Προ ολίγων ημερών, το NATO (North Atlantic Treaty Organization) έκλεισε τα 70 χρόνια ζωής εφόσον ιδρύθηκε στις 04 Απριλίου 1949, στην επαύριο του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Το αρχικό του σχήμα αποτελούνταν από 12 Κράτη, ήτοι, Η.Π.Α., Καναδάς, Μ.Βρετανία, Γαλλία, Βέλγιο, Ολλανδία, Λουξεμβούργο, Ιταλία, Πορτογαλία, Νορβηγία, Δανία και Ισλανδία. Η Ελλάδα και η Τουρκία προσχώρησαν το 1952, ενώ η Δυτική (τότε) Γερμανία το 1955.
Βασίστηκε στο Δόγμα Τρούμαν, Προέδρου των Η.Π.Α. την περίοδο εκείνη. Εμπνευστής του Δόγματος αυτού ήταν ο Καθηγητής του Yale, Nicholas Spykman, ο οποίος θεμελίωσε τις βασικές αρχές της γεωπολιτικής στρατηγικής των Η.Π.Α. που την διέπουν ακόμη και σήμερα και διαπίστωσε ότι η σύγχρονη ιστορία γράφεται από το (και στο) Βόρειο Ημισφαίριο της Γης και μάλιστα, όποιος ελέγχει τον Βόρειο Ατλαντικό θα ελέγχει και τον κόσμο, εξ’ ου και η επωνυμία του NATO, ήτοι, Σύμφωνο Βορειοατλαντικής Συμμαχίας.
Βασικότερη αρχή της θεωρίας του Spykman ήταν ότι το κρηπίδωμα (rimland) της Ευρασιατικής Ηπείρου αποτελεί το ουσιαστικότερο στοιχείο της γεωστρατηγικής των Η.Π.Α.. Για τον λόγο αυτό, η Μ.Βρετανία αποτελεί μείζονος σημασίας προκεχωρημένη βάση (σ.σ. Αντίστοιχα και ανταγωνιστικά προς την Μ.Βρετανία δρα η Ισλανδία, εξ’ ου και η σθεναρή στάση που διατήρησαν θεσμικοί επενδυτές της Μ.Βρετανίας μετά την κατάρρευση των Τραπεζών της Ισλανδίας). Επίσης, το εγχείρημα της Ευρωπαϊκής Ενοποίησης (σ.σ. Πραγματοποιήθηκε αν και με οριζόντια εξάπλωση δίχως κάθετους δεσμούς) θα έθετε την Γερμανία επικεφαλή του σχήματος, ως την μεγαλύτερη Ευρωπαϊκή Χώρα (σ.σ. Ανέλαβε αυτόν τον ρόλο ιδιαίτερα στα χρόνια της Κρίσης και κατά την κατάστρωση των σχεδίων ανάκαμψης και πακέτων διάσωσης). Επίσης, ο Spykman διαπίστωσε ότι μια άλλη δύναμη, η (τότε) Ε.Σ.Σ.Δ. θα μπορούσε να επιδιώξει την ενοποίηση του ευρωπαϊκού κρηπιδώματος (rimland) μέσω επέκτασης προς την Δυτική Ευρώπη και την Άπω Ανατολή.
Πραγματικά, η ενδυνάμωση εμπορικών και πολιτικών σχέσεων Γερμανίας - Ρωσίας και η διαφαινόμενη απειλή (για τις Η.Π.Α.) της αναδυόμενης Ευρασίας όχι ως “superpower” αλλά ως “hyperpower” οδήγησε στην πρόσφατη ανάμειξή της στην Ουκρανία (βλ. Άρθρο μου “Το Μεγάλο Παιχνίδι”), για την ανάσχεση δηλαδή της (κατά Η.Π.Α.) ρωσικής επιθετικότητας. Αποτέλεσε την κλιμάκωση της μεταστροφής των Η.Π.Α. από την στρατηγική του απομονωτισμού (isolationism) που ακολουθούσε μέχρι τον Β’ Π.Π., στη στρατηγική της ανάσχεσης (containment) στην επέκταση της (πρώην) Ε.Σ.Σ.Δ..
Κλείνοντας την παρένθεση της προηγούμενης παραγράφου, το ΝΑΤΟ πραγματοποίησε το 1999 την επέκτασή του προς την Ανατολική Ευρώπη, σε χώρες όχι τόσο φιλικές προς την Ρωσία (Τσεχία, Πολωνία), συνέχισε το 2004 με τις χώρες της Βαλτικής (Εσθονία, Λετονία, Λιθουανία) - που επίσης δεν διακρίνονται για τα φιλικά τους συναισθήματα προς την Ρωσία - και των ηπειρωτικών Βαλκανίων (Ρουμανία, Σλοβενία) εφόσον είχε προηγηθεί (23/01/2003) η δήλωση του τότε Υπουργού Αμύνης των Η.Π.Α., Ντόναλντ Ράμσφελντ, περί Παλαιάς και Νέας Ευρώπης.
Το NATO ολοκλήρωσε την επέκτασή του στα Βαλκάνια με τις Αλβανία και Κροατία (2009).
Στις 19-20 Νοεμβρίου 2010, διεξήχθη η Διάσκεψη των Χωρών - Μελών του NATO στη Λισαβόνα της Πορτογαλίας. Βασικό θέμα συζήτησης υπήρξε το δόγμα (doctrine) του NATO και πώς αυτό θα ανταποκριθεί στις αναδυόμενες προκλήσεις της εποχής, ιδιαίτερα με την εξάπλωση της τρομοκρατίας και των ασύμμετρων απειλών και με δεδομένο τη βελτίωση των σχέσεων με την Ρωσία. Το τελευταίο αποτυπώνεται ξεκάθαρα στη σχετική Διακήρυξη που δημοσιεύεται στην επίσημη Ιστοσελίδα του NATO. Χαρακτηριστικά είναι τα χωρία που ακολουθούν:
“...invited Russia to deepen its cooperation with us on the areas where we have common interests;”,
“NATO-Russia cooperation is of strategic importance...”,
“...we are determined to build a lasting and inclusive peace, together with Russia...”
“We are actively pursuing cooperation with Russia on missile defence, including through the resumption of theatre missile defence exercises.”
“Our dialogue and cooperation with Russia also help us to resolve differences by building trust, mutual confidence, transparency, predictability and mutual understanding.”
Και όμως. Το 2017 συνέχισε την εξάπλωσή του στο Μαυροβούνιο και επόμενος στόχος του το κρατίδιο των Σκοπίων όπου με την νέα του ονομασία θα επιδιώξει την ένταξή του στο NATO.
Γιατί;
Όπως γράφει πρόσφατο Άρθρο των “The Times”: Nato should thank its lucky stars for Putin.