Ο Ρώσος πρόεδρος, Βλαντιμίρ Πούτιν, είπε ότι οι ελπίδες για συμφωνία με την Ουάσινγκτον για τον περιορισμό της επέκτασης του ΝΑΤΟ στην ανατολική Ευρώπη δεν είναι πολλές, υποστηρίζοντας πως ακόμα και κάποια υπογεγραμμένη συμφωνία θα μπορούσε να «σκιστεί» από την αμερικανική πλευρά εν ριπή οφθαλμού.
Όπως μετέδωσε το RT, απευθυνόμενος στους ανώτερους στρατιωτικούς αξιωματούχους της χώρας του την Τρίτη ο Πούτιν είπε ότι δεν θεωρεί πλέον τη Δύση αξιόπιστο εταίρο. Όπως σημείωσε, η Ρωσία ζητά γραπτές διαβεβαιώσεις/ δεσμεύσεις σχετικά με την παρουσία αμερικανικών στρατευμάτων και εξοπλισμού κοντά στα σύνορά της, μα ακόμα και αυτές οι διαβεβαιώσεις δεν θα ήταν πλήρως αξιόπιστες. «Χρειαζόμαστε μακροπρόθεσμες, δεσμευτικές νομικά εγγυήσεις. Αλλά τους ξέρουμε καλά. Και αυτό δεν είναι κάτι που μπορούμε να εμπιστευτούμε» είπε ο Πούτιν, σημειώνοντας πως οι ΗΠΑ «εύκολα αποσύρονται μονομερώς από διεθνείς συνθήκες για τις οποίες χάνουν το ενδιαφέρον τους», αναφερόμενος στην απόσυρση της Ουάσινγκτον από την Anti-Ballistic Missile Treaty το 2002, για τον περιορισμό των δυνατοτήτων αντιπυραυλικής άμυνας και των δύο πλευρών. «Τόσο εσείς όσο και εγώ το ξέρουμε πολύ καλά: Υπό διάφορα προσχήματα, περιλαμβανομένης της διασφάλισης της δικής τους ασφάλειας, ενεργούν χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά από την επικράτειά τους...όταν το διεθνές δίκαιο και η Χάρτα των Ηνωμένων Εθνών παρεμβάλλονται, τα ανακηρύσσουν αχρείαστα».
Ο Ρώσος πρόεδρος πρόσθεσε ότι θεωρεί την περαιτέρω επέκταση του ΝΑΤΟ στην ανατολική Ευρώπη αποτέλεσμα της «ευφορίας» που προέκυψε λόγω της νίκης της Δύσης στον Ψυχρό Πόλεμο και αποτέλεσμα μιας λανθασμένης ανάλυσης. Επίσης, εξέφρασε σύγχυση ως προς την προσέγγιση του ΝΑΤΟ στα σύνορα της χώρας του, παρά τις καλές σχέσεις μεταξύ Μόσχας και Δύσης στο παρελθόν, και κατηγόρησε τη Δύση για τις εντάσεις. «Γιατί επέκτειναν το ΝΑΤΟ και εγκατέλειψαν τις συνθήκες αντιπυραυλικής άμυνας; Αυτοί ευθύνονται για όσα συμβαίνουν τώρα, για τις εντάσεις που αυξάνονται στην Ευρώπη» είπε.
Ο Πούτιν υπογράμμισε ότι η Ρωσία ήταν έτοιμη να λάβει τόσο «στρατιωτικά όσο και τεχνικά» μέτρα ως απάντηση σε αυτά που εκλαμβάνονται ως μη φιλικά βήματα από την Ουάσινγκτον, επιμένοντας πως ήταν δικαίωμα της Μόσχας να το κάνει.
Σύμφωνα με τους Financial Times, οι ΗΠΑ αναμένουν έναρξη συνομιλιών με τη Ρωσία τον Ιανουάριο σχετικά με τις απαιτήσεις της Μόσχας για εγγυήσεις ασφαλείας, επιδιώκοντας να βρουν μια διπλωματική οδό για την αποκλιμάκωση της κατάστασης στην Ουκρανία: Υπενθυμίζεται πως η Ρωσία θεωρείτα πως έχει αναπτύξει περίπου 100.000 στρατιώτες στα σύνορα των δύο χωρών, προκαλώντας ανησυχίες στη Δύση για ενδεχόμενη εισβολή.
Η Μόσχα απαιτεί το ΝΑΤΟ και οι ΗΠΑ να μειώσουν την παρουσία τους στην ανατολική Ευρώπη, και η προειδοποίηση του Πούτιν πως η Ρωσία είναι έτοιμη να χρησιμοποιήσει τις ένοπλες δυνάμεις της απέναντι σε αυτό που εκλαμβάνεται από τη ρωσική πλευρά ως αυξανόμενη απειλή από το ΝΑΤΟ προκάλεσε αίσθηση στη Δύση.
Η Κάρεν Ντόνφριντ, υφυπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, δήλωσε την Τρίτη πως η Ουάσινγκτον σχεδιάζει να αρχίσει διμερείς συνομιλίες με τη Μόσχα για τις προτάσεις/ εγγυήσεις ασφαλείας τον επόμενο μήνα, αν και χώρες- μέλη του ΝΑΤΟ και της ΕΕ ανησυχούν για τις ρωσικές απαιτήσεις, καθώς θεωρούν ότι πολλές εξ αυτών είναι αδύνατον να ικανοποιηθούν και ότι θα αποδυνάμωναν τη Συμμαχία.
