Όλοι μας έχουμε κατά καιρούς βιώσει τη χαρακτηριστική υπνηλία, που έρχεται μετά από ένα πλούσιο γεύμα. Πρόκειται για ένα σύμπτωμα που μας χτυπάει την πόρτα ανεξάρτητα από το εάν τρώμε στο σπίτι ή κάνουμε διάλειμμα για φαγητό στο γραφείο.
Αυτός είναι και ο λόγος που το συγκεκριμένο συναίσθημα, που συχνά χαρακτηρίζεται και ως «τροφικό κώμα», μπορεί να διαταράξει την παραγωγικότητα και τη συνολική μας ευεξία.
Ενώ πολλοί συνδέουμε την κούραση μετά το φαγητό με τα σπέσιαλ γεύματα, όπως τα δείπνα των γιορτών, οι αιτίες της υπνηλίας εκτείνονται πέρα από το μέγεθος της μερίδας και τον βαθμό στον οποίο το γεύμα μας θεωρείται «επετειακό».
Η μεταγευματική κόπωση ή με ιατρικούς όρους, η μεταγευματική υπνηλία, είναι συνήθως προσωρινή και χαρακτηρίζεται από ήπιο βαθμό κούρασης ή πτώση των επιπέδων ενέργειας μετά από ένα γεύμα, εξηγεί ο Μισέλ Γκριν, μαιευτήρας/γυναικολόγος.
Η κατανόηση των αιτιών της υπνηλίας μετά το δείπνο ή το μεσημεριανό θα μας βοηθήσει να ελαχιστοποιήσουμε τον αντίκτυπό της στην καθημερινότητα, την απόδοση και τη συνολική ευημερία μας.
Γιατί νυστάζουμε μετά από ένα γεύμα
1. Γιατί το παρακάναμε με την ποσότητα
Κατά τη διαδικασία της πέψης, η ροή του αίματος και του οξυγόνου εκτρέπονται από άλλα μέρη του σώματος προς τα πεπτικά όργανα, προκειμένου να υποστηρίξουν τη διάσπαση και την απορρόφηση της τροφής.
Ως εκ τούτου, τα μεγάλα, βαριά γεύματα υπάρχει πιθανότητα να οδηγήσουν σε απότομη μείωση των επιπέδων οξυγόνου και ενέργειας στο υπόλοιπο σώμα, κάνοντάς μας να αισθανόμαστε ιδιαιτέρως κουρασμένοι, σημειώνει ο Γκριν.
2. Εξαιτίας της πρόσληψης τρυπτοφάνης και της συνακόλουθης έκκρισης μελατονίνης και σεροτονίνης
Η τρυπτοφάνη είναι ένα αμινοξύ που βρίσκεται σε τρόφιμα όπως η γαλοπούλα και το κοτόπουλο. Το σώμα χρησιμοποιεί την τρυπτοφάνη για να παράγει δύο ορμόνες: Τη μελατονίνη και τη σεροτονίνη.
Η αύξηση της μελατονίνης δίνει στο σώμα την εντολή να αποκοιμηθεί, ενώ η σεροτονίνη συνδέεται και εκείνη με τον πολύωρο ποιοτικό ύπνο. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο πολλοί άνθρωποι συνδέουν τη γαλοπούλα με την υπνηλία, ιδιαίτερα μετά από ένα περιποιημένο γεύμα, όπως αυτά που οργανώνουμε στις διακοπές των Χριστουγέννων.
3. Εξαιτίας της ανόδου του σακχάρου στο αίμα
Το υψηλό σάκχαρο στο αίμα ή αλλιώς η υπεργλυκαιμία συχνά συνδέεται με παθήσεις όπως ο διαβήτης. Ως υπεργλυκαιμία ορίζουμε το φαινόμενο κατά το οποίο υπερβολικές ποσότητες ζάχαρης συγκεντρώνονται στο αίμα αλλά δεν καταλήγουν στα κύτταρα.
Αυτό συμβαίνει όταν το σώμα δεν παράγει αρκετή ινσουλίνη ή δεν χρησιμοποιεί την ινσουλίνη που παράγει όπως θα έπρεπε, αφού δουλειά της ινσουλίνης είναι να βοηθά τη γλυκόζη ή τη ζάχαρη να εισέλθει στα κύτταρα, προκειμένου να τα τροφοδοτήσει με έξτρα ενέργεια.
Συνήθως τέτοια περιστατικά παρατηρούνται σε ανθρώπους που τρώνε υπερεπεξεργασμένα σνακ ή τροφές πλούσιες σε ανθυγιεινούς υδατάνθρακες.
4. Επιδή πίνουμε αλκοόλ
Το αλκοόλ ακόμα και σε πολύ μικρές ποσότητες λειτουργεί ως κατασταλτικό του κεντρικού νευρικού συστήματος, που σημαίνει ότι επιβραδύνει τη δραστηριότητα του εγκεφάλου.
