Η Σαουδική Αραβία ανακοίνωσε τη Δευτέρα πως δύο σαουδαραβικά δεξαμενόπλοια ήταν μεταξύ των πλοίων που στοχοποιήθηκαν στο πλαίσιο «επίθεσης δολιοφθοράς» στα ανοιχτά των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, καταδικάζοντας το συμβάν ως μια απόπειρα υπονόμευσης της ασφάλειας της διεθνούς ροής αργού πετρελαίου.
Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα είχαν ανακοινώσει την Κυριακή πως τέσσερα εμπορικά πλοία είχαν υποστεί σαμποτάζ κοντά στο εμιράτο της Φουτζέιρα (έξω από τα Στενά του Ορμούζ). Δεν είχε αναφερθεί ποιοι ήταν πίσω από την επίθεση, η οποία έλαβε χώρα εν μέσω κλιμάκωσης των εντάσεων μεταξύ ΗΠΑ και Ιράν.
Το ιρανικό υπουργείο Εξωτερικών χαρακτήρισε τα συμβάντα «ανησυχητικά και φοβερά», και ζήτησε διερεύνηση.
Τα Στενά του Ορμούζ, οδός ζωτικής σημασίας για τη διεθνή ροή πετρελαίου και αερίου, χωρίζουν τις χώρες του Κόλπου από το Ιράν, που εμπλέκεται σε έναν ολοένα και πιο έντονο λεκτικό πόλεμο με τις ΗΠΑ σχετικά με τις κυρώσεις και την παρουσία αμερικανικών δυνάμεων στην περιοχή.
Οι τιμές του πετρελαίου αυξήθηκαν τη Δευτέρα, με το Μπρεντ να ξεπερνά τα 70 δολάρια το βαρέλι.
Ο Σαουδάραβας υπουργός Ενέργειας, Καλίντ αλ Φαλίχ, δήλωσε σε ανακοίνωσή του ότι ένα από τα δύο σαουδαραβικά πλοία που δέχτηκαν επίθεση πήγαινε να φορτώσει αργό πετρέλαιο από το λιμάνι της Ρας Τανούρα για παράδοση στους πελάτες της σαουδαραβικής κρατικής εταιρείας Aramco στις ΗΠΑ. Δεν υπήρξαν απώλειες ή διαρροή πετρελαίου, αλλά προκλήθηκαν σημαντικές ζημιές στα σκάφη, σύμφωνα με την ανακοίνωση.
Η INTERTANKO, ένωση ανεξάρτητων πλοιοκτητών και διαχειριστών τάνκερ, ανέφερε πως είδε εικόνες με τουλάχιστον δύο πλοία να φέρουν τρύπες στα πλευρά τους, εξαιτίας «πρόσκρουσης κάποιου όπλου».
Πηγές του Reuters ταυτοποίησαν τα σαουδαραβικά πλοία ως το δεξαμενόπλοιο VLCC (very large crude carrier) Amjad και το δεξαμενόπλοιο αργού Al Marzoqah. Επίσης, η Thome Ship Management ανακοίνωσε πως το κύτος ενός τάνκερ καταχωρημένου στο νορβηγικό νηολόγιο υπέστη ζημιές από ένα άγνωστο αντικείμενο, οι οποίες όμως δεν θέτουν το πλοίο σε κίνδυνο.
Το υπουργείο Εξωτερικών των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων τόνισε πως δεν υπήρξαν απώλειες και ότι η λειτουργία του λιμανιού της Φουτζέιρα διεξάγεται κανονικά. Όπως αναφέρθηκε, έχει ξεκινήσει έρευνα σε συνεργασία με διεθνείς αρχές.
