Πολλά είναι τα ζώα που μπορούν να αφαιρέσουν τη ζωή ενός ανθρώπου. Για παράδειγμα το λιοντάρι που σκοτώσει με τα δόντια του. Επίσης ο κροταλίας που σκοτώνει με τις τοξίνες του αλλά και ο ιπποπόταμος που σκοτώνει με τα δυνατά σαγονια του. Τα περισσότερα από αυτά τα ζώα επιτίθενται συνήθως αφότου νιώσουν απειλή από εμάς.
Αυτά είναι μόνο μερικά παραδείγματα θανατηφόρων πλασμάτων. Ποιο ζώο όμως σκοτώνει τους περισσότερους ανθρώπους;
Σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC), το «πιο θανατηφόρο ζώο στον κόσμο» είναι το κουνούπι, το οποίο σύμφωνα με ορισμένες εκτιμήσεις σκοτώνει από 500.000 έως και ένα εκατομμύριο ανθρώπους ετησίως.
Ο κύριος λόγος που τα κουνούπια είναι τόσο θανατηφόρα είναι επειδή αποτελούν φορείς ασθενειών, κυρίως της ελονοσίας.
«Η ελονοσία ήταν θανατηφορα για τους ανθρώπινους πληθυσμούς για μεγάλο χρονικό διάστημα», είπε στο Live Science η επιστήμονας Σάνον Λαντό που έργαζεται στο Cary Institute of Ecosystem Studies στο Millbrook της Νέας Υόρκης.
Η ελονοσία προκαλείται από παρασιτικούς μονοκύτταρους οργανισμούς του γένους Plasmodium, που μεταφέρονται από άτομο σε άτομο από κουνούπια Anopheles. Ενώ η ασθένεια είναι σπάνια στη Βόρεια Αμερική και την Ευρώπη, είναι συχνή σε περιοχές της Αφρικής, της νότιας Ασίας και της Νότιας Αμερικής. Παγκοσμίως, η ελονοσία προκάλεσε περίπου 619.000 θανάτους το 2021, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ).
Η ασθένεια είναι συχνά θεραπεύσιμη με προσιτή υγειονομική περίθαλψη. Αλλά για τα άτομα υψηλού κινδύνου - όπως τα μικρά παιδιά, οι έγκυες και τα άτομα με ανοσολογικές ανεπάρκειες, όπως το HIV/AIDS - η ελονοσία μπορεί να είναι πολύ σοβαρή. Σύμφωνα με τον ΠΟΥ, περίπου το 80% όλων των θανάτων από ελονοσία στην Αφρική αφορά παιδιά κάτω των 5 ετών.
Τα κουνούπια μεταδίδουν και άλλες ασθένειες, όπως ο δάγκειος πυρετός, ο ιός του Δυτικού Νείλου, ο ιός Ζίκα και η λεμφική φιλαρίαση.
Γιατί λοιπόν τα κουνούπια είναι τόσο αποτελεσματικά στη διάδοση ασθενειών; Πρώτον, τα θηλυκά κουνούπια τρέφονται με αίμα, πράγμα που σημαίνει ότι μεταφέρουν πολύ εύκολα παθογόνους μικροοργανισμούς από την κυκλοφορία του αίματος ενός ατόμου σε ένα άλλο, δήλωσε στο Live Science η Σάνον Λαντό, οικολόγος ασθενειών στο Ινστιτούτο Μελετών Οικοσυστημάτων Cary στο Millbrook της Νέας Υόρκης. Είναι επίσης μικρά και φτερωτά, πράγμα που σημαίνει ότι μπορούν να εξαπλωθούν εύκολα και να τσιμπήσουν ανθρώπους χωρίς να γίνουν αντιληπτά.
Επιπλέον, άνθρωποι και κουνούπια μοιραζόμαστε τα ίδια οικοσυστήματα και τους πόρους. Τα κουνούπια βασίζονται στο νερό για να αναπαραχθούν, όπως ακριβώς και οι άνθρωποι βασίζονται στο νερό για να ζήσουν, πράγμα που σημαίνει ότι τείνουμε να ζούμε στα ίδια μέρη.
«Δεν μπορούμε να ξεχωρίσουμε πλήρως τους εαυτούς μας από τον βιότοπο που χρειάζονται», είπε η Λαντό.
Ωστόσο, υπάρχουν τρόποι να μειωθεί ο κίνδυνος ασθενειών που μεταδίδονται από τα κουνούπια. Για παράδειγμα, οι σίτες παραθύρων μπορούν να βοηθήσουν να κρατήσουν τα κουνούπια έξω από τα σπίτια και οι υδραυλικές εγκαταστάσεις μπορούν να κρατήσουν το νερό κλειστό μακριά, ώστε να μην βρίσκεται σε ανοιχτές πισίνες.
Οι επιστήμονες προειδοποιούν ότι καθώς ο πλανήτης θερμαίνεται, οι μολυσματικές ασθένειες θα μπορούσαν να αρχίσουν να εξαπλώνονται σε νέες περιοχές, εάν τα τοπικά περιβάλλοντα αρχίσουν να γίνονται πιο φιλόξενα για αυτά τα παθογόνα και τα κουνούπια που τα μεταφέρουν, δήλωσε στο Live Science ο Άντι ΜακΝτόναλντ, οικολόγος ασθενειών στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στη Σάντα Μπάρμπαρα.
Τα κουνούπια, ωστόσο, δεν είναι τα μόνα θανατηφόρα ζώα στον πλανήτη μας. Τα φίδια σκοτώνουν μεταξύ 81.000 και 138.000 ανθρώπους κάθε χρόνο, σύμφωνα με τον ΠΟΥ, καθιστώντας τα ένα από τα πιο θανατηφόρα ζώα για τον άνθρωπο. Και η λύσσα, μια ασθένεια που μεταδίδεται από ένα δάγκωμα ενός μολυσμένου θηλαστικού (συχνά έναν σκύλος), σκοτώνει περίπου 59.000 ανθρώπους κάθε χρόνο, ανέφερε ο ΠΟΥ.
Άλλα ζώα, όπως τα σαλιγκάρια του γλυκού νερού, μεταδίδουν επίσης δυνητικά θανατηφόρες ασθένειες στους ανθρώπους όπως η σχιστοσωμίαση και η νόσος Chagas, που το καθένα σκοτώνει χιλιάδες ανθρώπους κάθε χρόνο, σύμφωνα με τον ΠΟΥ.
Μια έκθεση των Ηνωμένων Έθνών υπολόγισε ότι η ανθρωποκτονίες και οι ένοπλες συγκρούσεις σκότωσαν περίπου 553.000 ανθρώπους το 2017 - καθιστώντας τους ανθρώπους ένα από τα πιο θανατηφόρα πλάσματα στη Γη.