Οι έγκλειστοι μαθητές του τμήματος των Αγγλικών είχαν ξεκινήσει τις πρόβες για να παρουσιάσουν για πρώτη φορά σε φυλακές, το έργο του Καρόλου Ντίκενς «Μια Χριστουγεννιάτικη Ιστορία». Δεν ήταν εύκολο! Δεν είχαν περάσει δύο μήνες που είχαν αρχίσει τα μαθήματα και το επίπεδό τους ήταν από μηδενικό έως πάρα πολύ χαμηλό. Ποτέ προηγουμένως στο συγκεκριμένο Κατάστημα δεν είχε λειτουργήσει τμήμα εκμάθησης της Αγγλικής γλώσσας. Υπήρχαν όχι μόνο γλωσσικά προβλήματα που αφορούσαν στη γραμματική, στην προφορά και στο ίδιο το λεξιλόγιο αλλά και τεχνικά. Έπρεπε να εκπαιδευτούν στην κίνηση, στην έκφραση του συναισθήματος που κάθε ρόλος απαιτούσε και να συντονιστούν ώστε όλα να λειτουργήσουν άψογα.
Μέσα στις φυλακές πολλές φορές οι καταστάσεις είναι τόσο ρευστές, που κανείς δεν το φαντάζεται. Ο πρωταγωνιστής, για παράδειγμα, ενώ είχαν αρχίσει οι πρόβες και τα πήγαινε καταπληκτικά, έφυγε με μεταγωγή και μέχρι να ξεκαθαρίσει το τοπίο, ότι τελικά δεν θα ήταν παρών στην παράσταση, πέρασε πολύτιμος χρόνος με αποτέλεσμα να πρέπει πολύ σύντομα να βρεθεί ένας ικανός αντικαταστάτης και να πάρει επάνω του όλο το βάρος του έργου. Αυτό έγινε περίπου μια εβδομάδα πριν την παρουσίαση του έργου και ο Κ.Κ. ανταποκρίθηκε στο έπακρο στον ρόλο του Σκρουτζ, διαβάζοντας εντατικά και μαθαίνοντας απέξω τον ρόλο του. Όλοι έπρεπε να μάθουν τα λόγια τους στα αγγλικά γιατί τι νόημα θα είχε το όλο εγχείρημα αν απλώς τα διάβαζαν…
Στην αρχή τα πράγματα ήταν κάπως χαλαρά, μάλλον γιατί και οι ίδιοι δεν είχαν συνειδητοποιήσει τις δυσκολίες. Όταν ομόφωνα, στα τέλη του Οκτώβρη, συμφώνησαν να παίξουν σε μια άγνωστη γλώσσα, χωρίς δεύτερη σκέψη, δεν μπορούσαν να μετρήσουν πόσο ψηλά είχε σηκωθεί ο πήχης από την καθηγήτρια τους. Γιατί μερικές φορές οι εκπαιδευτικοί προτιμούν κάτι εύκολο που θα είναι σίγουρο παρά κάτι απαιτητικό που όχι μόνο δεν φέρνει τα ποθητά αποτελέσματα αλλά θα χρειαστούν και πολλές κοπιαστικές επαναλήψεις. Και έτσι, επιλέγουν το πρώτο. Μπορεί επίσης να μην θεωρούν ότι η ομάδα εργασίας είναι σε θέση να τα καταφέρει, καθώς οι προβλέψεις προς τα εκεί δείχνουν. Όμως οι κρατούμενοι είναι άτομα που δεσμεύονται με το λόγο τους και θα δώσουν ότι χρειαστεί, εφόσον τους εμπνεύσει το άτομο, τους στηρίξει και οι ίδιοι πιστέψουν στην αποστολή τους.
