Απασχολεί τόσο έντονα τα διεθνή ΜΜΕ, ήδη από την πρεμιέρα του στις 13 Μαρτίου, ώστε ακόμη και ο πρωθυπουργός της Βρετανίας Κιρ Στάρμερ αναφέρθηκε στο «Adolescence». Όπως είπε σε ομιλία του στο Κοινοβούλιο, παρακολούθησε τη σειρά μαζί με τα παιδιά του ηλικίας 14 και 16 ετών, ενώ παραδέχτηκε ότι πρόκειται για ένα πρόβλημα που λαμβάνει ολοένα και πιο ανησυχητικές διαστάσεις το οποίο πρέπει να αντιμετωπιστεί.
Η σειρά με τα περισσότερα streams παγκοσμίως στο Netflix (και αυτή την εβδομάδα)- αρχίζει με την έφοδο της αστυνομίας στο σπίτι του 13χρονου Τζέιμι, ο οποίος συλλαμβάνεται ως ύποπτος για τον φόνο μίας συμμαθήτριας του.
Το σοκ της οικογένειας, η αντίδραση του μικρού που φωνάζει «Μπαμπά, δεν έκανα τίποτα!» όταν οι πάνοπλοι αστυνομικοί εισβάλλουν στο δωμάτιο του, το πρωτόκολλο που ακολουθούν οι αρχές σε ανάλογες περιπτώσεις, η λιτή αφήγηση, αλλά και η επιλογή κάθε επεισόδιο να γυριστεί σε ένα μονοπλάνο, καθηλώνουν από την πρώτη στιγμή.
Όλα τα περιστατικά για την εφηβική βία σε κάθε εκδοχή, και τα θλιβερά στατιστικά που έχουν περιέλθει στην αντίληψη μας -στην Ελλάδα και διεθνώς- συνοψίζονται με τον πιο απτό, σκληρό τρόπο στα τέσσερα ωριαία επεισόδια της σειράς.
Και κυρίως, στο συγκλονιστικό τρίτο επεισόδιο, με όσα διαδραματίζονται στη συνεδρία του Τζέιμι με την παιδοψυχολόγο η οποία καλείται να συντάξει τη γνωμάτευση της. Η αλήθεια είναι ότι δύσκολα αντέχει να περάσει κανείς απευθείας στο τέταρτο, με το οποίο γράφεται το φινάλε της τραγικής ιστορίας.
Απάντηση στο μεγάλο ερώτημα, εάν όντως διέπραξε τη δολοφονία ο φερόμενος ως δράστης, δίνεται εν πολλοίς στην αρχή, όταν οι αστυνομικοί αποκαλύπτουν στον πατέρα λίγες ώρες μετά τη σύλληψη, τα ανατριχιαστικά πλάνα από μία κάμερα ασφαλείας που δείχνουν τον Τζέιμι να μαχαιρώνει μέχρι θανάτου την Κέιτι σε ένα πάρκινγκ το προηγούμενο βράδυ.
Ποιό είναι το προφίλ της οικογένειας του 13χρονου; Στην προκειμένη περίπτωση -κι έχει τη σημασία του- οι Μίλερ είναι μία συνηθισμένη working class οικογένεια, που ζει σε ένα μικρό, αλλά φροντισμένο σπίτι στο Γιορκσάιρ, με δύο παιδιά στην εφηβεία.
«Σε καλεί σε δράση η ανδρόσφαιρα»
Όπως πάντα, το ζητούμενο είναι το κίνητρο. Μόνο που εδώ το κίνητρο είναι κρυμμένο σε κοινή θέα. Το κουβάρι αρχίζει να ξετυλίγεται όταν ο Άνταμ, ο έφηβος γιος του Λουκ, του ντετέκτιβ ο οποίος αναλαμβάνει μαζί με τη συνεργάτιδα του να ερευνήσει την υπόθεση, μιλά στον πατέρα του για τα social media.
