«Κεντρικό πυρήνα του άγχους αποτελεί ο φόβος. Το άγχος προκύπτει όταν εστιάζουμε στο μέλλον και εκφράζεται με τη μορφή του φόβου για μια επικείμενη καταστροφή. Παρόλο που δεν μπορούμε να το ονομάστουμε, ένα είναι βέβαιο: Το εργασιακό στρες, όπως κι αν εξωτερικεύεται, ενδέχεται να σταθεί εμπόδιο στη ζωή και την καριέρα μας», προειδοποιεί η Τανίσα Ρέιντζερ, κλινική ψυχολόγος με έδρα τη Νεβάδα.
Συζητώντας με ένα σύνολο από θεραπευτές, όλοι τους αποφάνθηκαν ότι το πρώτο βήμα για να αντιμετωπίσουμε τις εργασιακές μας ανησυχίες, είναι να προσδιορίσουμε από πού προέρχονται. Οι ίδιοι, ανέλυσαν για την HuffPost ορισμένα από τα χαρακτηριστικά που φανερώνουν εργασιακό άγχος. Αν αναγνωρίζουμε κάποιο από αυτά στον εαυτό μας, ίσως ήρθε η ώρα να τα περιορίσουμε.
1. Η τελειομανία
H τελειομανία αποτελεί δημοφιλή απάντηση, που δίνουμε όταν μας ρωτούν για τη μεγαλύτερη αδυναμία μας, σε μια συνέντευξη για δουλειά. Αυτό προκύπτει καθώς οι υψηλές προσδοκίες που έαπό τον εαυτό μας και τους άλλους θεωρούνται γενικά αποδεκτό χαρακτηριστικό. Ωστόσο, η τελειομανία, είναι στην πραγματικότητα μια μορφή άγχους.
Πιέζοντας τους πάντες να ανταποκριθούν στα απίστευτα υψηλά στάνταρ μας, τόσο εμείς οι ίδιοι, όσο και οι άνθρωποι που δουλεύουν μαζί μας, γινόμαστε δυστυχισμένοι. Η ψυχολόγος Νίκη Λατζέρθα αναφέρει ότι οι τελειομανείς είναι εξαιρετικά επικριτικοί και μπορούν να γίνουν επιθετικοί όταν κάποιος, ακόμη και το αφεντικό, προσπαθήσει να ασκήσει εποικοδομητική κριτική επάνω στη δουλειά τους.
Εάν αντιλαμβανόμαστε πως είμαστε τελειομανείς, ας δοκιμάσουμε να επανασυστηθούμε με τον εαυτό μας και να εκτιμήσουμε εκ νέου, όλα όσα μέχρι πρότινος θεωρούσαμε αδύναμα σημεία μας. Ίσως διαπιστώσουμε ότι είμαστε αρκετά καλοί σε σχέση με αυτό που πιστεύαμε για μας.
2. Η προσπάθεια να τους ευχαριστήσουμε όλους
Το να είμαστε πρόθυμοι να βοηθήσουμε ίσως μας κάνει να είμαστε δημοφιλείς στο γραφείο. Ωστόσο, η υπερβολική προθυμία είναι πιθανό να μας βλάψει. Αν παρατηρούμε ότι λέμε «ναι», ακόμη και όταν δεν μας περισσεύει καθόλου χρόνος ή ενέργεια, τότε μάλλον θυσιάζουμε σε μεγάλο βαθμό την ευημερία μας για χάρη της δουλειάς.
«Η αδιάκοπη προσπάθεια να ευχαριστήσουμε τους ανθρώπους αποτελεί ένδειξη άγχους, καθώς προέρχεται από την ανησυχία μας για το τί θα σκεφτούν, τί θα πουν ή τί θα κάνουν οι γύρω μας. Φοβόμαστε ότι αν πούμε όχι σε κάτι που μας ζητάνε οι συνάδελφοι, ίσως μας μισήσουν ή ίσως μας θεωρήσουν αντιπαραγωγικούς. Το άγχος μας προτρέπει να ευχαριστούμε τους ανθρώπους σε βάρος της προσωπικής μας ευτυχίας» εξηγεί η Σάνον Γκαρθία, ψυχοθεραπεύτρια στο States of Wellness Counseling στο Ιλινόις.
Οφείλουμε να θέτουμε τα όρια μας και να εξετάζουμε εάν η επιθυμία μας να πούμε το «ναι», προέρχεται από την ειλικρινή πρόθεση να βοηθήσουμε έναν συνάδελφο. Χρειάζεται να εξασκηθούμε σε απαντήσεις όπως «Πρέπει να ελέγξω το πρόγραμμά μου» ή «Άφησε με να επικοινωνήσω μαζί σου για αυτό», αντί να συμφωνούμε παρορμητικά απέναντι στα αιτήματα των συναδέλφων.
