ότι οι λιανοπωλητές, οι διανομείς και οι καταναλωτές ευθύνονται για το ήμισυ αυτών των αποβλήτων, πετώντας περίπου 60 εκατομμύρια τόνους γαλακτοκομικών προϊόντων.
Περίπου 55 εκατομμύρια τόνοι χάνονται πριν καν φτάσουν στα ράφια του σούπερ μάρκετ - κατά τη διάρκεια της παραγωγής και της διανομής - εξαιτίας αλλοίωσης ή καταστροφής όταν το γάλα διανέμεται και εξάγεται στο εξωτερικό.
Ωστόσο, ορισμένοι αναλυτές πιστεύουν ότι τα γαλακτοκομικά απόβλητα μπορεί να φτάνουν στο 30% της παραγωγής, εάν ληφθούν υπόψη περαιτέρω παθογένειες όπως η χρήση γάλακτος ως ζωοτροφή και η υπερκατανάλωση.
«Προκειμένου να επιτύχουμε ένα αποτελεσματικότερο σύστημα και να μειώσουμε τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις από την παραγωγή των τροφίμων μας, πρέπει να εξετάσουμε τους τρόπους μείωσης όλων αυτών των πηγών απώλειας”, δήλωσε ο Αλεξάντερ στον Guardian.
Σε πολλές αναπτυσσόμενες χώρες, το γάλα που καταλήγει στα σκουπίδια στο δρόμο από το αγρόκτημα προς την αποθήκη είναι πολύ υψηλότερο από ό, τι στις περισσότερο αναπτυγμένες οικονομικά χώρες, λόγω των δυσκολιών αποθήκευσης και μεταφοράς προϊόντων. Για παράδειγμα, το 15% του γάλακτος του Ομάν πετιέται στα αγροκτήματα, σε σύγκριση με το 0% στη Σουηδία, σύμφωνα με τον Οργανισμό Τροφίμων και Γεωργίας του ΟΗΕ (FAO).
Στο Ηνωμένο Βασίλειο, το γάλα και τα γαλακτοκομικά προϊόντα τείνουν να πετιούνται στα σκουπίδια, σε επίπεδο λιανοπωλητών και καταναλωτών. Σύμφωνα με τον βρετανικό οργανισμό για τη μείωση των αποβλήτων, Wrap, το ένα πέμπτο του συνόλου των αποβλήτων τροφίμων στο Ηνωμένο Βασίλειο είναι γαλακτοκομικά.
Παρόλα αυτά, η παραγωγή γαλακτοκομικών προϊόντων αυξάνεται ραγδαία σε όλο τον κόσμο τα τελευταία τέσσερα χρόνια, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 6% μεταξύ 2014 και 2018, σύμφωνα με το Υπουργείο Γεωργίας των ΗΠΑ (USDA). Οι μεγαλύτερες αυξήσεις στην παραγωγή γάλακτος παρατηρήθηκαν στην Ινδία, τον Καναδά και την Ιρλανδία.
Όταν άρθηκε η ποσόστωση
Η Ευρώπη αύξησε σημαντικά την παραγωγή γάλακτος το 2015 όταν άρθηκε η ευρωπαϊκή ποσόστωση γάλακτος, η οποία είχε περιορίσει το γάλα που θα μπορούσαν να παράγουν οι αγρότες.
Αγρότες σε ολόκληρη την Ευρώπη έσπευσαν να αυξήσουν την παραγωγή τους για να αυξήσουν τα κέρδη τους, ενώ παράλληλα η ζήτηση γαλακτοκομικών προϊόντων μειώθηκε στην Ασία, ιδίως στην Κίνα και τη Ρωσία. Οι ευρωπαϊκές αγορές πλημμύρισαν από γάλα, προκαλώντας αυτό που ορισμένοι χαρακτήρισαν κρίση τιμών στα γαλακτοκομικά.
Στην ΕΕ, οι τιμές του γάλακτος μειώθηκαν από 37 σεντς ανά κιλό το 2014 σε 28 σεντ το 2018, κατά μέσο όρο, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή Γάλακτος (EMB).
