Θύελλα διαμαρτυριών και αγανάκτησης από εκατοντάδες χιλιάδες Έλληνες πολίτες στο διαδίκτυο ξεσήκωσε η τοποθέτηση του Μητροπολίτη Καλαβρύτων Αμβροσίου, εν μέσω του Εθνικού πένθους που έχει κηρυχτεί λόγω των δεκάδων θυμάτων που έχασαν τη ζωή τους στις πρόσφατες πυρκαγιές στην Αττική. Φυσικά δεν είναι η πρώτη φορά που ο φιλικά προσκείμενος στην Χρυσή Αυγή μητροπολίτης προκαλεί το κοινό αίσθημα. Απλά σε αυτή την περίπτωση οι αντιδράσεις προήλθαν από τη συντριπτική πλειοψηφία των χρηστών, ακόμη και σε ομάδες/σελίδες των κοινωνικών δικτύων που έχουν χαρτογραφηθεί αρκούντως συντηρητικές από ανθρωπογεωγραφικής άποψης. Ενδεχομένως αυτός να ήταν και ο λόγος που απλοί κληρικοί, μητροπολίτες, ακόμη και η ίδια η ιερά σύνοδος, έσπευσαν με σημερινές τους δηλώσεις να αποδοκιμάσουν τις αιτιάσεις του Αμβρόσιου, που έκανε λόγο -ανάμεσα στα άλλα τραγελαφικά - για εκδήλωση θεϊκής οργής εξαιτίας της αθεΐας του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα. Να σημειωθεί ότι στα λεγόμενα του Αμβρόσιου ήρθαν να προστεθούν και αντίστοιχης κατεύθυνσης δηλώσεις του μητροπολίτη Γόρτυνος Ιερεμία, που υποστήριξε πώς το αίτιο της καταστροφικής πυρκαγιάς είναι οι αμαρτίες των Ελλήνων.
Φυσικά αρκετοί ήταν οι πολίτες που διερωτήθηκαν και εξακολουθούν να αναρωτιούνται για το τι σόι θεός είναι εκείνος που δολοφονεί αδιακρίτως αθώα παιδιά, άτομα μέσης και τρίτης ηλικίας, ως αντίποινα για την αθεΐα του πρωθυπουργού μιας χώρας (εκτός κι αν ο μητροπολίτης θεωρεί πώς όλα τα θύματα αποτέλεσαν κατά το παρελθόν ψηφοφόρους του ΣΥΡΙΖΑ), χαρακτηρίζοντας τον ιεράρχη ”ντροπή για την εικόνα της Ορθόδοξης Εκκλησίας”. Τελικά ποιος είναι ο θεός στον οποίον αναφέρεται ο Αμβρόσιος; Μήπως, άραγε, μας είναι γνωστός από κάπου;
Στην Παλαιά Διαθήκη, τόσο στην περίπτωση του κατακλυσμού του Νώε, όσο και σε αυτήν της καταστροφής των πόλεων των Σοδόμων και των Γομόρων, ο θεός εμφανίζεται να εξολοθρεύει το σύνολο των ανθρώπων (και των ζώων) ως αντίποινα για τις αμαρτίες τους. Παρόμοιo σκηνικό εντοπίζει ο αναγνώστης της Βίβλου στο σημείο όπου ο προφήτης Ηλίας παίρνει εντολή από τον θεό και κατασφάζει εκατοντάδες ιερείς του θεού του κεραυνού, Βάαλ, στην περιοχή της Χαναάν (σημ. Ο Βάαλ ανήκε στο προϊουδαϊκό πολυθεϊστικό πάνθεον της Μ. Ανατολής και έφερε πολλά χαρακτηριστικά που ομοίαζαν με τον δικό μας Δία). Όμως αυτού του είδους η ”λογική” δεν αφορά μόνο το μακρινό παρελθόν...
Στα 1793 ο Πατριάρχης Νεόφυτος Ζ′ αφορίζει τον φιλόσοφο Χριστόδουλο Παμπλέκη, μετά τον θάνατο του τελευταίου. Ο Παμπλέκης είχε προηγουμένως προκαλέσει την οργή της ιεραρχίας μέσα από τα συγγραφικά έργα του και ιδιαίτερα εξαιτίας της κυκλοφορίας του βιβλίου του ”περί Θεοκρατίας”. Η εκκλησία ”τιμώρησε” όχι μόνο τον Παμπλέκη, αλλά όπως χαρακτηριστικά αναφέρουν οι συντάκτες του αφορισμού του και όλους τους μελλοντικούς αναγνώστες του βιβλίου, ακόμα και αν αυτό έπεφτε κατά τύχη στα χέρια τους: ”εκρίναμεν δίκαιον, και αφορίσαι πάντας απλώς τους έχοντας τούτο το ασεβές βιβλιδάριον, και μη κατακαίοντας, ή τούτο αγοράζοντας του λοιπού, ή δωρεάν λαμβάνοντας, και αναγιγνώσκοντας, ή μεταδίδοντας”.