Οι εντάσεις είναι σε υψηλά επίπεδα στην περιοχή, από την οποία διέρχεται περίπου το 1/5 του πετρελαίου που καταναλώνεται διεθνώς. Οι ΗΠΑ έχουν στείλει επιπλέον πολεμικά πλοία τις τελευταίες ημέρες εξαιτίας αυτών που χαρακτηρίστηκαν ως «ξεκάθαρες ενδείξεις» απειλών από το Ιράν προς τις δυνάμεις τους και τη ναυτιλία στην περιοχή. Το Ιράν απορρίπτει αυτούς τους ισχυρισμούς ως ψευδείς.
Ο Αμπάς Μουσαβί, εκπρόσωπος του ιρανικού υπουργείου Εξωτερικών, δήλωσε- σύμφωνα με το ημιεπίσημο πρακτορείο ειδήσεων ISNA- πως το περιστατικό «έχει αρνητικές επιπτώσεις στην ασφάλεια των θαλάσσιων μεταφορών» και κάλεσε τις χώρες της περιοχής να είναι «σε επαγρύπνηση για αποσταθεροποιητικά σχέδια ξένων πρακτόρων».
Νωρίτερα μέσα στον Μάιο η US Maritime Administration είχε αναφέρει πως αμερικανικά εμπορικά σκάφη, περιλαμβανομένων τάνκερ, που κινούνται στις θαλάσσιες οδούς της Μέσης Ανατολής θα μπορούσαν να στοχοποιηθούν από το Ιράν, στο πλαίσιο της απειλής που συνιστά η Τεχεράνη προς τα αμερικανικά συμφέροντα στην περιοχή. Η Ουάσινγκτον επίσης ανέφερε πως αποστέλλει ένα αεροπλανοφόρο και άλλες δυνάμεις στη Μέση Ανατολή εξαιτίας αυτών που χαρακτήρισε ως ιρανικές απειλές, ενώ η Τεχεράνη χαρακτήρισε την αμερικανική στρατιωτική παρουσία «στόχο» αντί για απειλή.
Συνομιλίες για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν
Η ΕΕ υποστηρίζει πλήρως τη συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, και επιθυμεί αποφυγή περαιτέρω κλιμάκωσης πάνω στο θέμα, δήλωσε τη Δευτέρα η Φεντερίκα Μογκερίνι, επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας/ εξωτερικής πολιτικής.
«Θα συνεχίσουμε να την υποστηρίζουμε όπως μπορούμε, με όλα μας τα όργανα και όλη μας την πολιτική βούληση» είπε σε δημοσιογράφους η Μογκερίνι, πριν από συνάντηση με τους ΥΠΕΞ της Βρετανίας, της Γαλλίας και της Γερμανίας, που έχουν επίσης υπογράψει τη συμφωνία.
Ο Αμερικανός ΥΠΕΞ, Μάικ Πομπέο, αναμένεται να συναντήσει Ευρωπαίους αξιωματούχους στις Βρυξέλλες τη Δευτέρα για συζητήσεις σχετικά με το Ιράν. Ο Πομπέο είναι καθ’οδόν προς το Σότσι της Ρωσίας, όπου θα έχει συνάντηση με τον Ρώσο πρόεδρο Πούτιν και τον υπουργό Εξωτερικών Λαβρόφ για συνομιλίες γύρω από το ίδιο θέμα.
Οι ευρωπαϊκές χώρες ανέφεραν την προηγούμενη εβδομάδα πως επιθυμούσαν να διατηρήσουν την πυρηνική συμφωνία με το Ιράν και απορρίπτουν «τελεσίγραφα» από την Τεχεράνη, αφού το Ιράν αποσύρθηκε από δεσμεύσεις ως προς το πυρηνικό του πρόγραμμα και απείλησε με επιπρόσθετες κινήσεις που θα μπορούσαν να θέσουν σε κίνδυνο τη συμφωνία του 2015. Η εν λόγω κίνηση του Ιράν αποτελεί απάντηση στις αμερικανικές κυρώσεις που είχαν επιβληθεί μετά από την απόσυρση του Τραμπ από τη συμφωνία με την Τεχεράνη, έναν χρόνο πριν.
(με πληροφορίες από Reuters, BBC)