Όλοι μας έχουμε κατά καιρούς αγνοήσει για λίγο τους φίλους ή το ταίρι μας για να χαζέψουμε στο Instagram ή στο TikTok. Πόσοι όμως γνωρίζαμε ότι αυτή μας η συμπεριφορά τους θέτει σε αυξημένο κίνδυνο μοναξιάς και ψυχολογικής δυσφορίας;
Ο όρος που περιγράφει αυτή μας τη συνήθεια είναι το «phubbing» και είναι ένα σχετικά νέο αλλά ανησυχητικό φαινόμενο.
«Το Phubbing χρησιμοποιείται για να περιγράψει καταστάσεις στις οποίες ενώ είμαστε παρόντες σε έναν χώρο, το άλλο άτομο μας αγνοεί, επειδή είναι προσηλωμένο στο περιεχόμενο που παρακολουθεί στο κινητό του», εξηγεί η Nαόμι Τόρες Μάκι, κλινική ψυχολόγος στο Lenox Hill Hospital.
Νέα μελέτη που δημοσιεύτηκε στο BMC Psychology, αποδεικνύει ότι οι άνθρωποι που εκτίθενται σε αντιληπτό phubbing είναι πιο πιθανό να βιώσουν μοναξιά ή ψυχολογική δυσφορία, κάτι που μπορεί επίσης να τους κάνει να αισθάνονται λιγότερο ικανοποιημένοι από τη ζωή τους.
Ο αντίκτυπος του Phubbing στις σχέσεις
Για τη νέα μελέτη, οι ερευνητές ζήτησαν από 720 Ρουμάνους, ηλικίας από 18 έως 77 ετών, να αναφέρουν σε τι βαθμό αισθάνονται ότι βιώνουν το φαινόμενο του Phubbing και πόσο ικανοποιημένοι αισθάνονται από τη ζωή τους.
Η μεγαλύτερη αντιληπτή έκθεση στο Phubbing συνδέθηκε με υψηλότερα επίπεδα ψυχολογικής δυσφορίας και μοναξιάς. Δεν υπήρχε άμεση συσχέτιση μεταξύ του phubbing και της ικανοποίησης από τη ζωή, αλλά οι συμμετέχοντες που βίωσαν περισσότερη μοναξιά είχαν αυξημένη πιθανότητα ψυχολογικής δυσφορίας και μειωμένης ικανοποίησης από τη ζωή.
«Τα ευρήματα δείχνουν ότι το Phubbing μπορεί να οδηγήσει σε συναισθήματα κοινωνικού αποκλεισμού, μειωμένη ποιότητα επικοινωνίας και μειωμένη ικανοποίηση από μια σχέση», δηλώνει ο Ράιαν Σουλτάν, επίκουρος καθηγητής κλινικής ψυχιατρικής.
Οι επιπτώσεις του Phubbing μπορούν να επηρεάσουν όλα τα είδη των διαπροσωπικών μας σχέσεων: Τις ερωτικές, τις φιλικές, ακόμα και τις σχέσεις με τους συναδέλφους μας.
«Στις ρομαντικές σχέσεις, το Phubbing μπορεί να οδηγήσει σε σύγκρουση και μειωμένη ικανοποίηση. Σε άλλες διαπροσωπικές αλληλεπιδράσεις, όπως αυτές με τους φίλους ή τους συναδέλφους μας, μπορεί να οδηγήσει σε μειωμένη εμπιστοσύνη και σε αίσθηση υποτίμησης», προειδοποιεί ο Σουλτάν.
Γιατί το Phubbing έχει τόσο ισχυρό αντίκτυπο σε όσους το βιώνουν;
Aυτό σχετίζεται με το πώς μας κάνουν να νιώθουμε οι συσκευές μας.
«Η εθιστική φύση των ψηφιακών συσκευών οφείλεται στις εκκρίσεις ντοπαμίνης που μας παρέχουν», εξηγεί ο Σουλτάν. «Η ντοπαμίνη, ένας νευροδιαβιβαστής που σχετίζεται με την ευχαρίστηση και την ανταμοιβή, απελευθερώνεται ως απάντηση στις αλληλεπιδράσεις και τις ειδοποιήσεις μας στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε διαρκώς αυξανόμενη χρήση της συσκευής, καθιστώντας δύσκολη την απεμπλοκή μας από τον ψηφιακό κόσο», προσθέτει ο ειδικός.
Επιπλέον, τα συναισθήματα που προκαλεί το phubbing ίσως επιδεινώθηκαν μετά την πανδημία.
«Τώρα που είμαστε σε θέση να είμαστε ξανά μαζί από κοντά, απογοητευόμαστε εύκολα από αμήχανες κοινωνικές καταστάσεις στις οποίες η προσοχή μας αποσπάται από τα κινητά τηλέφωνα», εξηγεί η Τόρες Μακί.
Πώς θα αντιμετωπίσουμε το Phubbing στις σχέσεις μας
Το πώς θα χειριστούμε το phubbing εξαρτάται από το αν είμαστε εμείς το άτομο που το βιώνει ή το άτομο που το εξαπολύει.
Εάν παρατηρήσουμε ότι το υφιστάμεθα, έχει σημασία να επισημάνουμε τη συμπεριφορά και να ζητήσουμε από το άτομο που το κάνει να σταματήσει να χρησιμοποιεί το κινητό του και να προσπαθήσει να «παραμείνει μαζί μας» όταν διεξάγουμε μια ενδιαφέρουσα συζήτηση.
Η έκφραση των συναισθημάτων μας με ειλικρίνεια θα μεταφέρει αποτελεσματικά το μήνυμα.
«Ο χρόνος μας είναι πολύτιμος και είναι άδικο κάποιος να μας αγνοεί για να σκρολάρει στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ή να επιδίδεται σε άλλες, μη επείγουσες ψηφιακές δραστηριότητες», μας υπενθυμίζει ο Σουλτάν.
Από την άλλη πλευρά, εάν κάνουμε εμείς Phubbing στους συνομιλητές μας, υπάρχουν τρόποι να αλλάξουμε τη συμπεριφορά μας. Αρκεί να αφιερώσουμε χρόνο στους ανθρώπους μας και να αφήσουμε το κινητό μας τηλέφωνό μακριά.
Η δημιουργία μιας χωροταξικής ζώνης, εντός της οποίας θα απαγορεύονται τα κινητά ή η θέσπιση μιας ώρας της ημέρας, κατά τη διάρκεια της οποίας θα αφήνουμε τις συσκευές μας στην άκρη, είναι το κλειδί για να σπάσουμε αυτές τις συνήθειες.
Στη συνέχεια, προτρέπουμε τους γύρω μας να κάνουν πέρα τα τηλέφωνά τους όταν δειπνούν με φίλους ή την οικογένειά τους και το ίδιο κάνουμε και εμείς. Αυτό θα μας ενθαρρύνει όλους να επικοινωνούμε με πιο προσωπικό τρόπο και θα προάγει τις υγιείς μεταξύ μας σχέσεις.
Μια άλλη, εξίσου πολύτιμη συμβουλή, είναι να κάνουμε σίγαση των ειδοποιήσεων και να ρυθμίσουμε τη φωτεινότητα στο τηλέφωνό μας, έτσι ώστε να μην ενοχλούμαστε ούτε εμείς, ούτε οι γύρω μας. Άλλωστε, βασικό συστατικό για υγιείς διαπροσωπικές σχέσεις είναι ο αμοιβαίος σεβασμός.
(Mε πληροφορίες από health).