Επομένως, είναι λογικό τα ποτά που πίνουμε παρέα με το φαγητό να μας προκαλούν αισθήματατα υπνηλίας ή ζάλης. Ακόμα κι ένα ποτηράκι αρκεί να μας «ναρκώσει», ιδίως αν μας περιμένει μια κοπιαστική πνευματική εργασία.
5. Eπειδή δεν κοιμόμαστε όσο θα έπρεπε
Η έλλειψη επαρκούς ύπνου τη νύχτα μπορεί να επηρεάσει σημαντικά τα επίπεδα της ενέργειας μας μετά το γεύμα, προειδοποιεί ο Τσέστερ Γου, ψυχίατρος και ειδικός στην ιατρική του ύπνου.
Οι διαταραχές στον κιρκάδιο ρυθμό, δηλαδή τον φυσικό κύκλο ύπνου και αφύπνισης του σώματος, συμβάλλουν στην κόπωση, ανεξάρτητα από το πόση ή το τι είδους τροφή καταναλώνουμε.
6. Η καθιστική ζωή
Η αδράνεια και η καθιστική ζωή ελλοχεύει ο κίνδυνος να μας κάνει να αισθανόμαστε ένα με το χώμα μετά από κάθε γεύμα. Κι αυτό γιατί οι μύες του σώματος που παραμένουν αχρησιμοποίητοι σταδιακά αποδυναμώνονται και όταν δεν οξυγονόνονται άμεσα εξαιτίας της πέψης, αδυνατούν να λειτουργήσουν σωστά.
7. Τυχόν ελλείψεις σε θρεπτικά συστατικά
Οι βιταμίνες και τα μέταλλα που προσλαμβάνουμε μέσω της τρόφής είναι απαραίτητα για τη συνολική βέλτιστη υγεία. Ορισμένα θρεπτικά συστατικά, ειδικά οι βιταμίνες του συμπλέγματος Β, η βιταμίνη C, ο σίδηρος, το μαγνήσιο και ο ψευδάργυρος απαιτούνται για την παραγωγή ενέργειας και οι ελλείψεις σε αυτά τα θρεπτικά συστατικά υπάρχει σοβαρός κίνδυνος να οδηγήσουν σε κόπωση.
Γιατί; γιατί η ανεπάρκεια σε αυτά τα θρεπτικά συστατικά εμποδίζει την ικανότητα του σώματος να αφομοιώσει τα τρόφιμα και να τα μετουσιώσει σε ενέργεια με τη βοήθεια του μεταβολισμού.
Ποιες τροφές προκαλούν κόπωση μετά το φαγητό
Ορισμένα τρόφιμα που είναι πλούσια σε επεξεργασμένους υδατάνθρακες και τρυπτοφάνη, μπορεί να μας κάνουν να αισθανόμαστε πιο κουρασμένοι μετά την κατανάλωσή τους.
Μερικά παραδείγματα τροφών πλούσιων σε επεξεργασμένους υδατάνθρακες είναι:
- Τα επεξεργασμένα αρτοσκευάσματα, όπως τα κρουασάν
- Τρόφιμα με πρόσθετα γλυκαντικά όπως η ζάχαρη, το μέλι και η μελάσα
- Το λευκό ρύζι και τα λευκά ζυμαρικά
- Τα δημητριακά πρωινού με ζάχαρη
Μερικά παραδείγματα τροφών πλούσιων σε τρυπτοφάνη είναι:
- Η γαλοπούλα
- Το κοτόπουλο
- Το ψάρι
- Τα ασπράδια αυγών
- Το γάλα
- Οι ξηροί καρποί
- Οι σπόροι
Πώς θα αισθανόμαστε λιγότερο κουρασμένοι μετά το φαγητό
Μένουμε ενυδατωμένοι
Το νερό είναι απαραίτητο για τη σωστή λειτουργία όλων των συστημάτων του σώματος. Η αφυδάτωση μπορεί να επιδεινώσει τα αισθήματα κόπωσης, τόσο πριν όσο και μετά τα γεύματα. Επομένως θα πρέπει να βεβαιωθούμε ότι είμαστε επαρκώς ενυδατωμένοι πίνοντας άφθονο νερό όλη την ημέρα.
Κινoύμαστε
Η σωματική δραστηριότητα μας προσφέρει ώθηση και ενέργεια. Γιατί; Επειδή Η άσκηση διεγείρει την κυκλοφορία του αίματος, αυξάνει τη ροή οξυγόνου στον εγκέφαλο και βοηθά το σώμα μας να μετουσιώνει την τροφή σε ενέργεια.
Επομένως, προκειμένου να καταπολεμήσουμε την κόπωση που επέρχεται μετά από ένα γεύμα, μια καλή ιδέα είναι να πάμε για έναν χαλαρό περίπατο ή να κάνουμε μερικές δουλειές του σπιτιού.
(Mε πληροφορίες από health).