Γράφει η Ιόλη Χριστοπούλου, Διευθύντρια πολιτικής στη δεξαμενή σκέψης για το περιβάλλον, The Green Tank
Το πράσινο κύμα, η μεγάλη επιτυχία των Πράσινων στις ευρωπαϊκές εκλογές, βάζει την κλιματική κρίση στην πρώτη γραμμή της ευρωπαϊκής πολιτικής και τους Πράσινους σε ρόλο ρυθμιστή στην ευρωπαϊκή ατζέντα.
Η δύναμη των Πρασίνων είναι σαφώς πιο ισχυρή, αύξησαν κατά 33% τον αριθμό των εδρών τους από 52 σε 69, αλλά δεν είναι αποφασιστική. Όμως, ούτε οι άλλες μεγάλες φιλοευρωπαϊκές και δημοκρατικές πολιτικές ομάδες έχουν πλειοψηφία χωρίς τους Πράσινους. Μέχρι σήμερα, με τη μικρότερη τους ομάδα, οι Πράσινοι πετύχαιναν σημαντικά αλλά στοχευμένα αποτελέσματα. Πλέον, θα κεφαλαιοποιήσουν την εμπειρία τους και με την πολιτική δύναμη που πέτυχαν θα αποκτήσουν ρυθμιστικό ρόλο.
Ο ρόλος αυτός δεν αφορά μόνο τον καθορισμό των προσώπων για τις ηγετικές θέσεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αφορά κυρίως το περιεχόμενο των ευρωπαϊκών πολιτικών. Οι Πράσινοι θα επιμείνουν η Ευρώπη να λάβει πιο αποτελεσματικά μέτρα για να πετύχει τη ραγδαία μείωση εκπομπών αερίου του θερμοκηπίου ώστε η αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη να μην υπερβεί τον 1,5 βαθμό Κελσίου και να επιτευχθεί μία κλιματικά ουδέτερη Ευρώπη.
Πρώτη προτεραιότητα θα είναι η κλιματική κρίση, αλλά θα διεκδικήσουν τον πράσινο ανασχηματισμό σε όλους τους τομείς ως απάντηση στην ευρύτερη οικολογική κρίση. Εξάλλου είναι οι πολιτικές που διέπουν τομείς όπως η ενέργεια, η βιομηχανία οι μεταφορές, η γεωργία, η αλιεία, και το εμπόριο, που έχουν οδηγήσει τον πλανήτη πέρα από τα όρια του.
Η διεκδίκηση για πράσινη στροφή στην ευρωπαϊκή ατζέντα έχει ειδικό πολιτικό βάρος. Οι πολίτες διαπιστώνουν αδυναμία των παραδοσιακών πολιτικών δυνάμεων να δώσουν λύσεις. Η τάση έχει ξεκινήσει εδώ και μια δεκαετία με την οικονομική κρίση. Τώρα νιώθουν αβοήθητοι και απέναντι στην κλιματική κρίση. Τα παιδιά τους που ακολουθούν το εμπνευσμένο παράδειγμα της 16χρονης Γκρέτα Τούνμπεργκ και συμμετέχουν στις «απεργίες για το κλίμα» κάθε Παρασκευή, τους επιρρίπτουν ευθύνη για τις επιλογές τους μέχρι σήμερα. Αναζητούν μία νέα συνολική πολιτική προσέγγιση. Όμως, βλέπουν τους πολιτικούς ως διαπλεκόμενους και αλαζόνες, με ξύλινο λόγο, μακριά από τις δικές τους αγωνίες. Κάποιοι εκφράζουν τη δυσαρέσκεια τους απέχοντας από την κάλπη. Άλλοι στρέφονται στη σκοτεινή και επικίνδυνη ακροδεξία. Πολλοί, σε αυτές τις εκλογές, επέλεξαν το διαφορετικό κοινωνικό και οικονομικό μοντέλο που εκπροσωπούν οι Πράσινοι.
Αυτό είναι το πραγματικό πράσινο κύμα. Δεν αφορά αποκλειστικά τους Πράσινους, αν και αυτοί έχουν τη μεγαλύτερη ευθύνη να ανταποκριθούν. Αφορά συνολικά την πολιτική ζωή κι αυτό ήδη διαφαίνεται.
