Ο Αλβέρτος Αϊνστάιν πέθανε στις 18 Απριλίου 1955 από ανεύρυσμα κοιλιακής αορτής σε ηλικία 76 ετών στο Νιου Τζέρσεϊ των ΗΠΑ. Σύμφωνα με τις επιθυμίες του, αποτεφρώθηκε και οι στάχτες του σκορπίστηκαν σε άγνωστη τοποθεσία. Ωστόσο δεν συνέβη το ίδιο με τον εγκέφαλό του.
Όπως αναφέρεται σε σχετικό δημοσίευμα του Live Science, αμέσως μετά τον θάνατό του, ο Τόμας Στολτς Χάρβεϊ, παθολόγος του νοσοκομείου του Princeton που επέβλεψε την αυτοψία του διάσημου φυσικού, αφαίρεσε τον εγκέφαλό του, τον έκοψε σε 240 κομμάτια και τα κράτησε για πάνω από 40 χρόνια. Σήμερα 170 από αυτά έχουν επιστραφεί στο University Medical Center of Princeton, όπου φυλάσσονται. Άλλα 46 μικρά τμήματα εκτίθενται στο μουσείο ιατρικής ιστορίας Mütter στη Φιλαδέλφεια- και πολλά από τα άλλα αγνοούνται ακόμα.
Ο Χάρβεϊ και άλλοι πίστευαν πως ο εγκέφαλος του Αϊνστάιν είχε κάτι το ξεχωριστό, και η επιστημονική του ανάλυση θα μπορούσε να εξηγήσει την ιδιοφυΐα του. Αφού αφαίρεσε και τεμάχισε τον εγκέφαλο, ο Χάρβεϊ ζήτησε κάποια από αυτά τα κομμάτια να κοπούν σε 12 σετ από 200 πολύ μικρές λωρίδες ιστού. Χωρίς να ζητηθεί άδεια από την οικογένεια του Αϊνστάιν, τα έβαλε σε σλάιντς και έστειλε σε άγνωστο αριθμό ερευνητών για τους οποίους ήλπιζε ότι θα ανακάλυπταν τα χαμένα μυστικά του εγκεφάλου του. Πολλά τους τα πήγε ο ίδιος, σε προορισμούς στις ΗΠΑ και στον Καναδά, ενώ είχε παράλληλα τον υπόλοιπο εγκέφαλο σε ένα βάζο στο αυτοκίνητό του, σύμφωνα με το Science.
Όταν το ταξίδι ολοκληρώθηκε, τα κομμάτια που απέμεναν μεταφέρθηκαν σε βάζα στο σπίτι του. Αν και συνέχισε να μοιράζεται δείγματα με ερευνητές που ενδιαφέρονταν, κράτησε το μεγαλύτερο μέρος του εγκεφάλου ως το 1998, όταν επέστρεψε εν τέλει ό,τι είχε μείνει στο University Medical Center of Princeton, 43 χρόνια αφού είχε βγάλει τον εγκέφαλο από το κεφάλι του νεκρού επιστήμονα. Σύμφωνα με το BBC, σήμερα επιτρέπεται σε επιστήμονες να δουν τον εγκέφαλο μόνο αν υποβάλουν μια πολύ πειστική πρόταση.
Πολλές μελέτες δημοσιεύτηκαν σχετικά με τις φωτογραφίες και τα δείγματα που μοίρασε ο Χάρβεϊ, με τις πρώτες να εμφανίζονται το 1985. Οι μελέτες έδειξαν πως είχαν βρεθεί μικρές διαφορές ανάμεσα στη δομή του εγκεφάλου του συγκριτικά με εγκεφάλους μη -ιδιοφυϊών από ομάδες ελέγχου, μεταξύ των οποίων μια επιπλέον αυλάκωση στον μετωπιαίο λοβό (το τμήμα του εγκεφάλου που σχετίζεται με τη λειτουργική μνήμη και τον σχεδιασμό) και μεγαλύτερη συγκέντρωση νευρώνων σε κάποιες περιοχές, που πιθανώς επέτρεπε ταχύτερη επεξεργασία πληροφοριών.
Πολλοί από τους ερευνητές στους οποίους ο Χάρβεϊ έδωσε δείγματα τα έχουν επιστρέψει, ωστόσο κάποια δεν έχουν βρεθεί- οπότε το ερώτημα «πού βρίσκεται ο εγκέφαλος του Αϊνστάιν» είναι κάπως δύσκολο να απαντηθεί: Αν και το μεγαλύτερο μέρος του είναι στο Princeton, είναι άγνωστο πού βρίσκονται πολλά κομμάτια του.