Το τελευταίο διάστημα κυκλοφορούν στην αγορά διαφορά ροφήματα αλλά και συμπληρώματα με κύριο συστατικό την φαινυλαλανίνη. Τι είναι τελικά η φαινυλαλανίνη, ποιες είναι οι παρενέργειες της αλλά και ποιες τροφές την περιέχουν.
Οπως γράφει η Κατερίνα Νταλέ, διαιτολόγος – διατροφολόγος, με έδρα την Κύμη Ευβοίας:
Τι είναι η φαινυλαλανίνη
Η φαινυλαλανίνη είναι ένα από τα 9 απαραίτητα αμινοξέα, την βρίσκουμε σε 2 μορφές την L- και D-φαινυλαλανίνη.
Πρόκειται για ένα αμινοξύ που το σώμα μας δεν είναι σε θέση να παράγει αρκετή ποσότητα από μόνο του και για αυτό καλείται απαραίτητο αμινοξύ. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να το λαμβάνουμε από τη διατροφή μας.
Το σώμα μας χρειάζεται αυτό το αμινοξύ για να παράγει τις πρωτεΐνες άλλα και άλλα σημαντικά μόρια. Η φαινυλαλανίνη λοιπόν μετατρέπεται στο αμινοξύ τυροσίνη, το οποίο στη συνέχεια χρησιμοποιείται για την παραγωγή σημαντικών μορίων όπως της ντοπαμίνης και νορεπινεφρίνης.
Αυτά τα μόρια εμπλέκονται σε διάφορες πτυχές της υγείας μας, συμπεριλαμβανομένης της διάθεσής, της ενέργειας, της λειτουργίας του εγκεφάλου, των αντιδράσεων στο στρες αλλά και της μείωσης του πόνου.
Που την βρίσκουμε
Πολλές φυτικές και ζωικές τροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε πρωτεΐνες περιέχουν φαινυλαλανίνη καθώς επίσης και στο τεχνητό γλυκαντικό, την ασπαρτάμη, που προστίθεται συχνά στη σόδα διαίτης και σε πολλά τρόφιμα χωρίς ζάχαρη.
Στην συνέχεια θα βρούμε μερικές από τις κορυφαίες πηγές τροφίμων φαινυλαλανίνης
- Κρέας: μοσχάρι, χοιρινό, αρνί, ελάφι κ.α
- Πουλερικά: κοτόπουλο, γαλοπούλα, πάπια κ.α
- Θαλασσινά: σολομός, πέστροφα, τόνος, σκουμπρί, γαρίδες, αστακός
- Αυγά
- Γαλακτοκομικά: γάλα, τυρί, γιαούρτι
- Ξηροί καρποί: αμύγδαλα, φιστίκια, μακαντάμια, κάσιους, καρύδια
- Σπόροι: κολοκύθας,κάνναβης, ηλιόσποροι
- Βούτυρα ξηρών καρπών: φυστικοβούτυρο, βούτυρο αμυγδάλου, βούτυρο κάσιους
- Όσπρια: φακές, ρεβίθια, φασόλια
- Δημητριακά ολικής αλέσεως: κινόα, βρώμη, σίκαλη, κριθάρι, σιτάρι
- Προϊόντα σόγιας: σόγια, τόφου, ενταμάμε
- Προϊόντα διαίτης: σόδα διαίτης και παγωτό χωρίς ζάχαρη, τσίχλες, καραμέλες και αρωματισμένα γιαούρτια με ασπαρτάμη
Παρενέργειες της φαινυλαλανίνης
Για υγιείς ενήλικες, η φαινυλαλανίνη θεωρείται ασφαλής σε ποσότητες που βρίσκονται φυσικά στα τρόφιμα. Ωστόσο, τα άτομα με φαινυλκετονουρία (PKU) δεν μπορούν να τη μεταβολίσουν και πρέπει να ελαχιστοποιήσουν την πρόσληψή τους για να αποτρέψουν δυσμενείς επιπτώσεις στην υγεία.
Οι επικίνδυνα υψηλές συγκεντρώσεις φαινυλαλανίνης στο αίμα μπορεί να προκαλέσουν σοβαρή εγκεφαλική βλάβη, καθυστερημένη ανάπτυξη, διανοητική αναπηρία και προβλήματα με τη μεταφορά άλλων αμινοξέων στον εγκέφαλο.