Στα χρόνια του ξεσηκωμού του ’21, ο πατριάρχης Γρηγόριος ο Ε’, μαζί με 23 ακόμη ανώτατους ιεράρχες, αφορίζουν τους Επαναστάτες αλλά και όσους Έλληνες τους υποστήριζαν, προειδοποιώντας για την οργή του θεού που θα τους πλήξει: ”Αφωρισμένοι υπάρχειεν και κατηραμένοι και ασυγχώρητοι, και μετά θάνατον άλυτοι, και τω αιωνίω υπόδικοι αναθέματι, και αυτοί, και όσοι τοις ίχνεσιν αυτών κατηκολούθησαν του λοιπού, αν μη θελήσωσιν εννοήσαι την αρπαγήν και απάτην, και επιστραφήναί τε και βαδίσαι την ευθείαν της σωτηρίας οδόν, αν δεν αναλάβωσιν, ό εστι, τον εντελή χαρακτήρα του ρεαγιαδικού αυτών επαγγέλματος”. Στα προηγούμενα, θα μπορούσαμε να συμπληρώσουμε και την ευρύτατα διαδεδομένη -μέχρι και σήμερα σε εκκλησιαστικούς κύκλους- άποψη που υποστηρίζει ότι η Οθωμανική σκλαβιά υπήρξε για τους Έλληνες... ”πρόνοια θεού”!
Δεν θα μπορούσα να μην αναφέρω και ένα παράδειγμα από την ιδιαίτερη πατρίδα μου, την Κάρπαθο. To 1765 ο πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως Σαμουήλ, στέλνει ανοικτή επιστολή στους κατοίκους του νησιού, ζητώντας να επιστραφούν αντικείμενα που εκλάπησαν από τη μητρόπολη, αμέσως μετά το θάνατο του Παϊσίου (μητροπολίτης στο νησί την περίοδο 1760-1764). Σε διαφορετική περίπτωση όσοι έκλεψαν, όσοι συνέργησαν και όσοι γνώριζαν αλλά δεν κατέδιδαν τους δράστες, θα αφορίζονταν, ενώ ο θεός θα αναλάμβανε τα... υπόλοιπα!
Φυσικά τα προηγούμενα αποτελούν ορισμένα μόνο ενδεικτικά παραδείγματα που μπορεί να ανιχνεύσει κανείς μέσα στα κείμενα και τα ιστορικά γεγονότα (θα μπορούσαν να παρατεθούν κυριολεκτικά δεκάδες σχετικές αναφορές). Φανερώνουν, όμως, με τον καλύτερο δυνατό τρόπο ότι οι ερμηνείες των κειμένων είναι εκείνες που γεννούν τρόπους σκέψης και συμπεριφορές. Εφόσον το οποιοδήποτε ιερό κείμενο εμπεριέχει κηρύγματα μίσους, είναι μαθηματικά βέβαιο ότι θα γεννήσει στο μέλλον ανθρώπους που θα διακατέχονται φανερά ή εν κρυπτώ, από μία συγκεκριμένη ”λογική”, τρόπο σκέψης και επιδιώξεις.
Και εάν, αγαπητέ αναγνώστη/στρια, μονολογείς τούτη τη στιγμή ότι ”εδώ ο κόσμος καίγεται (κυριολεκτικώς) και εσύ ασχολείσαι με τον Αμβρόσιο”, σε καλώ να σκεφτείς ότι οι άνθρωποι γίνονται (και δημιουργούν) αυτό που τους βάζεις στο μυαλό τους. Σε συμβουλεύω, λοιπόν, εάν και εφόσον έχεις μια κάποια επαφή με τη σύγχρονη ελληνική ιστορία, να κοιτάξεις γύρω σου και να αναλογιστείς τις βαθύτερες πηγές των φαινομένων διαφθοράς, της ελλιπούς οικολογικής συνείδησης, του θριάμβου του μεσσιανισμού και των λοιπών (αρκετών είναι η αλήθεια) παθογενειών της ελληνικής κοινωνίας. Αποτελούν, άραγε, οι καταστροφικές πυρκαγιές ένα σκαμπίλι από την Παναγία; Ή μήπως κάτι βαθύτερο;