Ποιος πλανήτης του Ηλιακού Συστήματος θα ήταν κατοικήσιμος αν δεν υπήρχε ο Δίας

Οι συνέπειες της τεράστιας επιρροής του μεγαλύτερου πλανήτη της «γειτονιάς» μας.
estt via Getty Images

Η Αφροδίτη μπορεί να μην ήταν η αφιλόξενη «κόλαση» που είναι σήμερα εάν ο Δίας δεν είχε επηρεάσει την τροχιά της γύρω από τον Ήλιο, σύμφωνα με νέα έρευνα του UC Riverside (Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια- Ρίβερσαϊντ).

Ο Δίας έχει μάζα 2,5 φορές μεγαλύτερη από το άθροισμα των μαζών όλων των άλλων πλανητών του Ηλιακού Συστήματος- και ένας τέτοιος γίγαντας είναι φυσικό να επηρεάζει τις τροχιές των άλλων πλανητών.

Νωρίς κατά τον σχηματισμό του ως πλανήτη, ο Δίας πλησίαζε και απομακρυνόταν από τον Ήλιο εξαιτίας των αλληλεπιδράσεων με τον «δίσκο» από τον οποίο σχηματίζονται οι πλανήτες, καθώς και με τους άλλους μεγάλους πλανήτες. Αυτή η κίνηση επηρέασε την Αφροδίτη.

MARK GARLICK/SCIENCE PHOTO LIBRARY via Getty Images

Παρατηρήσεις σε άλλα πλανητικά συστήματα έχουν δείξει ότι παρόμοιες «μεταναστεύσεις» γιγαντιαίων πλανητών λίγο μετά τον σχηματισμό τους μπορεί να είναι σχετικά κοινό φαινόμενο, σύμφωνα με τα ευρήματα νέας έρευνας που δημοσιεύτηκε στο Planetary Science Journal.

buradaki via Getty Images

Οι επιστήμονες θεωρούν πως οι πλανήτες που δεν έχουν νερό σε υγρή μορφή δεν μπορούν να φιλοξενούν ζωή όπως τη γνωρίζουμε. Αν και η Αφροδίτη μπορεί να έχασε κάποιο νερό νωρίτερα για άλλους λόγους, και ίσως συνέχισε και μετά, ο αστρολόγος Στίβεν Κέιν του UCR είπε πως η κίνηση του Δία πιθανότατα έστειλε την Αφροδίτη σε έναν δρόμο προς την παρούσα, αφιλόξενη (τρομακτικά υψηλές θερμοκρασίες, υψηλή ατμοσφαιρική πίεση) κατάστασή της.

dottedhippo via Getty Images

«Ένα από τα ενδιαφέροντα πράγματα για την Αφροδίτη σήμερα είναι πως η τροχιά της είναι σχεδόν άψογα κυκλική» είπε ο Κέιν, που ηγήθηκε της έρευνας. «Με αυτό το project, ήθελα να διερευνήσω εάν η τροχιά ήταν πάντα κυκλική και, αν όχι, ποιες είναι οι επιπτώσεις αυτού».

Για να απαντήσει σε αυτά τα ερωτήματα ο Κέιν δημιούργησε ένα μοντέλο που προσομοίωνε το Ηλιακό Σύστημα, υπολογίζοντας τη θέση όλων των πλανητών ανά πάσα στιγμή και το πώς αλληλοέλκονται σε διαφορετικές κατευθύνσεις.

Οι επιστήμονες μετρούν πόσο μη κυκλική είναι η τροχιά ενός πλανήτη μεταξύ του 0, που είναι εντελώς κυκλική, και του 1, που δεν είναι καθόλου κυκλική. Ο αριθμός ανάμεσα στο 0 και στο 1 χαρακτηρίζεται ως η εκκεντρικότητα της τροχιάς. Μια τροχιά με εκκεντρικότητα 1 δεν θα ολοκλήρωνε ποτέ μια περιστροφή γύρω από ένα άστρο- απλά θα έφευγε στο Διάστημα, είπε ο Κέιν. Η τροχιά της Αφροδίτης αυτή τη στιγμή υπολογίζεται στο 0,006, που είναι η πιο κυκλική μεταξύ των πλανητών του Ηλιακού Συστήματος. Ωστόσο το μοντέλο του Κέιν έδειξε πως όταν ο Δίας ήταν πιο κοντά στον Ήλιο πριν από ένα δισεκατομμύριο χρόνια η Αφροδίτη είχε εκκεντρικότητα 0,3- και είναι πολύ πιθανότερο να ήταν κατοικήσιμη τότε. «Καθώς ο Δίας μετανάστευε, η Αφροδίτη θα περνούσε δραματικές αλλαγές στο κλίμα- θα θερμαινόταν και θα ψυχόταν, και θα έχανε όλο και περισσότερο το νερό της» είπε ο επιστήμονας.

Martin Holverda via Getty Images

Πρόσφατα η Αφροδίτη βρέθηκε στο επίκεντρο του επιστημονικού ενδιαφέροντος λόγω του εντοπισμού στα σύννεφά της ενός αερίου που μπορεί να υποδεικνύει την παρουσία ζωής. Το αέριο αυτό, η φωσφίνη, κατά κανόνα παράγεται από μικρόβια, και ο Κέιν λέει πως είναι πιθανόν να αντιπροσωπεύει «το τελευταίο είδος που επιζεί σε έναν πλανήτη ο οποίος πέρασε μια δραματική μεταβολή του περιβάλλοντός του».

Ωστόσο, αναγνωρίζει πως για να ισχύει κάτι τέτοιο, θα έπρεπε τα μικρόβια να συνεχίσουν να έχουν παρουσία στα όξινα θειικά νέφη πάνω από την Αφροδίτη για περίπου ένα δισεκατομμύριο χρόνια από τότε που ο πλανήτης έχασε το τελευταίο του νερό σε υγρή μορφή που βρισκόταν στην επιφάνειά του- και το σενάριο αυτό κρίνεται δύσκολο.

Σε κάθε περίπτωση, τονίζει πως είναι σημαντικό να μάθουμε τι συνέβη στην Αφροδίτη- έναν πλανήτη που πιθανώς κάποτε να ήταν κατοικήσιμος και τώρα έχει θερμοκρασίες στην επιφάνεια που ξεπερνούν τους 400 βαθμούς Κελσίου. «Εστιάζω στις διαφορές μεταξύ Αφροδίτης και Γης, και τι πήγε στραβά για την Αφροδίτη, ώστε να αποκτήσουμε στοιχεία για το πώς η Γη είναι κατοικήσιμη και τι μπορούμε να κάνουμε για να καθοδηγήσουμε αυτόν τον πλανήτη όσο καλύτερα γίνεται» είπε σχετικά.

Δημοφιλή