Κι έτσι, με επαναλαμβανόμενες πρόβες, όταν η σκηνοθέτιδα δεν ήταν ικανοποιημένη κι έλεγε το περίφημο «Ξανά!» για όγδοη φορά, ήξεραν ότι χρειαζόντουσαν να προσπαθήσουν περισσότερο για να αποκτήσουν την γλωσσική ευχέρεια και την άνεση στις κινήσεις ανάλογα με τις σκηνές. Ταυτόχρονα έκαναν και μάθημα. Και δεν βαρυγκωμούσαν. Εξάλλου το έργο ξαναγράφτηκε, προσαρμόστηκε και σκηνοθετήθηκε από την καθηγήτρια τους πάνω σε αυτούς κι έπρεπε να λάμψουν στη σκηνή της αίθουσας των μαθημάτων, όπως κάθε ηθοποιός που στο τέλος επιζητά το χειροκρότημα. Επειδή για να το απολαύσει ο καθένας στη ζωή, οφείλει να το κατακτήσει με θυσίες και σκληρή δουλειά. Και λίγη τρέλα, κάποιες φορές…
Εννέα μαθητές μαζί με την καθηγήτρια τους, όλοι σε ρόλο ηθοποιού ξεδίπλωσαν το σενάριο της τόσο γνωστής ιστορίας παίζοντας 14 ρόλους, γιατί κάποιοι έπαιξαν διπλό ρόλο αφού η ομάδα ήταν κλειστή σε αριθμό ατόμων. Δεν θα ξεχαστεί ο Λ.Λ. που τόσο πειστικά έπαιξε τον υπάλληλο του τσιγκούνη επιχειρηματία που έτρεμε συνεχώς από το κρύο στο γραφείο. Ο Α.Μ. που σε διπλό ρόλο απέδωσε ζωηρά και ζοφερά αντίστοιχα τον ανιψιό και τον πρώην συνέταιρο του, ξεδιπλώνοντας έτσι ένα κρυμμένο υποκριτικό ταλέντο που ούτε ο ίδιος ήξερε ότι διέθετε! Ο Β.Δ. κι εκείνος σε διπλό ρόλο, που ως μέλος του φιλόπτωχου ταμείου μαζί με τον Α.Σ. μας έκαναν πάντα να γελάμε στις πρόβες με το περίφημο «Please, give some money to help the poor!» Ο Π.Μ. που παριστάνοντας το φάντασμα του παρελθόντος έβγαζε φωνή απόκοσμη. Ο G.Z.που ενσωματώθηκε στο τμήμα τις τελευταίες ημέρες και ταυτίστηκε πλήρως με τον ρόλο του, βοηθώντας και στην τεχνική υποστήριξη. Ο K.C. που έπαιξε τον κόντρα ρόλο του ανήλικου παιδιού που στο τέλος ανακάμπτει η υγεία του, χάρη στη μεταστροφή του πρωταγωνιστή. Ο K.P.που κι αυτός χωρίς να ξέρει λέξη αγγλικά έπαιξε τον φίλο του ανιψιού με κάποιο τρακ και δικαιολογημένα.
Πέρυσι, τέτοια εποχή, εκεί μέσα, εννέα άνθρωποι που εξέτιαν την ποινή τους ενωμένοι σαν μια γροθιά και κόντρα στις προβλέψεις καταχειροκροτήθηκαν για την παράσταση τους. Γιατί όταν οι φυλακισμένοι εμπνέονται και βάλουν στόχους, τα καταφέρνουν αρκεί κάποιος να τους βγάλει από το λήθαργο, να τους ενεργοποιήσει και να δράσουν. Κι οι άνθρωποι παντού όταν αποφασίσουν να προοδεύσουν σε οποιονδήποτε τομέα, είναι προορισμένοι να επιτύχουν. Κι αυτό έγινε, πίσω από τα σίδερα, στο Κατάστημα Κράτησης Ναυπλίου.
*Η Γκέλη Ντηλιά είναι εθελόντρια εκπαιδεύτρια ενηλίκων σε Καταστήματα Κράτησης. Διδάσκει Αγγλικά και επισκέπτεται με τον γιο της Κων/νο τα ΣΔΕ φυλακών όπου διεξάγουν σεμινάρια ποίησης, με την ιδιότητα της ως βραβευμένη ποιήτρια. Επί του παρόντος, σπουδάζει Εγκληματολογία on line στο Nanyang Technological University of Singapore και ετοιμάζει το πρώτο της non-fiction βιβλίο για τη ζωή ενός εγκλείστου μαθητή της ενώ έχει ήδη αρχίσει να γράφει την συλλογή με τα Ποιήματα της Φυλακής.