Ο πλανήτης μας είναι γεμάτος από αμέτρητα πλάσματα τα οποία κάνουν σεξ εδώ και εκατοντάδες εκατομμύρια χρόνια, αλλά όσο αυτονόητο και αν είναι για εμάς σήμερα, το σεξ δεν ήταν πάντα μέσα στο «ψηφιδωτό» της ζωής στη Γη- και κάποιοι το έκαναν πρώτοι.
Τα ζώα αναπαράγονται μέσω σεξουαλικής επαφής από τότε που εμφανίστηκαν, οπότε τα πρώτα ζώα που έκαναν σεξ πρακτικά θα μπορούσε να θεωρηθεί πως ήταν τα πρώτα ζώα που υπήρξαν γενικότερα. Οι επιστήμονες αναζητούν ακόμα στοιχεία που να υποδεικνύουν ποια ήταν τα πρώτα ζώα, και θεωρείται πως εμφανίστηκαν μέσα στα τελευταία 800 εκατομμύρια χρόνια, ζούσαν στον ωκεανό και έμοιαζαν με σφουγγάρια.
Τα σημερινά σφουγγάρια αναπαράγονται σεξουαλικά αφήνοντας σπέρμα και κελύφη αυγών στο νερό, που συνδυάζονται για να δημιουργήσουν νέες νύμφες σφουγγαριών, σύμφωνα με την ιστοσελίδα Exploring Our Fluid Earth του Πανεπιστημίου της Χαβάης. Ωστόσο αν και τα σφουγγάρια ήταν πιθανότατα ανάμεσα στα πρώτα ζώα που αναπαράχθηκαν σεξουαλικά, η ίδια η πράξη είναι ακόμα παλαιότερη- για την ακρίβεια, ζωντανά πλάσματα έκαναν σεξ πριν εμφανιστούν τα ζώα. «Τα πρώτα ζώα που έκαναν σεξ έκαναν ήδη σεξ από πριν γίνουν ζώα» λέει στο Live Science ο Τζον Λόγκσντον, αναπληρωτής καθηγητής Βιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Άιοβα.
Ο Λόγκσντον συνδέει τη σεξουαλική αναπαραγωγή με την παρουσία της μείωσης- μια μορφή κυτταρικής διαίρεσης που παράγει αναπαραγωγικά κύτταρα στους ευκαρυώτες- οργανισμούς με πυρήνα στα κύτταρά τους, όπως ζώα, φυτά, μύκητες.
«Είναι ξεκάθαρο πως όλοι οι ευκαρυώτες είτε είχαν τη δυνατότητα για μείωση είτε έχουν τη δυνατότητα για μείωση» είπε ο Λόγκσντον. «Το λογικό συμπέρασμα είναι πως ένας κοινός πρόγονος όλων μας το έκανε».
Άρα πότε εξελίχθηκαν οι πρώτοι ευκαρυώτες; Σύμφωνα με τον Λόγκσντον, η απάντηση είναι περίπου δύο δισεκατομμύρια χρόνια πριν, όταν απλά βακτήρια θα συμμετείχαν σε κάποιου είδους γενετική ανταλλαγή. Ωστόσο το σεξ ανάμεσα σε σφουγγάρια και βακτήρια είναι διαφορετικό από τη σεξουαλική αναπαραγωγή (συνουσία) στην οποία επιδίδονται οι άνθρωποι και πολλά άλλα ζώα, η οποία βασίζεται σε μια πολύ πιο «προσωπική» εσωτερική γονιμοποίηση. Για τα πρώτα στοιχεία πάνω σε αυτό, οι επιστήμονες εξέτασαν αρχαία απολιθώματα ψαριών.
«Τα αρχαιότερα στοιχεία “προσωπικής” σεξουαλικής αναπαραγωγής μέσω συνουσίας είναι από πλακόδερμα ψάρια της Δεβόνιας Περιόδου (419,2 εκατ. με 358,9 εκατ. χρόνια πριν), όπως το Microbrachius dicki» λέει ο Τζον Λονγκ, καθηγητής Παλαιοντολογίας στο Πανεπιστήμιο Φλίντερς στην Αυστραλία και συγγραφέας του «The Dawn of the Deed: The Prehistoric Origins of Sex» στο Live Science.
Απολιθώματα δείχνουν πως τα αρσενικά του M. dicki είχαν ανατομικές δομές για να γονιμοποιούν εσωτερικά τα θηλυκά, ενώ τα θηλυκά είχαν αντίστοιχα «συμβατές» γενετικές επιφάνειες. Ο Λονγκ και η ομάδα του διαπίστωσαν πως τα αρσενικά και τα θηλυκά ψάρια θα κολυμπούσαν δίπλα- δίπλα κατά τη συνουσία με τα αντίστοιχα μέρη τους να συνδέονται- οπότε η πρώτη σεξουαλική επαφή θα έμοιαζε με ένα είδος «χορού».
Η σεξουαλική αναπαραγωγή έχει πολλά πλεονεκτήματα- μεταξύ των οποίων το ότι τα παιδιά παίρνουν γονίδια και από τους δύο γονείς, αντίθετα με την ασεξουαλική αναπαραγωγή, όπου επωφελούνται μόνο από τα γονίδια του ενός. Αυτή η ανάμειξη γονιδίων επιτρέπει στα ζώα να προσαρμόζονται καλύτερα σε αλλαγές στο περιβάλλον τους.