Σε αρκετές χώρες, η κλιματική κρίση ήταν ψηλά στην προεκλογική ατζέντα με πράσινους, σοσιαλιστές, φιλελεύθερους και αριστερούς να ανταγωνίζονται για τις «πράσινες» ψήφους. Με καθυστέρηση στον αγώνα μπήκαν και οι δεξιοί – ίσως μετά την κυκλοφορία βίντεο στο YouTube που καλούσε (νέους) ψηφοφόρους στη Γερμανία να μην στηρίξουν τους χριστιανοδημοκράτες λόγω των κλιματικών επιδόσεων τους. Αξιοσημείωτη και η προεκλογική παρέμβαση της καγκελαρίου Μέρκελ υπέρ της διερεύνησης της πορείας προς μία κλιματικά ουδέτερη Γερμανία μέχρι το 2050. Οι δημοσκοπήσεις είχαν εξάλλου καταγράψει την τάση του γερμανικού εκλογικού σώματος που τελικά ανέδειξε το Πράσινο Κόμμα στη δεύτερη θέση.
Οι πολίτες έδωσαν εντολή ότι θέλουν αλλαγή ρότας με το περιβάλλον οδηγό της νέας πορείας. Το πράσινο κύμα έχει τη δυναμική να παρασύρει όλες τις πολιτικές δυνάμεις ώστε οι αποφάσεις των επόμενων ετών να απαντήσουν στην αγωνία των πολιτών και να θέσουν την Ευρώπη σε πραγματικά βιώσιμη τροχιά.
Αυτά όμως γίνονται στην Ευρώπη. Το πράσινο κύμα δεν άγγιξε την Ελλάδα. Δεν άγγιξε και άλλες χώρες της νοτιο-ανατολικής Ευρώπης. Από την άλλη συνεπήρε την Ιρλανδία κι έδωσε πράσινες έδρες σε Πορτογαλία και Ισπανία, όλες χώρες χτυπημένες από την οικονομική κρίση.
Η διάσπαση της πολιτικής οικολογίας στην Ελλάδα σε τουλάχιστον δύο παρατάξεις δεν βοήθησε. Επίσης, ίσως κόστισε η συμπόρευση των Οικολόγων Πράσινων με τον ΣΥΡΙΖΑ τα προηγούμενα χρόνια και η αδυναμία τους να αφήσουν ένα καθαρό δικό τους οικολογικό στίγμα στο κυβερνητικό έργο, με αποτέλεσμα να εισπράξουν τη γενικευμένη δυσαρέσκεια προς την κυβέρνηση που αποτυπώθηκε στις κάλπες.
Επιπλέον, η κλιματική κρίση ήταν απούσα από τον προεκλογικό δημόσιο διάλογο, σε αντίθεση με το τι συνέβη σε άλλες χώρες. Λίγοι συνδυασμοί προέταξαν την κλιματική κρίση, μεμονωμένοι ήταν οι υποψήφιοι που την ανέδειξαν ως προτεραιότητα και ελάχιστες οι συζητήσεις γύρω από το κρίσιμο θέμα.
Δεν είναι όμως σπάνιο, τάσεις και ρεύματα να αργούν, αλλά τελικά να έρχονται και στην Ελλάδα. Πράγματι, όλο και περισσότερα παιδιά στην Ελλάδα εμπνέονται από το παράδειγμα της Γκρέτα Τούνμπεργκ. Από την πρώτη συγκέντρωση με αίτημα την επείγουσα δράση για το κλίμα, μέχρι την πιο πρόσφατη, την Παρασκευή πριν τις ευρωεκλογές, η συμμετοχή έχει αυξηθεί εντυπωσιακά. Εξάλλου, η αναζήτηση για το καινούριο απασχολεί ιδιαίτερα τους νέους. Σε άλλες χώρες φαίνεται ότι επέλεξαν ξεκάθαρα, με έναν στους τρεις νέους να ψηφίζουν Πράσινους.
Το πράσινο κύμα που άλλαξε τους συσχετισμούς δυνάμεων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα έρθει και στην Ελλάδα. Η κατάσταση εκτάκτου ανάγκης του πλανήτη είναι παγκόσμια ενώ η αγανάκτηση με το παλιό αποτυπώνεται και στο εκλογικό αποτέλεσμα της χώρας μας. Ενόψει των πολιτικών εξελίξεων το επόμενο διάστημα, είναι ευκαιρία για όσους διεκδικήσουν την ψήφο μας να ξανασκεφτούν τις προτεραιότητες τους και γιατί όχι να είναι εκείνοι που θα φέρουν το πράσινο κύμα στην Ελλάδα.
Για περισσότερα στην ιστοσελίδα μας και στο twitter μας (@The_GreenTank)