Το έχω ξαναπεί, το έχω ξαναγράψει, το έχω ξανασυζητήσει δημόσια και ιδιωτικά με απλούς ανθρώπους, ανάπηρους και μη, με οργανώσεις, με φορείς, με υπουργούς: Γεννήθηκα τυφλός και εδώ και 34 χρόνια νιώθω πως μεγαλώνω σ’ έναν κόσμο φτιαγμένο μόνο για βλέποντες.
Νιώθω πως ζω σε ένα εχθρικό περιβάλλον και πρέπει να επιβιώσω. Καθημερινά συναντώ αφιλόξενους δρόμους, αφιλόξενα πεζοδρόμια σε όλη τη χώρα, προβλήματα με έγγραφα που μου μεταφέρουν μη προσβάσιμες πληροφορίες και δε μπορώ να ασκήσω εύκολα το επάγγελμα του δικηγόρου το οποίο σπούδασα και αγαπώ.
Κάνω συναλλαγές που μαζί με την υπογραφή μου, ζητούν και την υπογραφή μαρτύρων προσβάλλοντας την αυτονομία μου και την προσωπικότητά μου. Χρειάζομαι προϊόντα που δε μπορώ να διαβάσω πόσο στοιχίζουν και πότε λήγουν. Και τόσα άλλα.
Ομολογώ ότι παίρνω κάθε λογής διαβεβαιώσεις. Αλλά στο τέλος, αισθάνομαι πάλι μόνος μου παρέα με τα όνειρά μου και με τα παρόμοια όνειρα και φιλοδοξίες χιλιάδων άλλων ανθρώπων και έχω πάντα στην τσέπη μου τις σπουδές μου, τα πτυχία μου, τις βραβεύσεις μου, και έχω πάντα στην «τσέπη» μου το Καναδικό μου διαβατήριο (σε ισχύ) και την Καναδική μου υπηκοότητα παράλληλα με την Ελληνική.
Όταν περιγράφω τις δυσκολίες της καθημερινότητάς μου σε συγγενείς μου από τον Καναδά με ρωτάνε συνεχώς «και τι κάνεις ακόμα στην Ελλάδα»; Εγώ ξέρω ότι μένω και επιμένω Ελλάδα, για τις επόμενες γενιές ανάπηρων ατόμων, για όσες και όσους δεν είχαν μια τόσο υποστηρικτική οικογένεια όσο η δική μου, για όσες και όσους στηρίζουν τους αγώνες μας μέσα από την ΑΜΚΕ «Με Άλλα Μάτια» καθημερινά.
Το Brain Drain πολλοί το κατηγόρησαν. Το πολυδιαφημισμένο Brain Gain δεν έχω βρει.
Τις νέες και τους νέους που τα τελευταία χρόνια ο ένας μετά τον άλλον εγκαταλείπουν την Ελλάδα, αναζητώντας ασφαλέστερες και σταθερότερες συνθήκες οικονομικής και επαγγελματικής αποκατάστασης, επίσης πολλοί τους κατηγόρησαν. Πόσοι όμως κατηγόρησαν τις συνθήκες και τις πολιτικές εκείνες που έκαναν εμάς, τη νέα γενιά, να αναζητήσουμε στο εξωτερικό τη τύχη μας; Και πολύ περισσότερο, πόσοι από όλους αυτούς κατέθεσαν συγκεκριμένες προτάσεις για το brain gain, την επιστροφή δηλαδή των νέων στην Ελλάδα; Τι να κάνω; Να γίνω ένα ακόμη μέλος των «μετόχων» του Brain drain, δικαιωμένος στο εξωτερικό και περιμένοντας το Brain Gain που δεν έρχεται; Πώς τέλος πάντων θα γίνει «gain» to «brain»;
Πρέπει να το πω: Χρειάζεται οργανωμένο, Εθνικό Σχέδιο Δράσης, με διακομματική συναίνεση και τουλάχιστον δεκαετή ισχύ, ώστε να κρατηθούν οι νέοι, ανάπηροι και μη, στην Ελλάδα και να μη φύγουν και μετά να μείνουμε εμείς εδώ περιμένοντάς τους να γυρίσουν. Να δοθούν κίνητρα στις μαθητικές επιχειρήσεις να αναπτυχθούν, στους νέους επιστήμονες να εξελιχθούν στους νέους επαγγελματίες να εργαστούν.
Εδώ και 15 χρόνια συναντώ με άδεια του Υπουργείου Παιδείας χιλιάδες παιδιά πανελλαδικά στα σχολεία τους. Τους μιλώ για τη διάσταση της αναπηρίας στην καθημερινή μου ζωή και μου μιλούν για τις αγωνίες τους, για τα όνειρά τους και για το μέλλον τους. Και λιγοστεύουν οι απαντήσεις που βρίσκω να τους δώσω στα ερωτήματά τους για το Μέλλον. Άλλωστε δεν είμαι και αρμόδιος να δώσω αυτές τις απαντήσεις. Αλλά οι αρμόδιοι που είναι; Τι κάνουν; Τις έχουν αυτές τις απαντήσεις; Και αν τις έχουν, έχουν βρει τρόπο να τις δώσουν κατανοητά και πειστικά στα παιδιά;
Έλεγε ο πρωθυπουργός το Μάιο σε νέους εργαζόμενους σε εταιρείες τεχνολογίας: «Η Ελλάδα αλλάζει προς το καλύτερο. Υπάρχει πάλι ένας αέρας αισιοδοξίας και αυτοπεποίθησης ο οποίος πνέει στη χώρα μας και οι πρώτοι που θα πρέπει να καβαλήσουν αυτό το κύμα είστε εσείς, η γενιά η δική σας, Η πιο ουσιαστική πολιτική την οποία μπορούμε να κάνουμε για τη νέα γενιά είναι να δημιουργήσουμε περισσότερες καλοπληρωμένες θέσεις εργασίας».
