Η αναγγελία της κυκλοφορίας του νέου άλμπουμ του Παύλου Παυλίδη με τραγούδια του Γιάννη Μαρκόπουλου, ήταν από τις ενδιαφέρουσες δισκογραφικές ειδήσεις του τελευταίων πολλών μηνών. Ο δίσκος με τίτλο «Πέρα από τη θάλασσα» που κυκλοφόρησε στις 20 Ιανουαρίου, επανασυστήνει το σύμπαν του Γιάννη Μαρκόπουλου, μέσα από δώδεκα εμβληματικά τραγούδια του μεγάλου συνθέτη -μεταξύ των οποίων τα «Μαλαματένια λόγια» (στίχοι Μάνος Ελευθερίου), το «Κάτω στης Μαργαρίτας τ’ αλωνάκι» (ποίηση Οδυσσέας Ελύτης), «Τα λόγια και τα χρόνια» (στίχοι Μάνος Ελευθερίου)-, με ηλεκτρικούς ήχους και synth, λούπες και πολυφωνίες και κυρίως, με το βλέμμα στο μέλλον.
Η ιδέα για την απρόσμενη αυτή καλλιτεχνική συνάντηση ανήκει στον Γιάννη Μαρκόπουλο. Το 2019, η κόρη του, Λένγκα, μεταφέρει στον Παυλίδη την επιθυμία του συνθέτη να διασκευάσει τραγούδια του. Τέσσερα χρόνια μετά, ο Παυλίδης, που από τα Ξύλινα Σπαθιά μέχρι και σήμερα, στην τρίτη δεκαετία μιας ιδιοσυγκρασιακής και πολυσχιδούς σόλο πορείας, συνεχίζει να μας συγκινεί, βουτάει ξανά στον ωκεανό του κλασικού πλέον ρεπερτορίου του Μαρκόπουλου, επιλέγει από το σύνολο του έργου του δώδεκα τραγούδια και τα τοποθετεί στη σύγχρονη εποχή δίνοντάς τους μια καινούρια πνοή.
Η πολυσυζητημένη αυτή συνάντηση γίνεται μουσική παράσταση και ανεβαίνει στην Κεντρική Σκηνή της Στέγης από 1 έως 5 Φεβρουαρίου, γεμάτη αναμνήσεις, έντονα συναισθήματα, ανεξερεύνητα ηχητικά τοπία και visuals, σε σκηνοθεσία Χρήστου Σαρρή.
Παύλος Παυλίδης: Τρομάζεις και λες “τι δουλειά έχω εγώ εδώ…”
«Όταν στην εφηβεία μου άκουσα το “Παραπονεμένα λόγια” δεν χρειαζόμουν άλλες εξηγήσεις», λέει ο Παύλος Παυλίδης για το «Πέρα από τη θάλασσα». «Όντας έφηβος, άρχισα να ακούω πολλή ξένη μουσική. Η υψηλή ένταση και η ενέργεια που είχαν τα αγαπημένα μου συγκροτήματα άλλαξε την οπτική μου για το τι μπορεί να χωρέσει μέσα σε ένα τραγούδι, αλλά ακόμη και τώρα ακούγοντας τραγούδια όπως το “Κάτω στης μαργαρίτας τ′ αλωνάκι” με τη συγκλονιστική ποίηση του Ελύτη, συνειδητοποιώ ότι το έργο του Μαρκόπουλου περιείχε όλη αυτή την ένταση, μέσα, μάλιστα, από ενορχηστρώσεις σαφώς πρωτοποριακές για την εποχή αλλά και για πάντα. Δε μου έκανε και πολλή εντύπωση οταν είδα τον Παύλο Σιδηρόπουλο ανάμεσα στους ερμηνευτές του.
