Η ανάπτυξη αντιδορυφορικών διαστημικών όπλων με πυρηνικές κεφαλές από τη Ρωσία και η απόρριψη ενός νέου ψηφίσματος κατά των όπλων στο Διάστημα στα Ηνωμένα Έθνη θα μπορούσαν να οδηγήσουν μακροπρόθεσμα σε στρατιωτική σύγκρουση μεγάλων δυνάμεων, εκτιμούν στο Forbes ειδικοί σε θέματα άμυνας από αμερικανικά πανεπιστήμια, think tanks και τις ένοπλες δυνάμεις.
Οι ΗΠΑ κατηγόρησαν πρόσφατα τη Ρωσία πως έθεσε σε χαμηλή γήινη τροχιά δορυφόρο που θεωρείται ότι είναι διαστημικό όπλο ικανό να επιτεθεί σε άλλους δορυφόρους σε χαμηλή τροχιά. Όπως υποστηρίχθηκε, το όπλο τέθηκε στην τροχιά δορυφόρου της αμερικανικής κυβέρνησης και η Ουάσινγκτον παρακολουθεί στενά την κατάσταση.
Ειδικοί εκτιμούν πως αν ρωσικοί δορυφόροι με πυρηνικές κεφαλές χρησιμοποιηθούν εναντίον δορυφόρων ΝΑΤΟϊκών συμμάχων που βοηθούν την Ουκρανία, αυτό θα δημιουργούσε κίνδυνο γενικευμένης σύγκρουσης.
Το θέμα της πυροδότησης πυρηνικών κεφαλών σε τροχιά έχει απασχολήσει ειδικούς του χώρου της άμυνας επί δεκαετίες, προβλέποντας τι απώλειες θα ακολουθούσαν σε δορυφόρους, αστροναύτες, επανδρωμένα σκάφη και διαστημικούς σταθμούς. Η πυροδότηση πυρηνικού όπου στο ίδιο ύψος και σχετικά κοντά στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό ή στον κινεζικό διαστημικό σταθμό θα έθετε σε μεγάλο κίνδυνο τους αστροναύτες, σημειώνει η Βικτόρια Σάμσον, διευθύντρια Διαστημικής Ασφάλειας και Σταθερότητας στο Secure World Foundation στην Ουάσινγκτον. Οι αστροναύτες θα έπρεπε να απομακρυνθούν άμεσα, μα και οι διαστημικές κάψουλές τους θα μπορούσαν να υποστούν ζημιές, είπε στο Forbes- ενώ υπέδειξε μεγάλη έρευνα από τη Defense Threat Reduction Agency του Πενταγώνου των ΗΠΑ, που είχε να κάνει με τη ζημιά σε δορυφόρους από πυρηνικές εκρήξεις σε μεγάλα ύψη. Όπως διαπιστώθηκε, η έκρηξη μιας κεφαλής 5.000 κιλοτόνων σε ύψος 200 χλμ (κοντά στην τροχιά του ISS) θα προκαλούσε σοβαρή ζημιά στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό, ενώ μέσα σε μια ώρα οι αστροναύτες θα δηλητηριάζονταν από τη ραδιενέργεια εντός μιας ώρας, με πιθανότητα θανάτου 90% σε 2-3 ώρες.
Ο Ρώσος πρόεδρος Πούτιν έχει αρνηθεί πως επέβλεπε ένα μυστικό πρόγραμμα για πυρηνικό αντιδορυφορικό όπλο, ενώ η εγκατάσταση πυρηνικών όπλων σε τροχιά θα απαγορευόταν από την Outer Space Treaty, που η Μόσχα έχει επικυρώσει. Ωστόσο δεκαετίες πριν Ρώσοι σχεδιαστές είχαν ετοιμάσει ένα σχέδιο αναχαιτιστικού πυραύλου με πυρηνική κεφαλή που προοριζόταν αρχικά για κατάρριψη διηπειρωτικών πυραύλων και θα μπορούσε εύκολα να μετατραπεί σε αντιδορυφορικό όπλο.
