Ηταν το 1995 όταν τα μέλη του Συλλόγου Προστασίας Κηφισιάς με σκοπό την διαφύλαξη του χαρακτήρα της Κηφισιάς ως κηπούπολης και της πολιτιστικής της ταυτότητας άρχισαν να διοργανώνουν δειλά - δειλά κάποιες διαλέξεις, αλλά και μουσικές βραδιές, καθώς και παρουσιάσεις βιβλίων. Κανένας τους δε φανταζόταν την ανταπόκριση που θα είχε αυτή η πρωτοβουλία. Και κάπως έτσι το 2000 γεννήθηκε η αστική πολιτιστική εταιρεία «Πύρνα». Γιατί «Πύρνα»; Διότι η φιλόξενη στέγη της στην Κηφισιά βρίσκεται δίπλα στο ρέμα της Πύρνας το οποίο μαθαίνουμε ότι ονομάστηκε έτσι γιατί ήταν γεμάτο ... πουρνάρια (Πύρνος / πούρνος-πουρνάρι).
“Θα σταθώ ειδικά στις εθελοντικές δράσεις που οργανώνουμε με τη βοήθεια εφήβων μαθητριών/μαθητών. Σημερινοί φοιτητές ή και απόφοιτοι που ως μαθητές δούλεψαν μαζί μας σε Κέντρα Φιλοξενίας Προσφύγων αναφέρονται σε αυτές τις εμπειρίες ως καθοριστικές για την εξέλιξή τους στη ζωή.”
- Μαρίνα Κουρεμένου - «Πύρνα»
Δύο δεκαετίες και πλέον μετά, η μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα εταιρεία με κύριους σκοπούς «την προσφορά ευκαιριών δια βίου μάθησης σε ενήλικες, την ανάπτυξη της σχέσης των παιδιών με το εξωσχολικό βιβλίο και την υποστήριξη ευπαθών ομάδων», μπορεί να καυχηθεί για τις εγγραφές 3.000 μελών και φίλων. Μπορεί να υπερηφανευτεί ακόμα και για τη φιλοξενία 370 προσωπικοτήτων ως ομιλητών από πολλούς και διαφορετικούς χώρους στο βήμα της. Το ανθρώπινο δυναμικό της γιγαντώθηκε μέσα σ′ αυτά τα χρόνια. Η «Πύρνα» έχει ένα σταθερό και πιστό κοινό, καθώς και ένα «δίκτυο» οργανισμών που πλαισιώνουν και υποστηρίζουν το έργο της. Κι η βεντάλια των δράσεων της εταιρείας έχει πλέον απλωθεί σε πολλούς και ιδιαίτερα σημαντικούς τομείς. Διοικείται από επταμελές διοικητικό συμβούλιο και 25μελή συνέλευση, ενώ το έργο της είναι αυτοχρηματοδοτούμενο και στηρίζεται στη συμμετοχή μελών και φίλων, σε χορηγίες και δωρεές ιδρυμάτων, εταιρειών, ιδιωτών και στην εθελοντική προσφορά εργασίας.
Η πιο σημαντική επιτυχία της «Πύρνας» ήταν κι η πιο απρόβλεπτη: Σχέσεις ουσίας σε μια εσωστρεφή εποχή
«Ναι, έχουμε εκπληρώσει τον στόχο μας», λέει στη HuffPost η Μαρίνα Κουρεμένου που τα τελευταία 20 χρόνια βρίσκεται στο τιμόνι της «Πύρνας». «Καταφέραμε να δημιουργήσουμε έναν χώρο πολιτισμού που απλώνεται πέρα από την Κηφισιά. Πολλές από τις ομιλίες που έγιναν στην ”Πύρνα” έχουν αναρτηθεί στο Bodossakis Lectures on Demand και είναι διαθέσιμες σε ένα ευρύ κοινό. Την πιο σημαντική επιτυχία όμως δεν την είχαμε προβλέψει: Στη στέγη της ”Πύρνας”, πάντα ανοιχτή και φιλόξενη, έχουν δημιουργηθεί δυνατές σχέσεις εμπιστοσύνης και φιλίας, απαραίτητες στη σημερινή, μάλλον κλειστή και επιφυλλακτική κοινωνία μας. «Η ”Πύρνα”, είναι το δεύτερο σπίτι μας» ακούμε συχνά να μας λένε.