Η φαινυλκετονουρία σχετίζεται επίσης με πολλές άλλες διαταραχές, όπως η επιληψία, τα υπερδραστήρια αντανακλαστικά και νευρολογικά ζητήματα όπως τικ ή τρόμος. Λόγω της σοβαρότητας αυτής της διαταραχής, τα νεογνά ελέγχονται γενικά για αυτήν αμέσως μετά τη γέννηση
Επίσης τα άτομα που λαμβάνουν φάρμακα για τη σχιζοφρένεια θα πρέπει να αποφεύγουν τη χρήση φαινυλαλανίνης, καθώς θα μπορούσε να επιδεινώσει τα συμπτώματα της όψιμης δυσκινησίας, μιας κατάστασης που χαρακτηρίζεται από ακούσιες, επαναλαμβανόμενες κινήσεις.
Ενώ οι έγκυες ή θηλάζουσες γυναίκες θα πρέπει να αποφεύγουν τη λήψη συμπληρωμάτων, καθώς υπάρχει περιορισμένη έρευνα για την ασφάλειά τους και τις πιθανές μακροπρόθεσμες επιπτώσεις τους.
Πως βοηθάει στην μείωση του βάρους;
Ως συμπλήρωμα διατροφής, η L-φαινυλαλανίνη μπορεί να βοηθήσει στην απώλεια βάρους με δύο τρόπους.
Πρώτον, η ορμόνη χολοκυστοκινίνη (CCK), η οποία διεγείρεται από την L-φαινυλαλανίνη, μπορεί να λειτουργήσει ως κατασταλτικό της όρεξης και έτσι να οδηγήσει σε χαμηλότερη κατανάλωση θερμίδων κατά τη διάρκεια της ημέρας. Είναι ωστόσο ένας σύνδεσμος απώλειας βάρους που διερευνάται.
Ενώ επίσης η L-φαινυλαλανίνη μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να διατηρήσει τα επίπεδα τυροσίνης και επομένως ντοπαμίνης σε υψηλά κατά την διάρκεια της δίαιτας. Αυτό μπορεί να βοηθήσει στη μείωση της επιθυμίας για φαγητό και να οδηγήσει σε πιο βιώσιμη απώλεια βάρους.
Επιπλέον οι δίαιτες με υψηλή περιεκτικότητα σε πρωτεΐνες σχετίζονται με μεγαλύτερο κορεσμό και έτσι μπορεί να σε βοηθήσουν σε μια προσπάθεια απώλεια βάρους. Βέβαια θα πρέπει να απευθυνθούμε πάντα σε έναν επαγγελματία διαιτολόγο-διατροφολόγο με άδεια ασκήσεως επαγγέλματος πριν ξεκινήσουμε κάποια αλλαγή στην διατροφή μας.
Συμπερασματικά
Η φαινυλαλανίνη πρόκειται για ένα απαραίτητο αμινοξύ που πρέπει να το λαμβάνουμε μέσω της διατροφής μας, ωστόσο δεν χρειάζεται να επιλέγουμε τρόφιμα με βάση την περιεκτικότητά τους σε φαινυλαλανίνη.
Αντίθετα, η κατανάλωση μιας ποικιλίας τροφών πλούσιων σε πρωτεΐνες κατά τη διάρκεια της ημέρας μας παρέχει όλη τη φαινυλαλανίνη που χρειαζόμαστε μαζί με άλλα απαραίτητα αμινοξέα και θρεπτικά συστατικά.
Τέλος να θυμόμαστε πως η κατανάλωση της γενικά θεωρείται ασφαλές για υγιή άτομα. Βέβαια είναι σημαντικό αν πάσχουμε από φαινυλκετονουρία (PKU) να διατηρούμε χαμηλή την πρόσληψη της για να αποφύγουμε πιθανές επικίνδυνες παρενέργειες.
Φυσικά αν παρατηρήσουμε οποιεσδήποτε αρνητικές παρενέργειες μετά τη λήψη ενός συμπληρώματος φαινυλαλανίνης ή την κατανάλωση τροφών με υψηλή περιεκτικότητα σε πρωτεΐνη, ας μιλήσουμε με το γιατρό μας.
ΠΗΓΗ: fmh.gr