3. Η αναβλητικότητα
Εάν μια υποχρέωση μας γεμίζει τρόμο, την αναβάλουμε διαρκώς. Ωστόσο, πρέπει να αναλογιστούμε από πού προέρχεται η τάση μας να αποφεύγουμε καθήκοντα, που η εκπλήρωσή τους φαντάζει σκέτη πρόκληση.
«Αν διαπιστώσουμε ότι αποφεύγουμε συγκεκριμένα άτομα, μέρη ή εργασίες επάνω στη δουλειά, αυτό πιθανά οφείλεται στο άγχος μας», τονίζει η Γκαρθία.
«Μπορεί να αποφεύγουμε να φάμε μεσημεριανό στο διάλειμμα, γιατί οι κοινωνικές συγκεντρώσεις μας προκαλούν άγχος. Μπορεί να αποφεύγουμε να περάσουμε από κάποιο διάδρομο, προκειμένου να μην συναντήσουμε ένα άτομο, που συνηθίζει να μας πιάνει την κουβέντα, στην προσπάθειά μας να μη δύστροποι. Ωστόσο υπάρχει και χειρότερο ενδεχόμενο. Ενδέχεται να μην διεκδικήσουμε την προαγωγή που δικαιούμαστε, επειδή οι συνεντεύξεις μας κάνουν να αισθανόμαστε άβολα».
Ωστόσο, η αποφυγή δύσκολων συζητήσεων και η παράταση των προθεσμιών, απλώς μας επιφορτίζει με πρόσθετο άγχος. Εάν μια εργασία μας τρομάζει, ας επιχειρήσουμε να τη χωρίσουμε σε μικρότερες εργασίες.
4. Η ανάγκη να προβλέψουμε ακόμα και την παραμικρή λεπτομέρεια
Όταν ερχόμαστε αντιμέτωποι με το άγχος μας καταλύει η επιθυμία να ελέγχουμε μέχρι και τις πιο ασήμαντες λεπτομέρειες ενός πρότζεκτ. Τι κι αν αυτό μειώνει τη δημοτικότητά μας ανάμεσα στους συναδέλφους, καθώς παρουσιαζόμαστε ως αυταρχικοί συνεργάτες;
Ο Ρέιντζερ επισημαίνει ότι, «η ανάγκη μας μεταφράζεται σε μια προσπάθεια να υποτάξουμε το περιβάλλον και να βεβαιωθούμε ότι ”είμαστε από πάνω”. Κάνουμε τον εαυτό μας να πιστέψει, ότι αν δεν το κάνουμε οι ίδιοι, δεν θα διεκπεραιωθεί, ή θα διεκπεραιωθεί με τον λάθος τρόπο.»
Εάν θέλουμε να γνωρίζουμε, πότε πραγματικά απαιτείται ο έλεγχος μιας κατάστασης μπορούμε να υποβάλουμε στον εαυτό μας ερωτήσεις όπως:
- Ποιο είναι το ιστορικό επιτυχίας του συναδέλφου, που έχει αναλάβει να φέρει σε πέρας τη συγκεκριμένη υποχρέωση;
- Στο παρελθόν, ολοκλήρωσε τις εργασίες που του ανατέθηκαν έγκαιρα;
- Κατανοεί σε βάθος τα καθήκοντά του;
Αν οι απαντήσεις τείνουν να είναι θετικές, τότε μπορούμε να χαλαρώσουμε και να αφοσιωθούμε στις ευθύνες που περνάνε από τα δικά μας χέρια.
5. Η τάση να συνταιριάζουμε την προσωπική με την επαγγελματική μας ζωή
Εάν νιώθουμε ότι χρειάζεται κάθε λίγο και λιγάκι να προγραμματίζουμε «ημέρες σύσφιξης των εργασιακών σχέσεων» και να συμβαδίζουμε με την κοινωνική ζωή κάθε συναδέλφου, χρειάζεται να στοχαστούμε επάνω στα αίτια της συγκεκριμένης ανάγκης.
Η επιθυμία μας να είμαστε «μέσα σε όλα» ίσως πηγάζει από τον φόβο ότι δεν θα γίνουμε αποδεκτοί και συμπαθείς, εάν δεν συμμετέχουμε στις κοινωνικές εκδηλώσεις. Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε, ότι ακόμα κι αν δεν δίνουμε πάντοτε το παρόν στις επαγγελματικές συναντήσεις εκτός γραφείου, οι άνθρωποι θα εξακολουθήσουν να μας συμπαθούν και να μας σέβονται.
Αν παρουσιάζουμε κάποιο αυτά τα παραπάνω χαρακτηριστικά, δε χρειάζεται να πανικοβληθούμε. Προκειμένου να αντιμετωπίσουμε τα συμπτώματα άγχους, ένα σύνολο από συνεδρίες με έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας θα μας βγάλει ασπροπρόσωπους.