Τα εμβόλια με φορέα αδενοϊό (δηλαδή Astra Zeneca και Johnson&Johnson) είναι αυτά που μπορεί να προκαλέσουν εγκεφαλική φλεβοθρόμβωση στο πλαίσιο του συνδρόμου θρόμβωσης και θρομβοπενίας (Thrombotic Thrombocytopenia Syndrome - TTS). Τα δεδομένα προκύπτουν από διεθνή πολυκεντρική μελέτη, η οποία δημοσιεύτηκε την Τρίτη στο διεθνούς κύρους επιστημονικό περιοδικό «Jama Neurology». Στη μελέτη συμμετείχε από ελληνικής πλευράς ο καθηγητής Νευρολογίας του ΕΚΠΑ και Διευθυντής της Β′ Νευρολογικής Κλινικής του ΕΚΠΑ στο Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο «Αττικόν», Γιώργος Τσιβγούλης, ο οποίος δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ότι η θνησιμότητα σε αυτές τις περιπτώσεις είναι μεγάλη και αγγίζει το 60%, χωρίς τη λήψη της ενδεικνυόμενης αγωγής με νέας γενιάς αντιπηκτικά και ενδοφλέβια έγχυση ανοσοσφαιρίνης.
Η συντριπτική πλειονότητα είχε λάβει μόλις μία δόση του εμβολίου
«Κατά τη διάρκεια της μεγαλύτερης μέχρι σήμερα μελέτης, συγκεντρώθηκαν τα δεδομένα από 81 νοσοκομεία, σε 19 χώρες (συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας) παγκοσμίως, ασθενών που παρουσίασαν θρόμβωση φλεβωδών κόλπων εγκεφάλου, όπως αυτή επιβεβαιώθηκε με νευροαπεικονιστικές μεθόδους, εντός 28 ημερών μετά από εμβολιασμό έναντι SARS-CoV-2. Από τους συνολικά 116 ασθενείς, οι 78 (67,2%) πληρούσαν τα κριτήρια του συνδρόμου θρόμβωσης και θρομβοπενίας (Thrombotic Thrombocytopenia Syndrome - TTS), ενώ οι 38 (32,8%) εμφάνισαν θρόμβωση φλεβωδών κόλπων εγκεφάλου χωρίς TTS. Το ΤΤS είναι ένα σύνδρομο που συνδυάζει θρομβώσεις πολλαπλών φλεβών μαζί με χαμηλό αριθμό αιμοπεταλίων, δηλαδή θρομβοπενία.
Από τους 78 ασθενείς με TTS, οι 76 (97%) παρουσίασαν θρόμβωση φλεβωδών κόλπων εγκεφάλου μετά από εμβολιασμό με ChAdOx1 nCov-19, (το εμβόλιο της Astra Zeneca) ενώ μόλις ένας ασθενής είχε εμβολιαστεί με Ad26.COV2.S (το εμβόλιο της Johnson&Johnson) και ακόμη ένας με BNT162b2 ( το εμβόλιο BioNTech, Pfizer). Στην τελευταία περίπτωση του εμβολίου της Pfizer δεν διαπιστώθηκε αιτιοπαθογενετική συσχέτιση με το εμβόλιο, δηλαδή μπορεί να ήταν τυχαία συσχέτιση. Η συντριπτική πλειονότητα των ατόμων εμφάνισαν την επιπλοκή έχοντας λάβει μόλις μία δόση του εμβολίου, ενώ μόνον ένας ασθενής παρουσίασε την επιπλοκή μετά τη δεύτερη δόση του εμβολιασμού με το Astra Zeneca».
Σημαντική μείωση της ενδονοσοκομειακής θνητότητας
Σύμφωνα με τον καθηγητή οι θρομβώσεις φλεβωδών κόλπων εγκεφάλου ήταν συχνότερες στις γυναίκες και οι ασθενείς ήταν κατά κύριο λόγο μέσης ηλικίας. Θα πρέπει να τονιστεί, αναφέρει ο κ. Τσιβγούλης, ότι μόλις έγινε γνωστή στην ιατρική κοινότητα η επιπλοκή της εγκεφαλικής φλεβοθρόμβωσης μετά από εμβολιασμό έναντι SARS-CoV-2, η ενδονοσοκομειακή θνητότητα μειώθηκε, πιθανότατα λόγω της γρηγορότερης διάγνωσης και της έναρξης κατάλληλης θεραπείας.
«Συγκεκριμένα, με ορόσημο την 19 Μαρτίου 2021, οπότε και ανακοινώθηκαν τα πρώτα περιστατικά με αυτήν την επιπλοκή, η ενδονοσοκομειακή θνητότητα μειώθηκε από 61% (πριν τη 19 Μαρτίου) στο 42% (μετά τη 19 Μαρτίου)». Με βάση τα παραπάνω, καταλήγει ο κ. Τσιβγούλης, γίνεται κατανοητό πόσο καθοριστική ήταν η ενημέρωση της ιατρικής κοινότητας και η έκδοση κατευθυντήριων οδηγιών για την έγκαιρη διάγνωση και ορθή θεραπεία αυτών των ασθενών».
Όσον αφορά τα MRNA εμβόλια, υπογραμμίζει ότι η μελέτη αυτή τεκμηριώνει με τον πιο εμφατικό τρόπο την ασφάλεια τους ως προς το σύνδρομο της εγκεφαλικής φλεβοθρόμβωσης, μετά από εμβολιασμό για νόσο covid19. Ο καθηγητής θα μιλήσει αναλυτικά για τα συμπεράσματα της μελέτης στο Πρακτορείο FM και στην εκπομπή της Τάνιας Η. Μαντουβάλου «104,9 ΜΥΣΤΙΚΑΥ ΓΕΙΑΣ» το Σάββατο 2 Οκτωβρίου.