Πέραν αυτού, η πυροδότηση θερμοπυρηνικής κεφαλής σε χαμηλή τροχιά θα είχε ως συνέπεια την άμεση καταστροφή πολλών δορυφόρων, σύμφωνα τον αντισμήναρχο Ρόμπερτ Βίνσεντ, πρώην ερευνητή στη Defence Threat Reduction Agency. Στο πλαίσιο προγράμματος υπό την ονομασία Starfish Prime, λέει ο Βίνσεντ σε ερευνητικό άρθρο, η ηγεσία του Πενταγώνου διαπίστωσε, μετά την πραγματοποίηση δοκιμής το 1962, πως ακόμα και μόλις μία πυρηνική έκρηξη σε μεγάλο ύψος φαίνεται ιδιαίτερα αποτελεσματική στην καταστροφή δορυφόρων. «Δεν καταστράφηκαν μόνο δορυφόροι σε οπτική επαφή, μα ακόμα και δορυφόροι στην άλλη πλευρά της Γης υπέστησαν ζημιά και τέθηκαν εκτός λειτουργίας» έγραψε ο Βίνσεντ στο πλαίσιο μιας πρόβλεψης η οποία έλαβε χώρα δύο χρόνια πριν οι αμερικανικές υπηρεσίες πληροφοριών πουν ότι βρήκαν στοιχεία περί ρωσικής επιδίωξης για δημιουργία δορυφόρου με πυρηνικό όπλο. Όπως σημείωνε ο Βίνσεντ, οι χώρες οι δορυφόροι των οποίων θα δέχονταν επίθεση θα βρίσκονταν σε δίλημμα ως προς το πώς θα έπρεπε να απαντήσουν- με μια απάντηση που δεν θα περιελάμβανε νέα χρήση πυρηνικού όπλου ή με μια κίνηση που θα αύξανε τον κίνδυνο σύγκρουσης μεγάλων δυνάμεων, στο Διάστημα ή στη Γη.
«Υπάρχουν περίπου 5.000 δορυφόροι σε χαμηλή τροχιά» είπε στο Forbes ο Μαρκ Μάσα, αναπληρωτής διευθυντής πολιτικής στρατηγικών δυνάμεων στο Atlantic Council. Μια πυρηνική έκρηξη σε περιοχή υψηλής κυκλοφορίας θα προκαλούσε ζημιά σε χιλιάδες πολιτικούς δορυφόρους από πολλές χώρες. Υπενθυμίζεται πως από τότε που άρχισε την εισβολή της στην Ουκρανία η Ρωσία έχει επανειλημμένα απειλήσει με κατάρριψη δορυφόρων της SpaceX που παρέχουν πρόσβαση στο Ίντερνετ στη χώρα (πρόγραμμα Starlink).
Ο αστροφυσικός Τζόελ Πράιμακ του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια- Σάντα Κρουζ είπε στο Forbes πως αν περίπου 1.000 δορυφόροι Starlink καταστραφούν με έκρηξη, μια αλυσιδωτή αντίδραση θα προκαλούσε ένα τεράστιο νέφος από συντρίμμια σε τροχιά- μικρούς «πυραύλους» που θα κινούνταν γύρω από τη Γη σε μεγάλο βάθος χρόνου.
Κατά τον Σπένσερ Γουόρεν, ειδικό σε θέματα εκσυγχρονισμού του πυρηνικού οπλοστασίου της Ρωσίας, η Ρωσία θα μπορούσε να στείλει πυρηνικά όπλα σε τροχιά για διάφορους λόγους, μεταξύ των οποίων η δυνατότητα προληπτικού πυρηνικού πλήγματος μέσω της καταστροφής στρατιωτικών δορυφόρων του αντιπάλου (έγκαιρης προειδοποίησης, διοικήσεως και ελέγχου κλπ) εν όψει ενός μεγάλου πυρηνικού πλήγματος. Ένα ρωσικό όπλο σε τροχιά επίσης θα προκαλούσε έντονο προβληματισμό στις χώρες του ΝΑΤΟ που έχουν ήδη δεχτεί απειλές για χρήση πυρηνικών, λόγω της αβεβαιότητας για το ποια μπορεί να στοχεύει. Σε αυτό το πλαίσιο, εκτιμά ο Γουόρεν, οι ΗΠΑ ίσως εξέταζαν το ενδεχόμενο καταστροφής του ρωσικού όπλου σε τροχιά με δικό τους, συμβατικό αντιδορυφορικό όπλο (πύραυλο), που δεν θα υπήρχε περίπτωση να πυροδοτήσει κατά λάθος τη ρωσική πυρηνική κεφαλή. Ωστόσο από μόνο του αυτό θα είχε «δύσκολες» συνέπειες, ακόμα και αν το δει κανείς σε διπλωματικό επίπεδο και μόνο- και είναι ξεκάθαρο πως αν οι ΗΠΑ κατέρριπταν ένα ρωσικό όπλο στο Διάστημα, ο κίνδυνος ενός γενικευμένου πολέμου θα αυξανόταν κατακόρυφα (κάτι βέβαια που θα μπορούσε να συμβεί και αν η Ρωσία πυροδοτούσε όπλο σε τροχιά και κατέστρεφε σμήνη συμμαχικών δορυφόρων ή αν χρησιμοποιούσε γενικότερα κάπου, κάποια στιγμή, τακτικό πυρηνικό όπλο- ένας κίνδυνος που θεωρείται υπαρκτός, δεδομένων των μεγάλων ρωσικών απωλειών στην Ουκρανία και των όχι και τόσο κεκαλυμμένων απειλών περί χρήσης πυρηνικών όπλων από τη ρωσική ηγεσία).