Βαθιά κάτω από τους παγετώνες της Ανταρκτικής υπάρχει περισσότερη ζωή από ό,τι αναμενόταν, σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Frontiers in Marine Science.
Στο πλαίσιο της εν λόγω έρευνας, έγινε γεώτρηση σε βάθος 900 μέτρων πάγου στον παγετώνα Filchner-Ronne, στη Θάλασσα Γουέντελ. Σε απόσταση 260 χλμ μακριά από τον ανοιχτό ωκεανό, υπό συνθήκες πλήρους σκότους και θερμοκρασίες -2,2 βαθμών Κελσίου, πολύ λίγα είναι τα ζώα που έχουν παρατηρηθεί υπό τις εν λόγω συνθήκες. Ωστόσο η συγκεκριμένη μελέτη είναι η πρώτη που διαπιστώνει την ύπαρξη στατικών ζώων- όπως σφουγγαριών και εν δυνάμει άλλων, προηγουμένως άγνωστων ειδών- προσκολλημένων σε έναν βράχο στον πυθμένα της θάλασσας.
«Η ανακάλυψη αυτή είναι ένα ευτυχές συμβάν που έγινε κατά λάθος και ωθεί ιδέες προς μια διαφορετική κατεύθυνση, δείχνοντάς μας πως η θαλάσσια ζωή στην Ανταρκτική είναι απίστευτα ξεχωριστή και εντυπωσιακά προσαρμοσμένη σε έναν παγωμένο κόσμο» είπε ο Χιου Γκρίφιθς της British Antarctic Survey, βιογεωγράφος και lead author της εν λόγω έρευνας.
«Η ανακάλυψή μας θέτει πολύ περισσότερα ερωτήματα από αυτά στα οποία απαντά, όπως το πώς έφτασαν εκεί; Τι τρώνε; Από πότε είναι εκεί; Πόσο κοινοί είναι αυτοί οι βράχοι, που καλύπτονται από ζωή; Είναι αυτά τα ίδια είδη που βλέπουμε εκτός του παγετώνα ή νέα είδη; Τι θα συνέβαινε σε αυτές τις κοινότητες εάν κατέρρεε ο παγετώνας;».
Οι πλωτοί παγετώνες αποτελούν το μεγαλύτερο ανεξερεύνητο οικοσύστημα στον Νότιο Ωκεανό. Καλύπτουν πάνω από 1,5 εκατ. τετραγωνικά χιλιόμετρα του Ανταρκτικού ηπειρωτικού όγκου, μα μόνο μια συνολική περιοχή μεγέθους περίπου γηπέδου τένις έχει μελετηθεί, μέσω οκτώ προηγούμενων τρυπών.
Οι παρούσες θεωρίες σχετικά με το τι είδη ζωής θα επιβίωναν κάτω από τους παγετώνες υποδεικνύουν πως η ζωή στο σύνολό της γίνεται λιγότερο άφθονη καθώς κινείσαι πιο μακριά από το ανοικτό νερό και το φως. Προηγούμενες μελέτες έχουν εντοπίσει κάποιους μικρούς θηρευτές ή άλλα είδη, όπως ψάρια, σκουλήκια, μέθοδους ή κριλ. Ωστόσο οργανισμοί που εξαρτώνται από προμήθεια τροφής από πάνω αναμενόταν να είναι μεταξύ των πρώτων που εξαφανίζονται βαθύτερα κάτω από τον πάγο.
Σε αυτό το πλαίσιο ήταν έκπληξη όταν ομάδα γεωλόγων που πραγματοποίησαν γεωτρήσεις στους πάγους για τη συλλογή δειγμάτων ιζημάτων βρήκαν βράχο αντί για λάσπη στον πάτο του ωκεανού από κάτω. Εξεπλάγησαν ακόμα περισσότερο από τα βίντεο, που έδειξαν έναν μεγάλο βράχο καλυμμένο από περίεργα πλάσματα.
Όπως είπε ο Dr. Τζέιμς Σμιθ, γεωλόγος της BAS που συμμετείχε στη γεώτρηση, «αναμέναμε να ανασύρουμε έναν πυρήνα ιζήματος από κάτω από τον παγετώνα, οπότε ήταν έκπληξη όταν χτυπήσαμε βράχο και είδαμε από το βίντεο πως σε αυτόν ζούσαν ζώα».
Είναι η πρώτη φορά που καταγράφεται μια «κοινότητα» σε σκληρό υπόστρωμα βαθιά κάτω από παγετώνα, και φαίνεται να έρχεται σε αντίθεση με όλες τις προηγούμενες θεωρίες ως προς τα είδη ζωής που θα μπορούσαν να επιβιώνουν εκεί. Δεδομένων των ρευμάτων νερού στην περιοχή, οι ερευνητές εκτιμούν πως αυτή η κοινότητα μπορεί να βρίσκεται μέχρι και 1.500 χλμ από την κοντινότερη πηγή φωτοσύνθεσης. Άλλοι οργανισμοί είναι γνωστό επίσης πως συλλέγουν θρεπτικές ουσίες από πάγους που λιώνουν από διαρροές μεθανίου, μα οι ερευνητές δεν μπορούν να μάθουν περισσότερα για αυτούς τους οργανισμούς μέχρι να έχουν τα εργαλεία για τη συλλογή δειγμάτων από αυτούς- κάτι που αποτελεί μεγάλη πρόκληση από μόνο του, λόγω των εξαιρετικά δυσπρόσιτων σημείων όπου βρίσκονται.