Οπως αναφέρει επίσης η Μαρίνα Κουρεμένου, υπό την «αιγίδα» της «Πύρνας» έχουν λειτουργήσει εργαστήρια θεάτρου, δημιουργικής γραφής, κοσμήματος, μαγειρικής, χορωδία, λέσχη ανάγνωσης, έχουν οργανωθεί ξεναγήσεις σε σημαντικές εκθέσεις, τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Ευρώπη, ενώ τα ταξίδια της «Πύρνας» έχουν προσφέρει αλησμόνητες εμπειρίες.
Ο Μάρτιος στην «Πύρνα»
«Επιδίωξή μας είναι να εμπλουτίσουμε το πρόγραμμα με θέματα που προσελκύουν και νεότερους, όπως η ομιλία του Μιχάλη Μπλέτσα, Διευθυντή του ΜΙΤ MediaLab, στις 18 Μαρτίου, με θέμα την τεχνητή νοημοσύνη», μας λέει η ίδια υπογραμμίζοντας ότι το πρόγραμμα της «Πύρνας» για τον μήνα Μάρτιο περιλαμβάνει ακόμα, μεταξύ πολλών άλλων, διαδικτυακή ομιλία από τον Μάριο Μπέγζο που ανοίγει την Τετάρτη 6 Μαρτίου την αυλαία των εκδηλώσεων του μήνα μιλώντας για τον Ντοστογιέφσκι και τη φιλοσοφία του.
Ομιλίες προγραμματίζονται ακόμα από τους Αριστείδη Χατζή και Λύντι Τρίχα (στις 12/3 με δείπνο) καθώς επίσης τους Νίκο Βατόπουλο (στο πλαίσιο ξενάγησης στις 14/3) και Εύη Χατζηανδρέου (στις 19/3). Για τον τρόπο συμμετοχής στις εκδηλώσεις της «Πύρνας» πατήστε εδώ.
Διακόσιες βαλίτσες με Βιβλία σε ρόδες®
Tο 2012 η «Πύρνα» δημιούργησε το πρόγραμμα Βιβλία σε ρόδες® με τη συνεργασία του Γραφείου Περιβάλλοντος της Α’ Διεύθυνσης Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Αθηνών και υπό την αιγίδα του Υπουργείου Παιδείας στο οποίο κατά το σχολικό έτος 2024-25 συμμετέχουν περίπου 1.000 εκπαιδευτικοί δημόσιων δημοτικών σχολείων και νηπιαγωγείων ανά την Ελλάδα, ενώ πάνω από 400 εκπαιδευτικοί βρίσκονται σε λίστα αναμονής.
Αρωγοί σε ευάλωτες ομάδες συνανθρώπων, οι άνθρωποι της «Πύρνας» δεν γνωρίζουν διακρίσεις στην παιδεία στηρίζοντας συστηματικά την εκπαίδευση των μικρών προσφύγων.
“Σήμερα κυκλοφορούν στα δημόσια σχολεία πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης ανά την Ελλάδα 200 βαλίτσες με Βιβλία σε ρόδες®, που φτάνουν σε 1.200 τάξεις τον χρόνο και στα χέρια περίπου 25.000 παιδιών”
- Μαρίνα Κουρεμένου - «Πύρνα»
«Το 2011 - ήμασταν ήδη μέσα στην κρίση - συζητήσαμε στο διοικητικό συμβούλιο την ανάγκη να προσφέρουμε κάτι ευρύτερο στην κοινωνία, και ειδικά στην εκπαίδευση. Μέσα από συζητήσεις με εκπαιδευτικούς, εκδότες και συγγραφείς, διαμορφώθηκε η ιδέα των Βιβλίων σε ρόδες®. Πρόκειται για μικρές, κινητές, δανειστικές βιβλιοθήκες (σε βαλίτσες με ρόδες), που ταξιδεύουν από σχολείο σε σχολείο και επί ένα μήνα φιλοξενούνται από την τάξη που τις έχει καλέσει (με αίτηση της/του εκπαιδευτικού). Κατά το διάστημα αυτό, τα παιδιά έχουν καθημερινά τη δυνατότητα να ξεφυλλίσουν, να διαβάσουν ή να δανειστούν τα βιβλία στο σπίτι. Οι βαλίτσες είναι θεματικές και τα βιβλία προσεκτικά επιλεγμένα, συχνά βραβευμένα, με καλαίσθητες εικονογραφήσεις, έτσι ώστε, μέσα από τη διαφορετική οπτική του κάθε συγγραφέα και εικονογράφου, τα παιδιά να αναπτύσσουν κριτική σκέψη και αισθητική, να έρχονται σε επαφή με τη λογοτεχνία και να εξελίσσονται σε ένθερμους αναγνώστες», μας λέει η Μαρίνα Κουρεμένου για τη δράση της «Πύρνας» στην οποία δίνεται προτεραιότητα. Για ποιο λόγο;
«Διότι ελπίζουμε ότι βοηθά μεγάλο αριθμό παιδιών να καλλιεργήσουν περιέργεια, φαντασία, δεξιότητες, ενδιαφέροντα και τους προσφέρει μια εναλλακτική από την οθόνη, συχνά πιο συναρπαστική! Ακόμα, πιστεύουμε ότι αποτελεί ”εργαλείο” για τους εκπαιδευτικούς, βοηθώντας τους να υποστηρίξουν το σχολικό πρόγραμμα και συγχρόνως να ξεφύγουν από αυτό», απαντά. «Σήμερα κυκλοφορούν στα δημόσια σχολεία πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης ανά την Ελλάδα 200 βαλίτσες με Βιβλία σε ρόδες®, που φτάνουν σε 1.200 τάξεις τον χρόνο και στα χέρια περίπου 25.000 παιδιών».
