Μετά την εκτίναξη του πληθωρισμού στα υψηλότερα επίπεδα των τελευταίων 13 ετών τον Σεπτέμβριο του 2021, λόγω της πανδημίας και στη συνέχεια του πολέμου στην Ουκρανία, Ευρώπη και ΗΠΑ φαίνεται ότι κερδίζουν το στοίχημα της αποκλιμάκωσης.
Είναι η πρώτη φορά που μετά από δύο σχεδόν χρόνια και 10 επαναλαμβανόμενες αυξήσεις των επιτοκίων που ο πληθωρισμός δεν είναι πια ο μεγάλος εφιάλτης.
Όπως αναφέρει το Bloomberg, τόσο η Fed όσο και η ΕΚΤ μελετούν πλέον σοβαρά το ενδεχόμενο μειώσεων των επιτοκίων, με την Κεντρική Τράπεζα της Ελβετίας να κάνει την έκπληξη και να μειώνει τα επιτόκια κατά 25 μονάδες βάσης στο 1,50%.
Με τον πληθωρισμό στο Ηνωμένο Βασίλειο να επιβραδύνεται αισθητά, τα γεράκια της Τράπεζας της Αγγλίας σταμάτησαν τις πιέσεις για νέες αυξήσεις ενώ την Τετάρτη, η επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Κριστίν Λαγκάρντ επανέλαβε, ότι η απόφαση για χαλάρωση τον Ιούνιο παραμένει σε καλό δρόμο.
Οικονομικοί αναλυτές εκτιμούν, ότι το σοκ του υψηλού κόστους ζωής που βιώνει κάθε γενιά στις οικονομικά εύρωστες χώρες, φαίνεται να υποχωρεί.
«Αυτό σημαίνει ότι έχουμε στρίψει στη γωνία», δήλωσε ο Philipp Hildebrand, αντιπρόεδρος της BlackRock και πρώην πρόεδρος του SNB, στο Bloomberg TV. «Οι κεντρικές τράπεζες χαλαρώνουν και το ερώτημα είναι, πόσο μπορούν να μειωθούν τα επιτόκια και εάν θα φτάσουν ποτέ στα προ πανδημίας επίπεδα;» διερωτάται.
Ο Tom Orlik, επικεφαλής οικονομολόγος εκτιμά ότι διανύουμε μια καθοριστική περίοδο αποφάσεων για τη νομισματική πολιτική, με τα επιτόκια να επανακαθορίζονται σε σχεδόν στο ήμισυ της παγκόσμιας οικονομίας.
«Εκτός από την πολυαναμενόμενη απόφαση της Τράπεζας της Ιαπωνίας να απομακρυνθεί από τα αρνητικά επιτόκια και να τα αυξήσει οριακά και η Fed αποφάσισε να διατηρήσει σταθερή την προοπτική για μειώσεις επιτοκίων κάτι που προσέφερε στις χρηματοπιστωτικές αγορές τη διαβεβαίωση ότι ο πληθωρισμός μπήκε στις ράγες» υποστηρίζει.
Ο Πρόεδρος της SNB Τόμας Τζόρνταν παρατήρησε ότι η χαλάρωση «κατέστη δυνατή επειδή η καταπολέμηση του πληθωρισμού τα τελευταία 2 1/2 χρόνια ήταν αποτελεσματική».
«Δεν βρισκόμαστε ακόμη στο σημείο όπου μπορούμε να μειώσουμε τα επιτόκια, αλλά τα πράγματα κινούνται προς τη σωστή κατεύθυνση», δήλωσε ο κυβερνήτης της τράπεζας της Αγγλίας Andrew Bailey υπογραμμίζοντας ότι «πρέπει να είμαστε σίγουροι ότι ο πληθωρισμός θα υποχωρήσει ξανά στο στόχο του 2% και θα παραμείνει εκεί».
Νωρίτερα μέσα στην εβδομάδα, ακόμη και η «σκληρή» Reserve Bank of Australia έδειξε σημάδια αλλαγής της πορείας της καθώς για πρώτη φορά εμφανίστηκε θετική στην προοπτική μείωσης των επιτοκίων.
Κι αυτό γιατί η συνολική πρόοδος που αναγνωρίζουν οι κεντρικοί τραπεζίτες γίνεται όλο και πιο ξεκάθαρη στους παγκόσμιους αριθμούς. Ο πληθωρισμός στις οικονομίες των G7 επιβραδύνθηκε στο 2,9% τον Ιανουάριο, στο χαμηλότερο επίπεδο από τον Απρίλιο του 2021, σύμφωνα με στοιχεία του ΟΟΣΑ.
Ο ΟΟΣΑ είχε πάντως έχει δηλώσει τον Φεβρουάριο ότι «είναι πολύ νωρίς για να είμαστε σίγουροι ότι το πληθωριστικό επεισόδιο που ξεκίνησε το 2021 θα τελειώσει το 2025».
Επιφυλακτική η ΕΚΤ
Την επιφυλακτικότητά του συμμερίζεται η Κριστίν Λαγκάρντ. Παρότι στην ευρωζώνη, η ΕΚΤ προσανατολίζεται σε μειώσεις τον Ιούνιο, η επικεφαλής της παραμένει επιφυλακτική υποστηρίζοντας ότι χρειάζονται ακόμη προσεκτικές κινήσεις με βάση δεδομένα όπως οι αυξήσεις μισθών.
Επιμένει ακόμη, ότι «και μετά την πρώτη μείωση των επιτοκίων, δεν μπορούμε να δεσμευτούμε εκ των προτέρων σε μια συγκεκριμένη πορεία».
Παρόμοια επιφυλακτικότητα δείχνει και η Νορβηγία, που βλέπει την πρώτη μείωση από το δεύτερο 6μηνο του 2024 αλλά και ο επικεφαλής της κεντρικής τράπεζας της Ισλανδίας, Asgeir Jonsson, που επιμένει ότι είναι πολύ νωρίς για να ανατραπεί η επιθετική οικονομική πολιτική. Με τα επιτόκια στη χώρα να διατηρούνται επί του παρόντος στο 9,25%, ελπίζει πως η «κάθοδος» θα αρχίσει από τον Μάιο.
«Πιστεύουμε ότι ο πληθωρισμός θα παραμείνει υψηλότερος από ό,τι ήταν κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 2010 σε ένα πλαίσιο παγκόσμιου οικονομικού κατακερματισμού και ενεργής δημοσιονομικής πολιτικής», δήλωσε ο Hussain Mehdi, διευθυντής επενδυτικής στρατηγικής στην HSBC Asset Management. «Αυτό θα μπορούσε να σημαίνει έναν αργό κύκλο αποκλιμάκωσης, με τα ποσοστά να φτάνουν γύρω στο 3%.
Τέτοια προσοχή θα ανταποκρινόταν στις απόψεις ιδρυμάτων όπως η Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών, της οποίας ο γενικός διευθυντής, Agustin Carstens, προειδοποίησε τη Δευτέρα ότι «σίγουρα θα υπάρξουν περισσότερα χτυπήματα στο δρόμο».
Το συμπέρασμα είναι ότι η εικόνα της παγκόσμιας οικονομίας βελτιώνεται σταδιακά και σημαντικά αν και υπάρχουν χώρες όπως η Τουρκία, μέλος του ΟΟΣΑ, όπου ο πληθωρισμός ξεπέρασε το 70%, με την κεντρική Τράπεζα να αυξάνει σημαντικά τα επιτόκια σε μια αιφνιδιαστική κίνηση ενόψει των κρίσιμων περιφερειακών εκλογών στο τέλος Μαρτίου.