Εξερευνώντας, λοιπόν, εξ′ αρχής το έργο του, μετά από την ευκαιρία που μου δόθηκε, πέρασα και από τοπία που γνώριζα και δεν ήξερα καν ότι του ανήκουν, όπως το μαγικό “Πέρα από τη θάλασσα”, και πάγωσα όταν άκουσα τη φωνή της Μοσχολιού και του τεράστιου Νίκου Ξυλούρη σε άλλα, πασίγνωστα τραγούδια. Τρομάζεις και λες “τι δουλειά έχω εγώ εδώ…”. Πήρα τηλέφωνο τη Λένγκα και της είπα “Είστε σίγουροι; Δεν είμαι καν τραγουδιστής…”. Γέλασε και μου είπε ότι γι’ αυτό σε διάλεξε ο πατέρας μου, του αρέσει ο τρόπος σου και σε βλέπει σαν ερμηνευτή. Έτσι, λοιπόν, αφέθηκα και άρχισα να βρίσκω τον εαυτό μου μέσα στο έργο του μεγάλου αυτού συνθέτη. Δε θέλω να αναλύσω εδώ την μουσικολογική προσέγγιση που θα μπορούσε κάποιος να κάνει στον Μαρκόπουλο, αλλά δεν μπορώ να μην αναφερθώ στο σοκ που παθαίνει κανείς όταν επιχειρεί να εμπλακεί στη ρυθμολογία του. Μιλώντας και με φίλους, καταξιωμένους μουσικούς, πάντα συμφωνούσαμε ότι οι παρτιτούρες του, όσον αφορά στο ρυθμικό, κυρίως, κομμάτι, θα έπρεπε να φυλάσσονται σε κάποιο μουσείο παγκόσμιας μουσικής κληρονομιάς, όπως και ο τρόπος με τον οποίο μελοποιεί τον ελεύθερο στίχο. Επιγραμματικά, μπορεί να πει κανείς ότι ο Μαρκόπουλος καταφέρνει και κάνει να ακούγεται το ασύλληπτο σαν φυσιολογικό, ενώνει την Ανατολή με τη Δύση και επαναπροσδιορίζει την ελληνικότητα ανοίγοντας ορίζοντες. Δεν ξέρω τι έχω καταφέρει, μαζί με τους συνεργάτες μου, αλλά σίγουρα αποπειράθηκα να φέρω τα τραγούδια του σ’ ένα σύγχρονο ηχητικό τοπίο προσπαθώντας, ταυτόχρονα να μη χάνω την ουσία των συνθέσεων. Προσπάθησα να αφαιρέσω κάποια “αγκάθια” όσον αφορά το ύφος, αλλά και ταυτόχρονα να μην τον “προδώσω”. Δεν πρέπει να ξεχνάμε, όπως μου είπε μια φίλη, ότι ο Μαρκόπουλος προέρχεται από την εποχή των Μύθων. Ο Μαρκόπουλος έχει ένα τεράστιο σε αξία αλλά και σε όγκο έργο. Ασχολήθηκα με τα τραγούδια. Η επιλογή των κομματιών έγινε, κυρίως, με κριτήριο το κατά πόσο έβρισκα μέσα σε αυτά τον εαυτό μου σαν ερμηνευτή. Μιλάμε για έναν συνθέτη, ο οποίος έχει μελοποιήσει σπουδαίους ποιητές και στιχουργούς. Χάριν του ύφους αφαίρεσα ελάχιστους στίχους σε κάποια τραγούδια. Γιατί οι αδικημένοι που υπερασπίζονταν οι στίχοι αυτοί πριν πενήντα χρόνια, δεν έπαψαν να υπάρχουν, δυστυχώς, αλλά άλλοι είναι πια στην εποχή μας οι μετανάστες και οι ξεριζωμένοι. Πρόσθεσα, επίσης, σαν στιχουργός κι εγώ, κάποια λόγια, όπου αισθανόμουν ότι προσέθετα κάτι ουσιαστικό. Ανυπομονώ να μας δοθεί η ευκαιρία να συναντηθούμε και να μοιραστούμε αυτό το υλικό που είχαμε, εγώ και οι συνεργάτες μου, την τιμή να αγγίξουμε με τον τρόπο μας. Ανυπομονώ, έχοντας ακέραια την αγωνία του μαθητή, να εμφανιστούμε μπροστά σας και μπροστά στον μεγάλο, τον μυθικό μας δάσκαλο, Γιάννη Μαρκόπουλο, ελπίζοντας οτι φυσήξαμε λίγο απ’ τον αέρα της ψυχής μας στα πανιά των ωραίων του τραγουδιών, έτσι όπως ταξιδεύουν προς το μέλλον.»
