Τα αστραφτερά διαμάντια και τα καταπράσινα σμαράγδια είναι μερικοί από τους πιο περιζήτητους και ακριβότερους πολύτιμους λίθους. Ποιοι όμως πολύτιμοι λίθοι είναι πιο σπάνιοι: τα διαμάντια ή τα σμαράγδια;
Όσον αφορά τα συνολικά γνωστά κοιτάσματα, τα σμαράγδια είναι πιο σπάνια. Υπάρχουν 49 κοιτάσματα σμαραγδιού, σύμφωνα με το περιοδικό Minerals .
Συγκριτικά, υπάρχουν περίπου 1.000 βραχώδεις σχηματισμοί που περιέχουν διαμάντια, αν και υπάρχουν μόνο 82 ορυχεία διαμαντιών που λειτουργούν, σύμφωνα με ένα άρθρο του 2022 στο περιοδικό Reviews in Mineralogy and Geochemistry. Αλλά είναι δύσκολο να συγκριθεί ο αριθμός των διαμαντιών με άλλους πολύτιμους λίθους, επειδή η βιομηχανία είναι πιο εδραιωμένη.
Τα διαμάντια παράγονται από διεθνείς εταιρείες εξόρυξης με πολύπλοκες δομές τιμολόγησης και εμπορικές συνεργασίες για την κάλυψη της παγκόσμιας ζήτησης. Υπάρχουν 100 εκατομμύρια έως 150 εκατομμύρια καράτια , ή περίπου 22 έως 33 τόνοι (20 έως 30 μετρικοί τόνοι) διαμαντιών που παράγονται παγκοσμίως κάθε χρόνο, σύμφωνα με το Natural Resources Canada.
Συγκριτικά, μεταξύ 7.000 και 9.000 κιλών , ή περίπου 7 με 10 τόνοι (6 έως 9 μετρικοί τόνοι) σμαράγδια παρήχθησαν το 2015 από τις κύριες χώρες παραγωγής (Κολομβία, Ζάμπια, Αιθιοπία, Μαδαγασκάρη και Βραζιλία), σύμφωνα με την αγορά του 2022.
Η παρακολούθηση της παγκόσμιας παραγωγής οποιουδήποτε πολύτιμου λίθου εκτός από τα διαμάντια είναι δύσκολη, επειδή τα ορυχεία εξαπλώνονται σε όλο τον κόσμο και εξορύσσονται κυρίως από μικρές εταιρείες που δεν διαθέτουν ισχυρά συστήματα αναφοράς, σημείωσε ο Gemfields.
Αλλά αυτοί οι αριθμοί δεν λένε την πλήρη γεωλογική ιστορία. Και οι δύο πολύτιμοι λίθοι σχηματίζονται μέσω πολύπλοκων διεργασιών.
«Και για τους δύο αυτούς πολύτιμους λίθους, χρειάζεστε ένα μοναδικό σύνολο γεωλογικών συνθηκών για να ενωθούν όλα με τον σωστό τρόπο», δήλωσε στο Live Science ο Evan Smith, ερευνητής στο Γεμολογικό Ινστιτούτο της Αμερικής.
Για τα διαμάντια, αυτές οι συνθήκες ξεκινούν βαθιά μέσα στον μανδύα, το μεσαίο στρώμα της Γης. Τα διαμάντια σχηματίζονται από 150 έως 200 χιλιόμετρα κάτω από τη γη, καθιστώντας τα τους πιο βαθιά μέσα στη γη πολύτιμους λίθους στη Γη, σύμφωνα με ένα άρθρο του 2018 στο περιοδικό Gems & Gemology .
Τα διαμάντια σχηματίζονται ως μονοκρυστάλλοι άνθρακα. Οι γεωλόγοι πιστεύουν ότι αυτό συμβαίνει όταν μια αλλαγή στην πίεση ή τη θερμοκρασία, ή κάποια άλλη χημική αντίδραση, ψύχει το υγροποιημένο βράχο του μανδύα που περιέχει άνθρακα, είπε ο Smith.
Για να φτάσουν τα διαμάντια σε βάθη όπου οι άνθρωποι μπορούν πραγματικά να τα εξορύξουν, πρέπει να υπάρξει μια σπάνια ηφαιστειακή έκρηξη, που ονομάζεται κιμπερλίτης , που σχηματίζεται από μάγμα περίπου 170 έως 300 χιλιόμετρα κάτω από τη γη. Στο δρόμο του προς την επιφάνεια, ο κιμπερλίτης μπορεί να περάσει μέσα από μια περιοχή με διαμάντια και να τα σαρώσει σε μικρότερα βάθη. Αλλά αυτό δεν είναι εγγυημένο.
Επειδή τα διαμάντια κατανέμονται αρκετά ομοιόμορφα μέσα σε αυτούς τους σχηματισμούς κιμπερλίτη, είναι εύκολο να εξορύξεις διαμάντια σε μεγάλη κλίμακα, είπε ο Smith. «Μπορείτε να σκάψετε ένα μεγάλο λάκκο και να το ανατινάξετε, να γεμίσετε μεγάλα φορτηγά και μετά να το επεξεργαστείτε μαζικά», είπε. «Δεν μπορείς να το κάνεις αυτό με τα σμαράγδια».
Τα σμαράγδια σχηματίζονται σε πιο σύνθετους γεωλογικούς σχηματισμούς που είναι πιο ευνοϊκοί για εξόρυξη μικρότερης κλίμακας και εξόρυξη με το χέρι, είπε ο Smith.
Το σμαράγδι είναι η πράσινη εκδοχή του ορυκτού βηρυλίου που παίρνει το χρώμα του από την προσθήκη χρωμίου ή/και βαναδίου. Το βηρύλλιο, το κύριο στοιχείο του βηρυλίου, συγκεντρώνεται σε πυριγενή πετρώματα του ηπειρωτικού φλοιού. Το χρώμιο και το βανάδιο είναι πιο κοινά στον ανώτερο ηπειρωτικό φλοιό. Για να σχηματιστούν σμαράγδια, αυτά τα χωριστά γεωλογικά περιβάλλοντα πρέπει να συναντηθούν.
Ενώ οι γεωλογικές συνθήκες που δημιουργούν τα διαμάντια και τα σμαράγδια είναι και οι δύο ιδιαίτερες, δεν υπάρχει αμφισβήτηση ότι τα σμαράγδια είναι πιο σπάνια όσον αφορά το τι είναι προσβάσιμο στους ανθρώπους.