Η EMB εκτιμά ότι οι σημαντική αύξηση της παραγωγής κατά την περίοδο αυτή οδήγησαν σε πλεόνασμα 11 εκατομμυρίων τόνων στην παγκόσμια αγορά.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει λάβει κάποια μέτρα για να μετριάσει τις επιπτώσεις της απελευθέρωσης της αγοράς. Από τον Ιούλιο του 2015, η Κομισιόν αγόρασε περίπου 380.000 τόνους γάλακτος σε σκόνη λόγω της υπερπαραγωγής και προσπαθεί τώρα να πουλήσει αυτή τη σκόνη, αλλά καθώς αυξάνεται η προσφορά, οι τιμές μειώνονται.
Η πλειοψηφία των γαλακτοκομικών μονάδων παραγωγής στην Ευρώπη είναι μικρής κλίμακας οικογενειακές επιχειρήσεις και κάθε μείωση της παραγωγής σημαίνει απώλεια οικογενειακού εισοδήματος. Οι χαμηλές τιμές του γάλακτος έχουν επηρεάσει ελάχιστα τα επίπεδα παραγωγής, καθώς οι γεωργοί εξακολουθούν να παράγουν περισσότερο γάλα για να αυξήσουν τα έσοδά τους.
Παράγοντας περισσότερο γάλα από όσο μπορεί να καταναλωθεί στην ΕΕ, οι ευρωπαίοι γεωργοί εξάγουν τα γαλακτοκομικά προϊόντα τους, ιδίως το γάλα σε σκόνη, στον αναπτυσσόμενο κόσμο.
Αυτή η σκόνη πωλείται πλέον σε τιμές σχεδόν κόστους στην Αφρική, όπου υπάρχει άμεσος ανταγωνισμός από τους ντόπιους παραγωγούς. Από το 2009, οι εξαγωγές γάλακτος σε σκόνη έχουν τριπλασιαστεί σύμφωνα με μελέτη που δημοσίευσαν οι Oxfam και SOS Faim.
Το γάλα σε σκόνη χρησιμοποιείται συνήθως σε βρέφη στη Δυτική Αφρική παρά τις σοβαρές ανησυχίες για τις επιπτώσεις στην υγεία των παιδιών.
Η σπατάλη του γάλακτος σε ζωοτροφές και υπερκατανάλωση
Περίπου 82 εκατομμύρια τόνοι γάλακτος χρησιμοποιούνται παγκοσμίως ως ζωοτροφή. Αυτό θεωρείται αναποτελεσματικό και σπάταλο από ορισμένους αναλυτές, καθώς το αγελαδινό γάλα περιέχει λιγότερη ενέργεια και πρωτεΐνη από ό,τι οι ζωοτροφές.
Ο Αλεξάντερ υπολογίζει ότι επιπλέον 53 εκατομμύρια τόνοι γάλακτος σπαταλιούνται κάθε χρόνο λόγω υπερκατανάλωσης ή επειδή καταναλώνουμε περίπου 10% περισσότερο από ό,τι πραγματικά χρειάζεται.
Και τώρα τι κάνουμε;
Η Wrap προτείνει ορισμένα πράγματα που μπορούν να κάνουν οι καταναλωτές για να περιορίσουν τα γαλακτοκομικά απόβλητα. Το πιο σημαντικό είναι να διατηρούμε πιο χαμηλή θερμοκρασία στο ψυγείο. Οι ειδικοί του οργανισμού εκτιμούν ότι η μείωση της θερμοκρασίας των ψυγείων στους -5 ° C θα μπορούσε να μειώσει τα γαλακτοκομικά που πετιούνται στα σκουπίδια κάθε χρόνο μόνο στο Ηνωμένο Βασίλειο, κατά 50.000 τόνους, εξοικονομώντας παράλληλα 25 εκατομμύρια λίρες. Άλλες συστάσεις περιλαμβάνουν την προώθηση της κατάψυξης του γάλακτος και την εισαγωγή γαλακτοκομικών με μεγαλύτερη διάρκειας ζωής.
Με πληροφορίες από τον Guardian