Ο Πύργος του Πειραιά θα χρειαστεί το δικό του «άγγιγμα του Μίδα» και αυτό δεν είναι άλλο από τον διαγωνισμό που διοργάνωσε η κοινοπραξία της Dimand-EBRD και της Prodea Investments ΑΕΕΑΠ που ανέλαβαν να το μετατρέψουν σε σύγχρονο κτίριο γραφείων και εμπορικών χρήσεων. O νικητής του αρχιτεκτονικού διαγωνισμού των όψεων αναδείχθηκε το αρχιτεκτονικό γραφείο PILA.
Η ιστοσελίδα archisearch.gr παρουσίασε πρώτη τις οκτώ προτάσεις, μεταξύ αυτών αναλυτικά και αυτή του νικητή του αρχιτεκτονικού διαγωνισμού των όψεων, του γραφείου PILA. Είναι σημαντικό όλος αυτός ο κόσμος και κυρίως οι όσοι ξένοι έρθουν, να βλέπουν αυτόν τον πύργο που είχε εγκαταλειφθεί να παίρνει ζωή 45 και πλέον χρόνια μετά την κατασκευή του. Ο ένας επικεφαλής (η άλλη είναι η Χριστίνα Παπαλεξανδρή) του αρχιτεκτονικού γραφείου PILA που κέρδισε το διαγωνισμό, Ηλίας Παπαγεωργίου, δήλωσε σχετικά με αυτό το έργο: «Η αναγέννηση του Πύργου είναι σημαντική όχι μόνο για τον Πειραιά αλλά και για την ευρύτερη περιοχή της Αθήνας, καθώς υποδηλώνει ότι το κέντρο βάρους της πόλης μετακινείται σταδιακά αλλά σταθερά πιο κοντά στη μοναδική ακτογραμμή της». Ο Πύργος του Πειραιά, το κτήριο - σύμβολο της πόλης, θα αποκτήσει «ζωή», αφού ο Δήμος Πειραιά προχώρησε σε διεθνή διαγωνισμό για την αξιοποίησή του, που προέβλεπε την παραχώρησή του για 99 έτη, τη διαχείριση και εκμετάλλευσή του από επενδυτές. Η ανάπλαση του Πύργου του Πειραιά εκτιμάται στα 50 εκατ. Ευρώ και την περασμένη Δευτέρα υπεγράφη η σύμβαση παραχώρησης.
Στόχος του προτεινόμενου έργου είναι η βιώσιμη αξιοποίηση, ο εκσυγχρονισμός και η παράλληλη ανάδειξη του κτηρίου ως τοπόσημο. Η ένταξη του στον αστικό ιστό και στην καθημερινότητα της πόλης θα επιτευχθεί, προστατεύοντας το περιβάλλον και εξασφαλίζοντας τη βιώσιμη λειτουργία του.
Το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης είναι 33 μήνες για την ριζική ανακαίνιση και διαμόρφωση των εσωτερικών χώρων και του άμεσου περιβάλλοντος χώρου, την αναβάθμιση όψεων με δημιουργία προστατευτικού κελύφους, κατακόρυφες ζώνες πρασίνου και σύγχρονο σύστημα φωτισμού για την ανάδειξη του Πύργου ως τοπόσημου. Στο ισόγειο θα λειτουργήσουν περίπου 6.500 τ.μ. εμπορικές χρήσεις, χώρος εστίασης στον 19ο και 20ο όροφο και στο υπόλοιπο κτίριο θα δημιουργηθεί ένα από τα πιο σύγχρονα γραφειακά συγκροτήματα της χώρας.
Επιπλέον, δίδεται έμφαση στην ανάπλαση της «Εγκάρσιας Στοάς» που διασχίζει το οικόπεδο, μεταλλάσσοντάς την σε «εμπορικό δρόμο». Εκτός της «εγκάρσιας στοάς», λόγω της λειτουργίας καταστημάτων στο ισόγειο του κτηρίου, αναμένεται αυξημένη κίνηση και στην περιμετρική στοά στη βάση του, συμβάλλοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο στη δημιουργία ενός ζωντανού εμπορικού κυττάρου στην περιοχή.