Τα 12 δώδεκα τραγούδια που περιλαμβάνει το άλμπουμ είναι:
«Πέρα από τη θάλασσα» (στίχοι Ερρίκος Θαλασσινός), «Κάτω στης Μαργαρίτας τ’ αλωνάκι» (ποίηση Οδυσσέας Ελύτης), «Όχι δεν πρέπει» (στίχοι Γιώργος Χρονάς), «Η Ρόζα η ναζιάρα» (στίχοι Μιχάλης Φακίνος), «Γκρεμισμένα σπίτια» (στίχοι Νότης Περγιάλης), «Χίλια μύρια κύματα» (στίχοι Κ.Χ. Μύρης), «Μιλώ για τα παιδιά μου» (στίχοι Γιώργος Σκούρτης), «Μαλαματένια λόγια» (στίχοι Μάνος Ελευθερίου), «Τη μέρα της Πεντηκοστής» (στίχοι Κ.Χ. Μύρης), «Τα λόγια και τα χρόνια» (στίχοι Μάνος Ελευθερίου), «Μέρα με την ημέρα» (στίχοι Γιώργος Χρονάς», «Γεννήθηκα» (στίχοι Κ.Χ. Μύρης).
Ο εικαστικός Στέφανος Ρόκος συνεργάζεται ακόμα μια φορά με τον Παύλο Παυλίδη, δημιουργώντας δύο έργα ειδικά για την συγκεκριμένη κυκλοφορία. Ο ίδιος σημειώνει: «Έχοντας παρακολουθήσει τη διαδικασία διασκευής των τραγουδιών του Γιάννη Μαρκόπουλου από τον Παύλο Παυλίδη στο στούντιο του Παύλου από τη στιγμή σχεδόν της γέννησής τους, επέλεξα για τη δημιουργία του συγκεκριμένου εξωφύλλου να μετατρέψω έναν οικείο και εμβληματικό στα μάτια μου χαρακτηριστικό βράχο, στο απόλυτο κομβικό σημείο που ορίζει το πριν και το πέρα από τη θάλασσα. Η εικόνα του –σαν σε τομή– υγρού στοιχείου, ο χρωματισμένος από την ανατολή και τη δύση ουρανός, και η παρέα που περιπλανιέται στο απόκοσμο τοπίο προσπαθώντας να ανακαλύψει τι υπάρχει πέρα από τη θάλασσα, προσδίδουν την αίσθηση του καινούργιου ήχου – απόσταγμα της προσωπικής σφραγίδας του Παύλου, με την οποία ο ίδιος σημάδεψε τα ήδη κλασικά τραγούδια του Μαρκόπουλου».
Συντελεστές
φωνή, ηλεκτρική κιθάρα: Παύλος Παυλίδης
ηλεκτρικό μπάσο, bass synth: Δημήτρης Τσεκούρας
πλήκτρα: Γιώργος Θεοδωρόπουλος
τύμπανα, electronic percussion (pad): Θάνος Μιχαηλίδης
ηλεκτρική κιθάρα, synthesizer: Αλέκος Γεωργουλόπουλος
βιολί, ηλεκτρική κιθάρα: Δημήτρης Χατζηζήσης
Κουαρτέτο εγχόρδων: Μιχάλης Βρέττας (βιολί), Νεφέλη Λιούτα (βιολί), Στέλιος Παπαναστάσης (βιόλα), Σοφία Ευκλείδου (τσέλο)
Φωνητικά: Πολυφωνικό Σχήμα Διώνη: Ειρήνη Κολιούση, Παναγιώτα Κολιούση, Ανθή Κύρκου
Συμμετέχοντες
Χορευτές: Zandile Ngubane, Irene Adwoa Sackey, Helene Habia Nzanga, Jane Njeri Mwaura, Σταυρούλα Κυριακίδου
Μουσικοί: Dauda Conteh, Justus Malesi, Yorro Keita
Info
Στέγη, Κεντρική Σκηνή
1 - 5 Φεβρουαρίου
Τιμές εισιτηρίων: 5 – 22 ευρώ
Ώρα έναρξης: 20:30