Πέθανε ο σκηνοθέτης Ζαν-Λικ Γκοντάρ, ο θρύλος της γαλλικής νουβέλ βαγκ

Το «enfant terrible» του γαλλικού σινεμά γύρισε περισσότερες από 50 ταινίες και επηρέασε σκηνοθέτες από τον Μάρτιν Σκορσέζε έως τον Κουέντιν Ταραντίνο.
Stephane Cardinale - Corbis via Getty Images

Ο σκηνοθέτης Ζαν-Λικ Γκοντάρ, ο «νονός» της γαλλικής «νουβέλ βαγκ», πέθανε σε ηλικία 91 ετών, σύμφωνα με το Reuters που επικαλείται τη γαλλική εφημερίδα Liberation και πρόσωπα που βρίσκονταν κοντά στον γαλλοελβετό σκηνοθέτη.

Σύμφωνα με το ελβετικό πρακτορείο ειδήσεων ATS που επικαλείται τη σύντροφο του σκηνοθέτη, Αν-Μαρί Μιεβίλ, ο Γκοντάρ πέθανε ειρηνικά, περιτριγυρισμένος από τους αγαπημένους του στην κατοικία του στην ελβετική πόλη Rolle, στη λίμνη της Γενεύης, την Τρίτη.

Ο Γκοντάρ ήταν ένας από τους διασημότερους σκηνοθέτες στον κόσμο, γνωστός για ταινίες κλασικές όπως οι «Με κομμένη την ανάσα» και «Περιφρόνηση», οι οποίες τάραξαν το κινηματογραφικό κατεστημένο και ενέπνευσαν εικονοκλάστες σκηνοθέτες δεκαετίες μετά την κορύφωση της καριέρας του στα χρόνια του 1960.

Γεννημένος στο Παρίσι το 1930, στους κόλπους μίας πλούσιας οικογένειας, ο Γκοντάρ μεγάλωσε και πήγε σχολείο στη Νιόν, στις όχθες της λίμνης της Γενεύης στην Ελβετία. Επέστρεψε στη γαλλική πρωτεύουσα το 1949, βρίσκοντας τον φυσικό του χώρο στα cine-club που άνθιζαν στο μεταπολεμικό Παρίσι, ο ρόλος των οποίων υπήρξε καθοριστικός για τη γαλλική νουβέλ βαγκ.

Γκοντάρ - Μπελμοντό, Ιούνιος 1965. (Photo by REPORTERS ASSOCIES/Gamma-Rapho via Getty Images)
Γκοντάρ - Μπελμοντό, Ιούνιος 1965. (Photo by REPORTERS ASSOCIES/Gamma-Rapho via Getty Images)
REPORTERS ASSOCIES via Getty Images
Ο Γκοντάρ δίνει οδηγίες στον Μπελμοντό και την Άννα Καρίνα, στα γυρίσματα της ταινίας «Ο τρελός Πιερό», 8 Ιουνίου 1965.
Ο Γκοντάρ δίνει οδηγίες στον Μπελμοντό και την Άννα Καρίνα, στα γυρίσματα της ταινίας «Ο τρελός Πιερό», 8 Ιουνίου 1965.
REPORTERS ASSOCIES via Getty Images

Ο Γκοντάρ γνωρίζει τον κριτικό κινηματογράφου Αντρέ Μπαζέν και τους μετέπειτα σκηνοθέτες Φρανσουά Τριφό, Κλοντ Σαμπρόλ και Ζακ Ριβετ και αρχίζει να γράφει στις νέες κινηματογραφικές εκδόσεις της εποχής, μεταξύ των οποίων και το εξαιρετικά επιδραστικό στην πορεία, Cahiers du Cinema. Αρχικά υπερασπίζεται το παραδοσιακό Χόλιγουντ και γράφει για τον Χάουαρντ Χοκς και τον Ότο Πρέμινγκερ.

Σύμφωνα με τον Guardian, ο Γκοντάρ έτρεφε επίσης σεβασμό για τον Χάμφρεϊ Μπόγκαρτ, στοιχείο που θα αποτυπωνόταν στην πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του, το γυρισμένο στους δρόμους του Παρισιού «Με κομμένη την ανάσα», που κυκλοφόρησε το 1960, έκανε σταρ εν μία νυκτί τον Ζαν Πολ Μπελμοντό και χάρισε στον δημιουργό του το βραβείο σκηνοθεσίας στο Φεστιβάλ Βερολίνου.

Η επόμενη ταινία του είναι «Ο Μικρός Στρατιώτης» (1963), η οποία απαγορεύτηκε εξαιτίας των αναφορών στον πόλεμο της Αλγερίας και τις σκηνές των βασανιστηρίων. Είναι ωστόσο, η ταινία στην οποία παίζει η μούσα και σύντροφος του Άννα Καρίνα, πρωταγωνίστρια του και σε άλλες ταινίες, μεταξύ των οποίων το «Une femme est une femme», όπου ο Γκοντάρ συνεργάζεται ξανά με τον Μπελοντό και παίρνει ακόμη περισσότερα βραβεία στο Φεστιβάλ Βερολίνου και το 1965 έρχεται «Ο Τρελός Πιερό» και το «Αλφαβίλ». Είναι η χρονιά που χωρίζουν με την Άννα Καρίνα.

Με περισσότερες από πενήντα ταινίες στη θρυλική του καριέρα, ο ιδιόρρυθμος Γκοντάρ, το enfant terrible του γαλλικού σινεμά, κατάφερε να ταράξει το κινηματογραφικό κατεστημένο, να εισάγει νέες τεχνικές και όπως επισημαίνει το BBC, να επηρεάσει σκηνοθέτες από τον Κουέντιν Ταραντίνο μέχρι τον Μάρτιν Σκορσέζε.

Το 2018, μισόν αιώνα μετά τον Μάη του ’68, ο Πάπας της Νουβέλ Βαγκ υπογράφει ένα φιλοσοφικό και πολιτικό μανιφέστο βγαλμένο από το πνεύμα της ιστορικής εξέγερσης στη Γαλλία και, ξεφυλλίζοντας το δικό του «Βιβλίο της Εικόνας», εξαπολύει δριμύ κατηγορώ στον δυτικό πολιτισμό και την παρακμή του, στον δυτικό ιμπεριαλισμό έναντι της Ανατολής.

Για την ταινία του αυτή, ο Γκοντάρ τιμήθηκε με τον Ειδικό Χρυσό Φοίνικα στο 71ο Φεστιβάλ των Καννών. Περιγράφοντας ο ίδιος την ταινία του, εν όψει των Καννών, έγραφε: «Τίποτα παραπάνω. Παρά μόνο σιωπή. Τίποτα περισσότερο. Παρά μόνο ένα επαναστατικό τραγούδι. Μία ιστορία σε πέντε πράξεις, όσα και τα δάχτυλα ενός χεριού».

Δημοφιλή