Όπως του λέει, «Δεν αντιλαμβάνεσαι τι κάνουν». Δεν είναι μόνο η δύναμη ενός emoji κάτω από ένα ποστ, που ανάλογα με το τι συμβολίζει, μπορεί να πυροδοτήσει από οργή έως ακραία βία, αλλά ένα σύμπαν στο οποίο διακινούνται σεξισμός, μισογυνισμός και μηνύματα όπως «σε καλεί σε δράση η ανδρόσφαιρα» και «το 80% των γυναικών θέλουν το 20% των ανδρών». Η αντίδραση ενός μαθητή ο οποίος λέει χλευάζοντας κάποιον συνομήλικο του, «Τις έφαγες από κορίτσι, πανίβλακα» και επευφημείται από τα άλλα παιδιά, είναι χαρακτηριστική.
Είναι δυνατόν οι απόψεις αυτές να επηρεάσουν ένα αγόρι μόλις 13 ετών; Όπως προκύπτει, ναι. Άλλωστε, στο «Adolescence» κατονομάζονται τόσο οι incels (οι ετεροφυλόφιλοι άνδρες που κατηγορούν τις γυναίκες και την κοινωνία για την όποια ερωτική αποτυχία τους) όσο και ο influencer Άντριου Τέιτ, ο «βασιλιάς του τοξικού ανδρισμού». Κατά σύμπτωση, πριν από μία εβδομάδα, τα βρετανικά μέσα ενημέρωσης μετέδιδαν ότι ο 26χρονος Κάιλ Κλίφορντ, ο επονομαζόμενος δολοφόνος με το τόξο, λίγες ώρες προτού διαπράξει τη δολοφονία των τριών γυναικών της οικογένειας Χαντ, είχε ψάξει στο διαδίκτυο για μισογυνιστικά podcast και είχε παρακολουθήσει βίντεο του Άντριου Τέιτ.
Ενδεικτική της επικρατούσας τάσης είναι και η τελευταία έκθεση της UN Women, της οργάνωσης του ΟΗΕ για την ισότητα των φύλων, που δημοσιεύθηκε στις 7 Μαρτίου, προτού κάνει πρεμιέρα το «Adolescence», με τίτλο «Online ‘manosphere’ is moving misogyny to the mainstream». Στην έκθεση, που επικαιροποιείται κάθε πέντε χρόνια, καταγράφεται ότι οι μέχρι πρότινος περιθωριακές αυτές θέσεις γίνονται πλέον επικρατούσα τάση. «Έχει αναπτυχθεί μια ‘ανδρόσφαιρα’, ένα διαδικτυακό οικοσύστημα όπου αναπτύσσονται ακραίες και ξεπερασμένες ιδέες, ιδίως σε σχέση με τη βία κατά των γυναικών, οι οποίες συνδέονται επίσης με μία πολύ περιορισμένη, στενή ιδέα περί ανδρισμού».
Νομίζαμε ότι ήταν ασφαλής στο δωμάτιο του
Δημιουργοί της σειράς είναι ο ηθοποιός Στιβ Γκρέιχαμ, ο οποίος έχει τον ρόλο του πατέρα και ο Τζακ Θορν (σεναριογράφος επίσης του «Toxic Town»), ενώ τη σκηνοθεσία υπογράφει ο Φίλιπ Μπαραντίνι («Σημείο Βρασμού»).
O 15χρονος Όουεν Κούπερ, που υποδύεται τον Τζέιμι, είναι αποκάλυψη -κυριολεκτικά, καθώς πρόκειται για το ντεμπούτο του-, ενώ η Έριν Ντόχερτι στον ρόλο της παιδοψυχολόγου δίνει ρεσιτάλ.
Το «Adolescence» δεν βασίζεται σε μία αληθινή ιστορία, αλλά σε πολλές. Στο τελευταίο επεισόδιο, δεκατρείς μήνες μετά τη δολοφονία, οι γονείς του Τζέιμι αναρωτιούνται τι έκαναν λάθος μαζί του, αφού δεν τον μεγάλωσαν με διαφορετικό τρόπο από την αδελφή του. Νομίζαμε ότι ήταν ασφαλής στο δωμάτιο του, λένε μεταξύ άλλων και ίσως, αυτή η παραδοχή είναι η φράση-κλειδί.
Η σειρά δεν τελειώνει με καταθέσεις σε μια αίθουσα δικαστηρίου. Αλλά με έναν λυγμό που γίνεται και δικός μας. Κι ένα σπαρακτικό «Συγχώρεσέ με!». Από τον πατέρα στον γιο.