Ιστορικοί τέχνης ανακάλυψαν ένα μυστηριώδες πορτρέτο μιας γυναίκας, κρυμμένο κάτω από την επιφάνεια ενός πίνακα του Πάμπλο Πικάσο.
Το πορτρέτο είχε «εξαφανιστεί» όταν ο διάσημος Ισπανός καλλιτέχνης ζωγράφισε πάνω του, πιθανότατα λίγους μήνες αργότερα, το 1901, για να απεικονίσει τον φίλο του, τον γλύπτη Mateu Fernández de Soto, καθισμένο σε ένα τραπέζι και δουλεύοντας, σε αποχρώσεις μπλε και πράσινου.
Ωστόσο, σχεδόν 125 χρόνια μετά, τα περιγράμματα του αρχικού πορτρέτου αποκαλύφθηκαν από το Ινστιτούτο Τέχνης Courtauld στο Λονδίνο, όταν ειδικοί εξέτασαν τον πίνακα χρησιμοποιώντας υπέρυθρες και ακτίνες Χ πριν από μια έκθεση.
Το πορτρέτο της γυναίκας «αναδύθηκε μπροστά μας… κομμάτι-κομμάτι», λόγω του τρόπου με τον οποίο η υπέρυθρη κάμερα σαρώνει την εικόνα, εξήγησε ο Barnaby Wright, αναπληρωτής επικεφαλής της γκαλερί Courtauld.
Παρά το γεγονός ότι οι ειδικοί «ήταν σχεδόν βέβαιοι ότι κάτι κρυβόταν κάτω από την επιφάνεια, καθώς μπορούσαν να δουν πινελιές που δεν ταίριαζαν με το τελειωμένο πορτρέτο», δεν ήξεραν ακριβώς τι θα ανακάλυπταν μόλις άρχισαν το σκανάρισμα, ανέφερε ο Wright στο CNN.
Η ταυτότητα της γυναίκας παραμένει αβέβαιη, αν και το πρόσωπό της μοιάζει με πολλές άλλες γυναίκες που ζωγράφισε ο Πικάσο το 1901 στο Παρίσι. Έχει το χαρακτηριστικό χτένισμα σινιόν (κότσος) που ήταν δημοφιλές στη γαλλική πρωτεύουσα εκείνη την εποχή.
«Ίσως να παραμείνει για πάντα ένα ανώνυμο μοντέλο», σημείωσε ο Wright, εξηγώντας ότι προσπαθούν να την ταυτοποιήσουν. «Ίσως να ήταν απλώς κάποια που πόζαρε για τον Πικάσο… μπορεί να ήταν ερωμένη του, μπορεί και φίλη του».
Ο Πικάσο ήταν μόλις 19 ετών όταν έφτασε στο Παρίσι το 1901, αλλά ήδη αναζητούσε καινούριους τρόπους να απεικονίσει τα θέματα του.
Αφήνοντας πίσω το αρχικό πορτρέτο και ζωγραφίζοντας πάνω του, ο Πικάσο πιθανότατα «όχι μόνο άλλαζε το θέμα, αλλά και το στυλ του, καθώς εξελισσόταν προς τον διάσημο τρόπο ζωγραφικής της Μπλε Περιόδου», ανέφερε ο Wright.
Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, ο Πικάσο χρησιμοποίησε πιο σκοτεινές αποχρώσεις για να αποδώσει τα θέματα του, απομακρυνόμενος από το προηγούμενο ιμπρεσιονιστικό στυλ του, με μια αλλαγή που επηρεάστηκε εν μέρει από την αυτοκτονία του καλού του φίλου, Carlos Casagemas.
Η ανάλυση με ακτίνες Χ δείχνει ότι ο Πικάσο ίσως ξαναδούλεψε τον καμβά μέχρι και τρεις ή τέσσερις φορές, ίσως λόγω περιορισμένων χρημάτων για νέα υλικά και επειδή «φαίνεται ότι απολάμβανε τη διαδικασία της μετατροπής μιας εικόνας σε άλλη».
«Δεν άσπρισε τον καμβά μεταξύ των αλλαγών του θέματος για να του δώσει μια καθαρή βάση. Ζωγράφισε τη φιγούρα του φίλου του ακριβώς πάνω από τη γυναίκα… οι δύο φιγούρες συνυπάρχουν, η μία αναδύεται από την άλλη, μεταμορφώνοντάς την», εξήγησε ο Wright.
Ωστόσο, τα κατάλοιπα του πορτρέτου της γυναίκας παραμένουν ορατά για το εκπαιδευμένο μάτι. «Μόλις καταλάβετε τι κρύβεται κάτω από την εικόνα και τη συγκρίνετε με το τελικό έργο, μπορείτε να δείτε ξεκάθαρα κάποια από τα χαρακτηριστικά της – το μάτι, το αυτί και τα μαλλιά της», είπε ο Wright.
«Αυτή η αλλόκοτη παρουσία της γυναίκας δεν είναι μόνο κρυμμένη κάτω από την επιφάνεια, αλλά στην πραγματικότητα φαίνεται να πιέζει την ίδια την επιφάνεια».