Έγραφε η «Καθημερινή» τον Απρίλιο: Η απειλή του brain drain συνεχίζει να ρίχνει βαριά την σκιά της πάνω από την ελληνική πραγματικότητα, μια πραγματικότητα που ως φαίνεται δεν έχει καταφέρει ακόμη να αφήσει πίσω κάποια από τα «δεινά» του πρόσφατου παρελθόντος της κρίσης και των μνημονίων, όπως προκύπτει μέσα από τα ευρήματα της έρευνας «Τι Πιστεύουν Οι Έλληνες» που έδωσε στη δημοσιότητα προ ημερών η διαΝΕΟσις για το έτος 2022.
Σύμφωνα με την έρευνα, «το 57,9% των Ελλήνων (και το 77,1% των νέων ηλικίας 17-24 και το 71,9% των 25-39) δηλώνουν ότι “θα μετανάστευαν στο εξωτερικό αν έβρισκαν δουλειά με καλύτερες αποδοχές και καλύτερες συνθήκες”. Το 38,1% του γενικού πληθυσμού, μάλιστα, επιλέγει την απάντηση “σίγουρα ναι”».
Θέλουν να φύγουν γιατί δεν βρίσκουν καλές δουλειές στην Ελλάδα, αυτή είναι η αλήθεια κύριε πρωθυπουργέ.
Που είναι ο αέρας της αισιοδοξίας και της αυτοπεποίθησης;
Ξέρετε ότι όπως έγραφε η Μαρία Αθανασίου στο περιοδικό «Κ» της Καθημερινής τον Ιανουάριο του 2020, υπολογίζεται ότι περίπου μισό εκατομμύριο, Έλληνες, υψηλού μορφωτικού επιπέδου, 25-44 ετών, μετανάστευσαν το διάστημα 2008-2017 στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος»;
Ξέρετε σίγουρα ότι σχεδόν δυόμισι «πανδημικά» χρόνια μετά, εκείνες οι τάσεις φυγής δείχνουν να παραμένουν… σε «μνημονιακά» επίπεδα, με το 72% της ηλικιακής ομάδας των 25 έως 39 ετών να δηλώνει ότι «θα μετανάστευε στο εξωτερικό αν έβρισκε δουλειά με καλύτερες αποδοχές και καλύτερες συνθήκες».
«Έκτοτε», έγραφε η «Καθημερινή», έχουν μεσολαβήσει μια (παγκόσμια) πανδημία και ένας πόλεμος (επί ευρωπαϊκού εδάφους), ενώ άλλοι – όχι πάρα πολλοί – από τους Έλληνες που είχαν «διαρρεύσει» τα προηγούμενα χρόνια στο εξωτερικό επέστρεψαν πίσω στην πατρίδα και άλλοι απαντούν «όχι ακόμη» όταν ερωτώνται εάν θα επιστρέψουν, θέτοντας έτσι εν αμφιβόλω εκείνο το πολυπόθητο brain gain για το οποίο μιλούσε ο ΣΕΒ πίσω στις αρχές του 2020.
Για το φαινόμενο του brain drain και πώς αυτό θα αναστραφεί, μίλησε ο υπουργός Επικρατείας, αρμόδιος για τον συντονισμό του κυβερνητικού έργου, Άκης Σκέρτσος στην ΕΡΤ1. Και αφού αναγνώρισε ότι «είναι πάρα πολλά τα προβλήματα που έχουν να αντιμετωπίσουν οι νέοι άνθρωποι στην Ελλάδα, δεν ήταν ένας τόπος φιλόξενος η Ελλάδα για πολλά χρόνια, δεκαετίες», συμφώνησε ότι αυτός ήταν και ένας από τους βασικούς λόγους που έφυγαν όλοι αυτοί οι νέοι άνθρωποι. Και μετά μίλησε για την πολιτική ίσων ευκαιριών στο εργασιακό περιβάλλον, πολιτικών που θα χρηματοδοτηθούν από το Ταμείο Ανάκαμψης, το Σχέδιο Ελλάδα 2.0 και που στόχο έχουν, «περισσότερη ισονομία μέσα στις επιχειρήσεις για τους πιο ευάλωτους.
Γι’ αυτό παραμένω με το μισό πόδι στην εξώπορτα και το άλλο μισό στο αεροδρόμιο, με τα πτυχία μου, την προϋπηρεσία μου σε κάποιες θέσεις ευθύνης, με το Καναδικό μου διαβατήριο και συγγενείς που με περιμένουν στον Καναδά. Αλλά δεν φεύγω. Μένω και συνεχίζω τη μάχη. Απέναντι στην αφιλόξενη για ανάπηρους χώρα μου και ακούγοντας τις συνεχείς εξαγγελίες – που μόνο το brain drain δεν έφεραν- που μάς υπόσχονται έναν αέρα αισιοδοξίας. Περιμένω, έστω και απαισιόδοξος..