Εθελοντισμός: Ιδιαίτερα σημαντικές οι δράσεις με τη συμμετοχή εφήβων μαθητριών και μαθητών
«Η ”Πύρνα” αποτελεί έναν αξιόπιστο χώρο κοινωφελών δράσεων, προσφοράς και εθελοντισμού», σημειώνει η Μαρίνα Κουρεμένου. « Όποτε κάνουμε έκκληση για βοήθεια, έχουμε πολύ μεγάλη συμμετοχή. Αρκεί να αναφέρω πως όταν ζητήσαμε μαγειρεμένα γεύματα σε μερίδες για τους πρόσφυγες που είχαν κατασκηνώσει στο λιμάνι του Πειραιά, περιμέναμε γύρω στις 300 μερίδες την ημέρα και δεχόμασταν πάνω από 1.200!
Θα σταθώ ειδικά στις εθελοντικές δράσεις που οργανώνουμε με τη βοήθεια εφήβων μαθητριών/μαθητών. Σημερινοί φοιτητές ή και απόφοιτοι που ως μαθητές δούλεψαν μαζί μας σε Κέντρα Φιλοξενίας Προσφύγων αναφέρονται σε αυτές τις εμπειρίες ως καθοριστικές για την εξέλιξή τους στη ζωή.
Οι δε εθελόντριες της ”Πύρνας” είναι πάντα έτοιμες να οργανώσουν αποστολές βοήθειας σε περιοχές που πλήττονται από πολέμους ή φυσικές καταστροφές».
Ποιο το όραμα των εμπνευστών της «Πύρνας» για το μέλλον;
«Περισσότερες δράσεις εκεί απ’ όπου ξεκινούν όλα τα καλά και όλα τα δεινά της κοινωνίας μας. Στην Εκπαίδευση και την Παιδεία», απαντά η Μαρίνα Κουρεμένου.
Αναλυτικά οι τρεις τομείς δράσεων της «Πύρνας»
Βιβλία σε ρόδες®
Στόχος είναι τα παιδιά να έρθουν σε επαφή με Ελληνες και ξένους συγγραφείς και εικονογράφους και μέσα από μια δυνατή σχέση με το ποιοτικό βιβλίο, να αναπτύξουν ενδιαφέροντα, κριτική σκέψη και αισθητική και να εξελιχθούν σε αναγνώστες.
Τα Βιβλία σε ρόδες® αποτελούν πλέον αναπόσπαστο κομμάτι της σχολικής ζωής στη δημόσια πρωτοβάθμια εκπαίδευση. Η άφιξη της βαλίτσας αποτελεί πολυαναμένομενη έκπληξη στην τάξη και συνήθως συνοδεύεται από γιορτινή υποδοχή, ο δε αποχαιρετισμός που συνοδεύεται από ευχές και ζωγραφιές είναι πάντα συγκινητικός.
Σε αριθμούς για το έτος 2024-25
- 180 βαλίτσες
- 4500 βιβλία
- 400 αιτήσεις (και συνεχίζονται) από εκπαιδευτικούς δημόσιων δημοτικών σχολείων και νηπιαγωγείων και Διευθύνσεων Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης σε όλη την Ελλάδα
- 1000 εκπαιδευτικοί από όλη την Ελλάδα συμμετέχουν στο πρόγραμμα και περίπου 400 βρίσκονται σε λίστα αναμονής.
