Με τον καφέ στην Αθήνα να στοιχίζει σχεδόν στα 4 ευρώ, στο Λονδίνο στις 5 λίρες και στη Νέα Υόρκη να φτάνει τα 7 δολάρια, θα έλεγε κανείς ότι η τιμή του αγαπημένου ροφήματος είναι εξωφρενικά υπερτιμημένη.
Όμως τα νέα δεν είναι ευχάριστα, καθώς σύντομα η «τέλεια καταιγίδα» οικονομικών και περιβαλλοντικών παραγόντων που σαρώνει τις χώρες παραγωγής του καφέ, θα κάνει το ζεστό ρόφημα απλησίαστο.
Το κόστος των μη καβουρδισμένων κόκκων καφέ, διαπραγματεύονται στις παγκόσμιες αγορές σε «ιστορικά υψηλό επίπεδο», σύμφωνα με την αναλύτρια Judy Ganes με το φταίξιμο, να βαραίνει την κλιματική αλλαγή που δημιουργεί προβλήματα στις καλλιέργειες, τους μεσάζοντες της αγοράς και φυσικά τα αποθέματα που έχουν εξαντληθεί.
Το 2021, ένας φρικτός παγετός εξαφάνισε τις καλλιέργειες καφέ στη Βραζιλία, τον μεγαλύτερο παραγωγό κόκκων Arabica στον κόσμο, την πιο διαδεδομένη ποικιλία καφέ.
Οι αγοραστές, στράφηκαν τότε σε χώρες όπως το Βιετνάμ, που είναι ο κύριος παραγωγός κόκκων Robusta, που χρησιμοποιούνται συνήθως σε στιγμιαία μείγματα. Κι ενώ όλοι αποφασίσαμε ότι η Robusta είναι η ποικιλία που μας αρέσει, αφού η Arabica ακρίβυνε, ξέσπασε η χειρότερη ξηρασία της δεκαετίας για να ανατρέψει και πάλι τα γευστικά μας δεδομένα.
Η κλιματική αυτή αλλαγή επηρέασε την ανάπτυξη των φυτειών καφέ, σύμφωνα με τον Will Frith, σύμβουλο καφέ στο Βιετνάμ, με τα αποθέματα του να έχουν εξαντληθεί στη χώρα δύο μήνες πριν από τη νέα περίοδο συγκομιδής.
Robusta, Arabica ή Durian
Όμως, οι Βιετναμέζοι άλλαξαν ξαφνικά τις καλλιέργειές τους και στράφηκαν σε ένα νέο φυτό το Durian, που έγινε πολύ γρήγορα δημοφιλές στην Κίνα αν και απαγορεύεται στα μέσα μαζικής μεταφοράς στην Ταϊλάνδη, την Ιαπωνία, τη Σιγκαπούρη και το Χονγκ Κονγκ λόγω της ιδιαίτερης μυρωδιάς του.
Το μερίδιο αγοράς durian του Βιετνάμ στην πολυπληθή Κίνα σχεδόν διπλασιάστηκε μεταξύ 2023 και 2024, και ορισμένοι εκτιμούν ότι η καλλιέργεια είναι πέντε φορές πιο προσοδοφόρα από τον καφέ.
Έτσι, οι Ευρωπαίοι και Αμερικανοί αγοραστές έμειναν στο ράφι διαπιστώνοντας ότι «οι καλλιεργητές στο Βιετνάμ συνηθίζουν να αφήνουν στα κρύα του νερού τους αγοραστές τους. Όταν οι τιμές μεταβάλλονται αλλάζουν τις καλλιέργειες τους πλημμυρίζοντας την παγκόσμια αγορά με ποσότητες της νέας τους σοδιάς», λέει ο Frith.
Όταν πλημμύρισαν την Κίνα με durian, οι εξαγωγές καφέ Robusta μειώθηκαν κατά 50% τον Ιούνιο σε σύγκριση με τον Ιούνιο του 2023 με αποτέλεσμα τα αποθέματα Robusta να έχουν «σχεδόν εξαντλημένα», σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Καφέ.
Το κενό των Βιετναμέζων δεν κατάφεραν να καλύψουν οι εξαγωγές από την Κολομβία, την Αιθιοπία, το Περού και την Ουγκάντα, οι οποίες αν και έχουν αυξηθεί, δεν είναι αρκετές.
Έτσι, το παγκόσμιο παζάρι του καφέ οδήγησε τους κόκκους Robusta και Arabica να διαπραγματεύονται σε αστρονομικά επίπεδα στις αγορές εμπορευμάτων.
Καταιγίδα στην αγορά
Ο χονδρέμπορος Πωλ Άρμστρονγκ πιστεύει ότι όσοι πίνουν καφέ μπορεί σύντομα να αντιμετωπίσουν την «τρελή» προοπτική να πληρώσουν ακόμη και πάνω από 5 λίρες για μια κούπα καφέ στο Λονδίνο, με την Αθήνα να ακολουθεί.
Το υψηλό κόστος παραγωγής και εισαγωγής φυσικά και θα μετακυλήσει στους καταναλωτές, καθώς είναι μια «αυτονόητη» συνέπεια της αγοράς.
Ο Felipe Barretto Croce, Διευθύνων Σύμβουλος της FAFCoffees στη Βραζιλία, συμφωνεί ότι οι καταναλωτές «θα πληρώσουν τη νύφη» καθώς οι τιμές καταναλωτή αυξάνονται. Υποστηρίζει όμως, ότι το μεγαλύτερο πρόβλημα εντοπίζεται στον παγκόσμιο πληθωρισμό και στους υψηλούς φόρους και λιγότερο στο κόστος των κόκκων καφέ.
Άλλωστε, η Consultancy Allegra Strategies εκτιμά ότι οι κόκκοι συμβάλλουν σε λιγότερο από το 10% της τιμής ενός φλιτζανιού καφέ.
Η Βραζιλία, η οποία παράγει το ένα τρίτο του καφέ παγκοσμίως, είναι έτοιμη να ξεκινήσει τη συγκομιδή σε λίγους μήνες.
Αν η βροχή επιστρέψει, τότε οι λάτρεις του καφέ έχουν μια ελπίδα να πιούν ένα αξιοπρεπές καφεδάκι του χρόνου. Διαφορετικά, θα αναγκαστούν να συμμορφωθούν στα παγκόσμια παιχνίδια των εμπόρων που είναι πιο αμείλικτα από την κλιματική αλλαγή.