Η ρωσική στρατιωτική υπηρεσία πληροφοριών GRU έχει βρεθεί στο επίκεντρο της διεθνούς επικαιρότητας, καθώς χώρες της Δύσης την κατηγορούν για μια διεθνούς εμβέλειας εκστρατεία hacking, με στόχο οργανισμούς και ιδρύματα- από τον Οργανισμό για την Απαγόρευση των Χημικών Όπλων μέχρι οργανισμούς αντιντόπινγκ κ.α.
Ποια είναι όμως η GRU και τι κάνει;
Ποια είναι η GRU
Η ρωσική στρατιωτική υπηρεσία πληροφοριών είναι ευρύτερα γνωστή με το ρωσικό ακρωνύμιο GRU- Kεντρικό Διευθυντήριο Πληροφοριών. Το όνομά της άλλαξε επισήμως το 2010 και έγινε GU (Κεντρικό Διευθυντήριο), ωστόσο το παλιό της όνομα χρησιμοποιείται ακόμα περισσότερο. Αρμοδιότητά της είναι η παροχή στρατιωτικών πληροφοριών στον πρόεδρο και την κυβέρνηση της Ρωσίας. Επιπλέον αρμοδιότητες περιλαμβάνουν τη διασφάλιση της στρατιωτικής, οικονομικής και τεχνολογικής ασφάλειας της Ρωσίας. Η υπηρεσία λογοδοτεί απευθείας στον επικεφαλής του Γενικού Επιτελείου, Βαλερί Γκερασίμοφ, και τον Ρώσο υπουργό Άμυνας, Σεργκέι Σόιγκου, ο καθένας εκ των οποίων θεωρείται πως έχει πρόσβαση στο φορητό βαλιτσάκι με τους κωδικούς των πυρηνικών όπλων. Οι άλλες δύο κύριες υπηρεσίες πληροφοριών και ασφαλείας της Ρωσίας προέκυψαν από την KGB της σοβιετικής περιόδου: Η SVR (Υπηρεσία Πληροφοριών Εξωτερικού) και η FSB (Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Ασφαλείας).
Ποιες είναι οι δυνατότητές της
Σύμφωνα με δυτική αξιολόγηση της GRU, την οποία είδε το Reuters, η GRU έχει ένα μακροχρόνιο πρόγραμμα διαχείρισης «παράνομων» κατασκόπων- αυτών που δρουν χωρίς διπλωματική κάλυψη και που ζουν υπό ψεύτικη ταυτότητα για χρόνια, μέχρι να λάβουν εντολές από τη Μόσχα. Επίσης, θεωρείται ως σημαντικός ρωσικός «παίκτης»στον τομέα του κυβερνοχώρου. «Παίζει όλο και σημαντικότερο ρόλο στην ανάπτυξη του Πληροφοριακού Πολέμου από τη Ρωσία (τόσο αμυντικά όσο και επιθετικά)» σύμφωνα με την εν λόγω αξιολόγηση. «Είναι ένας επιθετικός και καλά χρηματοδοτούμενος οργανισμός που έχει την απευθείας στήριξη του Πούτιν- και πρόσβαση σε αυτόν- κάτι που της επιτρέπει ελευθερία δράσης και επιείκεια ως προς ζητήματα διπλωματικής και νομικής φύσης», σύμφωνα με την αξιολόγηση. Επίσης, διαθέτει μια αξιόλογη μονάδα ειδικών δυνάμεων, που απαρτίζεται από την ελίτ των ρωσικών ειδικών δυνάμεων. «Δεν μου αρέσουν οι κατατάξεις, αλλά η GRU είναι στα κορυφαία επίπεδα του χώρου» είπε ο Όνο Άιχελσχαϊμ, διευθυντής της Ολλανδικής Υπηρεσίας Πληροφοριών, Άμυνας και Ασφαλείας στο Reuters. «Αποτελούν μια πολύ πραγματική απειλή».
Τι λέει η Δύση για τη GRU
Οι ΗΠΑ επέβαλαν κυρώσεις σε στελέχη της υπηρεσίας, περιλαμβανομένου του επικεφαλής της, Ίγκορ Κορόμποφ, για απόπειρες κυβερνοεπιθέσεων με σκοπό την παρέμβαση στις προεδρικές εκλογές του 2016. Η Ρωσία αρνείται οποιαδήποτε εμπλοκή. Η Βρετανία υποστηρίζει πως δύο πράκτορές της προσπάθησαν να δολοφονήσουν τον πρώην διπλό πράκτορα της υπηρεσίας Σεργκέι Σκριπάλ με νευροτοξικό παράγοντα Νόβιτσοκ, κάτι που η Ρωσία αρνείται. Επίσης, η Βρετανία αποδίδει στη GRU την κυβερνοεπίθεση BadRabbit το 2017, το «χακάρισμα» της Εθνικής Επιτροπής του Δημοκρατικού Κόμματος (ΗΠΑ) το 2016 και επιθέσεις στα συστήματα υπολογιστών του Foreign Office και του Defence Science and Technology Laboratory το 2018. Η Ρωσία έχει απορρίψει τις κατηγορίες αυτές. Η Ολλανδία ανακοίνωσε πως συνέλαβε τέσσερις πράκτορες της GRU που προσπαθούσαν να χακάρουν τον ΟΑΧΟ και υποστηρίζει πως η ίδια ομάδα, γνωστή ως μονάδα 26165, είχε στοχοποιήσει και την έρευνα πάνω στην κατάρριψη της πτήσης MH-17 της Malaysia Airlines στην ανατολική Ουκρανία. Οι ΗΠΑ άσκησαν δίωξη σε βάρος επτά στελεχών της υπηρεσίας για συνωμοσία με σκοπό το χακάρισμα της World Anti-Doping Agency, που είχε αποκαλύψει ένα ρωσικό πρόγραμμα αντιντόπινγκ, ενώ η GRU θεωρείται πως έπαιξε σημαντικό ρόλο στην προσάρτηση της Κριμαίας το 2014, στον κρίση στην Ουκρανία και στη διένεξη του 2008 με τη Γεωργία. Σημειώνεται πως η υπηρεσία δεν έχει δημόσια ιστοσελίδα και δεν προβαίνει σε ανακοινώσεις για τη δράση της. Η δομή της, το προσωπικό της και η χρηματοδότησή της αποτελούν κρατικά μυστικά.
Ποια είναι η ιστορία της
Η ιστορία των Ρώσων κατασκόπων ανάγεται τουλάχιστον στην εποχή του Ιβάν του Τρομερού τον 16ο αιώνα, που δημιούργησε μια διαβόητη υπηρεσία κατασκοπείας. Η GRU ιδρύθηκε ως Διευθυντήριο Καταγραφής το 1918, μετά την επανάσταση των μπολσεβίκων. Ο Βλάντιμιρ Λένιν επέμενε στην ανεξαρτησία της από τις άλλες μυστικές υπηρεσίες, που την έβλεπαν ως ανταγωνίστρια. Αν και η άλλοτε πανίσχυρη KGB διασπάστηκε μετά την πτώση της ΕΣΣΔ, η GRU έμεινε ακέραια. Αξιωματούχοι της GRU έπαιξαν σημαντικό ρόλο σε κάποια από τα κομβικά σημεία του Ψυχρού Πολέμου και της μετασοβιετικής ιστορίας- από την Κρίση των Πυραύλων στην Κούβα μέχρι τον πόλεμο στο Αφγανιστάν και την προσάρτηση της Κριμαίας.