- 500 ωφελούμενα παιδιά
Το κόστος του προγράμματος Βιβλία σε ρόδες® καλύπτεται από χορηγίες Ιδρυμάτων, ιδιωτών και εταιρειών και από εκδηλώσεις fundraising της Πύρνας
Δια βίου μάθηση
Η «Πύρνα» χαρακτηρίζεται ως ένας φιλόξενος χώρος που δημιουργεί ευκαιρίες για διεύρυνση των γνώσεων, ανταλλαγή απόψεων, συμμετοχή σε πολιτιστικά δρώμενα, γνωριμία με συγγραφείς και καλλιτέχνες, δημιουργική ψυχαγωγία, εθελοντική προσφορά. Στη στέγη της «Πύρνας» στην Κηφισιά, αλλά και διαδικτυακά, γίνονται σχεδόν καθημερινά ομιλίες, εργαστήρια, προβολές, παρουσιάσεις βιβλίων, οργανώνονται ξεναγήσεις και πολιτιστικά ταξίδια.
Σε αριθμούς ανά έτος (Οκτώβριος 2024-Ιούνιος 2025):
- 1500 εγγεγραμμένοι φίλοι ή μέλη
- 45 webinars (2020-25)
- 70 ομιλίες – εργαστήρια-παρουσιάσεις βιβλίων στον χώρο της Πύρνας
- 11 ξεναγήσεις
- 9 εκδρομές-ταξίδια
Κοινωφελείς δράσεις
- Συνεργασία με το ΥΠΑΙΘ και με Συντονιστές Εκπαίδευσης Προσφύγων σε Δομές, με σκοπό την ομαλότερη ένταξη των παιδιών στο σχολικό τους περιβάλλον και στην κοινωνία.
- Δημιουργία και πλήρης εξοπλισμός 8 νηπιαγωγείων σε Δομές προσφύγων.
- Ετήσια ενίσχυση με εκπαιδευτικό υλικό 30 νηπιαγωγεία σε Δομές.
- Εξοπλισμός 30 τμημάτων νηπιαγωγείων σε όλη την Ελλάδα με χορηγία του Ιδρ. Λάτση (γραφική ύλη, παιχνίδια, βιβλία, έπιπλα)
- Μετά τις πλημμύρες, πλήρης εξοπλισμός 5 νηπιαγωγείων σε πληγέντα χωριά της Θεσσαλίας.
- Δημιουργία ευκαιριών εθελοντικής εργασίας σε μαθήτριες και μαθητές Λυκείων της Αθήνας.
- Οργάνωση εργαστηρίου ζωγραφικής 10 μαθητριών της Δομής Ριτσώνας και 10 μαθητριών ΙΒ σε συνεργασία με το ΙΒ της σχολής Μωραϊτη. Ακολούθησε μια πολύ ενδιαφέρουσα έκθεση με θέμα ΡΙΖΕΣ.
- Οργάνωση αποστολών ειδών πρώτης ανάγκης, με πρόσφατες σε Εύβοια, Μαγνησία, Ουκρανία, Τουρκία.
- Στήριξη του έργου της « Ένωσης Ουκρανών Γυναικών Ελλάδος»
- 8600 πάνες στάλθηκαν στις μητέρες της Δομή Φιλοξενίας Προσφύγων στη Ριτσώνα
- Παρασκευή κι αποστολή πάνω από 5000 μερίδων φαγητού σε Δομές προσφύγων
Το κόστος των κοινωφελών δράσεων της «Πύρνας» καλύπτεται κυρίως από δωρεές μελών και φίλων.
Info:
Στην πρόσφατα ανανεωμένη ιστοσελίδα www.pyrna.gr θα βρείτε το αναλυτικό πρόγραμμα των εκδηλώσεων που γίνονται στην στέγη της «Πύρνας» στην Κηφισιά, των διαδικτυακών ομιλιών και εργαστηρίων, των ξεναγήσεων, των εκδρομών. Μέσα από την ιστοσελίδα μπορείτε να εγγραφείτε ως μέλος, ως εθελοντής, είτε μόνο να δηλώσετε ότι επιθυμείτε να λαμβάνετε το μηνιαίο newsletter. Ακόμα μπορείτε να ακολουθήσετε την σελίδα Πύρνα στο Facebook και pyrna_official στο Instagram.