«Είμαστε έτοιμοι να συζητήσουμε αυτές τις προτάσεις που η Ρωσία έχει βάλει στο τραπέζι. Υπάρχουν κάποια πράγματα πάνω στα οποία είμαστε έτοιμοι να δουλέψουμε, και που πιστεύουμε ότι αξίζει να συζητηθούν...υπάρχουν άλλα πράγματα σε αυτά τα έγγραφα που οι Ρώσοι ξέρουν ότι δεν είναι αποδεκτά» είπε η Ντόνφριντ, ξεκαθαρίζοντας παρόλα αυτά πως «δεν υπάρξουν συνομιλίες για την ευρωπαϊκή ασφάλεια χωρίς την Ευρώπη».
Μεταξύ άλλων, ο Ρώσος πρόεδρος είπε ότι το Κρεμλίνο ανησυχεί πολύ για τις κινήσεις του ΝΑΤΟ κοντά στα σύνορα της χώρας του και την πιθανότητα εγκατάστασης πολυηχητικών (ταχύτητας πενταπλάσιας αυτής του ήχου και άνω) όπλων στην Ουκρανία, που θα μπορούσαν να χτυπήσουν τη Μόσχα μέσα σε 10 λεπτά. «Εάν οι δυτικοί μας συνάδελφοι συνεχίσουν αυτήν την ξεκάθαρα επιθετική στάση, θα λάβουμε ανάλογα στρατιωτικά- τεχνικά μέτρα ως απάντηση και θα αντιδράσουμε σκληρά σε εχθρικά βήματα» είπε ο Ρώσος πρόεδρος, σύμφωνα με το κρατικό πρακτορείο RIA Novosti.
Οι προτάσεις αυτές, εάν γίνονταν αποδεκτές, θα άλλαζαν σημαντικά το ευρωπαϊκό περιβάλλον ασφαλείας, όπως διαμορφώθηκε μετά τον Ψυχρό Πόλεμο, στέλνοντας το ΝΑΤΟ πίσω στα σύνορά του πριν το 1997, που άρχισε να δέχεται πρώην κομμουνιστικές χώρες στις τάξεις του. Οι δημόσιες απαιτήσεις της Ρωσίας για δεσμεύσεις που το ΝΑΤΟ έχει αποσαφηνίσει πως είναι απαράδεκτες- όπως το να απαγορευτεί επ’αόριστον η ένταξη της Ουκρανίας στη Συμμαχία και να έχει η Μόσχα δικαίωμα βέτο σε στρατιωτικές κινήσεις σε χώρες- μέλη- έχουν κάνει πολλούς αξιωματούχους και ειδικούς στη Δύση να ανησυχούν μήπως πρόκειται για πρόσχημα για πόλεμο.
Η ρωσική πλευρά απορρίπτει τους ισχυρισμούς περί επικείμενης στρατιωτικής εισβολής στην Ουκρανία, με τον Πούτιν να λέει πως η επέκταση του ΝΑΤΟ έχει στριμώξει τη Ρωσία στη γωνία, τονίζοντας πως «δεν μπορούμε να υποχωρήσουμε άλλο».
Η Ντόνφρεντ πάντως σημείωσε πως πέραν των συνομιλιών σε διπλωματικό επίπεδο, οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους στην ΕΕ είναι σε ετοιμότητα για «δραματικές» κινήσεις εάν η Ρωσία προβεί σε στρατιωτικές επιθετικές ενέργειες εναντίον της Ουκρανίας, και πως εξετάζονται επίσης συγκεκριμένα «πακέτα» κυρώσεων.
Το ΝΑΤΟ θα επιδιώξει ουσιαστικές συζητήσεις με τη Μόσχα στις αρχές της επόμενης χρονιάς προκειμένου να αντιμετωπίσει τις εντάσεις εν μέσω ενίσχυσης των ρωσικών στρατευμάτων στα σύνορα με την Ουκρανία, δήλωσε από πλευράς του ο Γενικός Γραμματέας της Συμμαχίας Γενς Στόλτενμπεργκ.
«Παραμένουμε έτοιμοι για έναν ουσιαστικό διάλογο με τη Ρωσία και σκοπεύω να καλέσω σε μια νέα συνάντηση του Συμβουλίου ΝΑΤΟ-Ρωσίας το ταχύτερο δυνατό το νέο έτος», δήλωσε ο Στόλτενμπεργκ σε συνέντευξη Τύπου στις Βρυξέλλες.
Το Συμβούλιο ΝΑΤΟ-Ρωσίας (NRC) δημιουργήθηκε το 2002 προκειμένου να διευκολύνει τις διαβουλεύσεις ανάμεσα στη δυτική στρατιωτική συμμαχία και τη Μόσχα, αλλά οι σχέσεις των δύο πλευρών είναι τεταμένες και η τελευταία σύγκλησή του ήταν τον Ιούλιο του 2019 παρά τις επανειλημμένες εκκλήσεις του ΝΑΤΟ να αναβιώσει αυτή τη δομή.
Ο Στόλτενμπεργκ κατέστησε σαφές, ωστόσο, πως εξαρτάται μόνο από το ΝΑΤΟ και την Ουκρανία να αποφασίσουν για μια μελλοντική ένταξη του Κιέβου στη Συμμαχία.
«Οποιοσδήποτε διάλογος με τη Ρωσία θα πρέπει βέβαια να σέβεται τις βασικές αρχές πάνω στις οποίες έχει οικοδομηθεί η ευρωπαϊκή ασφάλεια», είπε, και πρόσθεσε πως το ΝΑΤΟ θα διαβουλευθεί με το Κίεβο για ενδεχόμενες συνομιλίες με τη Μόσχα.
Με πληροφορίες από RT, Financial Times, Reuters, Associated Press