Σε δήλωση της στο archisearch η τεχνική διευθύντρια της Dimand, Όλγα Ίτσιου, μίλησε για την οικονομική αξία που μπορεί να δώσει η αρχιτεκτονική μελέτη σε ένα έργο: «Η καλή αρχιτεκτονική προσδίδει υπεραξία σε κάθε έργο, πόσο μάλλον σε ένα εμβληματικό έργο όπως ο Πύργος του Πειραιά. Είναι λίγες οι ευκαιρίες που έχει ένα επενδυτικό σχήμα ή ένας developer να αναπτύξει ένα εμβληματικό έργο και όπως ξέρουμε στην Ελλάδα, δεν υπάρχουν πολλά. Για εμάς ήταν αυτονόητο ότι έπρεπε να διεξάγουμε έναν κλειστό αρχιτεκτονικό διαγωνισμό ακριβώς για να «δώσουμε» ότι καλύτερο στο πρόσωπο του Πύργου. Σε ότι αφορά την οικονομική επιτυχία, η αγορά γνωρίζει πως grade A κτίρια με εξαιρετική αρχιτεκτονική είναι πάντοτε η προτίμηση των εταιρειών που προσβλέπουν σε relocation και αναβάθμιση των γραφειακών τους εγκαταστάσεων».
Ενώ συνεχίζει περιγράφοντας το προφίλ του αρχιτέκτονα που ανέλαβε το έργο: «Πρώτα από όλα απαιτείται ταλέντο, ευελιξία και καλή γνώση των τάσεων της αγοράς. Ο αρχιτέκτονας δεν είναι μόνο ο designer του κτιρίου αλλά πρέπει να μπορεί να υποστηρίζει νομοθετικά και πολεοδομικά ζητήματα και να προτείνει λύσεις. Παράλληλα πρέπει να έχει εξαιρετικά επικοινωνιακά προσόντα, ώστε να διασφαλίζεται η απρόσκοπτη συνεργασία και επαφή τόσο με την υπόλοιπη μελετητική ομάδα όσο και με τον τελικό χρήστη του κτιρίου και τις αρμόδιες αρχές. Το να δουλεύεις με έναν Developer έχει πολλές προκλήσεις, λαμβάνοντας υπόψη πως πολλές φορές -βάσει ζήτησης της αγοράς- το design brief μπορεί να αλλάξει 2 και 3 φορές. Η ευελιξία και η γνώση στις τάσεις της αγοράς αποδεικνύονται πολύτιμα στοιχεία στις φάσεις αυτές».
Ενώ ο Ηλίας Παπαγεωργίου μιλώντας εκ μέρους του νικητή του διαγωνισμού, του αρχιτεκτονικού γραφείου PILA, είπε: «Η πρόσοψη έχει σχεδιαστεί έτσι ώστε ο Πύργος να συνδιαλέγεται δυναμικά με την καθημερινή ζωή της πόλης, με απώτερο σκοπό τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των κατοίκων της περιοχής αλλά και των ίδιων των χρηστών του. Η προτεινόμενη όψη ισορροπεί τη μεγάλη κλίμακα του Πύργου με τη μικρότερη κλίμακα της πόλης. Η πρόταση αναδεικνύει πολλαπλές κλίμακες εμπειρίας. Αφενός, πρόκειται για ένα τοπόσημο στον ορίζοντα αναγνωρίσιμο από τις γύρω περιοχές – πλήρως εναρμονισμένο, αφετέρου, στα μάτια των περαστικών».
Κάπως έτσι ο πύργος του Πειραιά θα φαντάζει ως ένας φάρος του νέου, μοντέρνου προσώπου που θέλει να βάλει η πόλη του λιμανιού. Φιλοδοξεί να γίνει ένα αρχιτεκτονικό κόσμημα αποτινάσσοντας την εικόνα της εγκατάλειψης που εξέπεμπε για δεκαετίες. Αν μας εκπαιδεύουν τα κτίρια, η σημασία επανάχρησης του πύργου του Πειραιά αποκτά μια βαθύτερη σημασία για όλους όσους θα τον βλέπουν και θα τον ζουν καθημερινά. Είτε χαζεύοντας τον την ώρα που το πλοίο της γραμμής αποχωρίζεται το λιμάνι.
Αρχιτεκτονικό γραφείο: PILA
Ομάδα μελέτης: Ηλίας Παπαγεωργίου, Χριστίνα Παπαλεξανδρή, Ιακωβίνα Κοντιζά, Κωνσταντίνος Βουτουφιανάκης Πετρόπουλος, Μαρίνα Αβούρη, Ελένη Νικολάου
Μηχανικός πρόσοψης: Eckersley O’ Callaghan
Renderings: Konstantinos Koudounis