«Γεννημένος σε μια πόλη-φάντασμα,/ την πρώτη μου κλωτσιά τη δέχτηκα όταν έπεσα καταγής./Κατέληξα σαν τον σκύλο που έχει ξυλοκοπηθεί πάρα πολύ/ περνάς τη μισή ζωή σου μέχρι να το καλύψεις./Γεννημένος στις Η.Π.Α., /γεννήθηκα στις Η.Π.Α…»
Έτσι περιέγραφε την Αμερική το «αφεντικό» της ροκ σκηνής, το 1984. Όμως από τότε έχουν αλλάξει πολλά. Ή μήπως όχι και τόσα; Ο Bruce Springsteen (Μπρους Σπρίνγκστιν), στις αρχές Οκτωβρίου σε βιντεοσκοπημένο μήνυμα υποστήριξε ανοικτά την υποψηφιότητα της Κάμαλα Χάρις, πίνοντας τον καφέ του σε ένα τυπικό αμερικανικό dinner, των μεσοδυτικών πολιτειών εκεί δηλαδή ακριβώς που θα κριθεί και το αποτέλεσμα των κρίσιμων προεδρικών εκλογών. Είχαν προηγηθεί πολλοί διάσημοι αστέρες του κινηματογράφου και της μουσικής, όπως για παράδειγμα η Σιγκούρνι Γουίβερ, η οποία στο περίφημο φεστιβάλ της Βενετίας κατά τη διάρκεια της συνέντευξης τύπου δήλωσε κλαίγοντας ότι στο πρόσωπο της Χάρις βλέπει κάθε γυναίκα που αγωνίζεται να πετύχει τα όνειρά της. Την υποψήφια των δημοκρατικών, στήριξαν αναπάντεχα και διακεκριμένα μέλη του ρεπουμπλικανικού κόμματος όπως ο Ντικ Τσένι. Μάλιστα η πρώην γερουσιαστής της Καλιφόρνια, μέσα σε λίγες εβδομάδες από τη μέρα που έλαβε το χρίσμα στο συνέδριο των Δημοκρατικών, κατάφερε να συγκεντρώσει 1δις δολάρια από χορηγίες μελών του δημοκρατικού κόμματος!
Στο στρατόπεδο των ρεπουμπλικάνων από την άλλη, όπου μετά την απόπειρα δολοφονίας του Τραμπ, την οποία παρακολούθησε ολόκληρος ο πλανήτης με κομμένη την ανάσα, πίστεψαν ότι τον Δεκέμβριο στο Οβάλ Γραφείο θα βρίσκονταν δικαιωματικά ο Τράμπ, είδαν να συντάσσεται και ο δισεκατομμυριούχος Έλον Μάσκ δημιουργώντας επιπλέον ευφορία και φέρνοντας έναν ισχυρό αέρα νίκης.
Όμως η μάχη μόλις άρχιζε. Προηγήθηκε ένα εξίσου πρωτόγνωρο γεγονός: Ο πρόεδρος Μπάιντεν σε μια κίνηση – που κάποιοι χαρακτήρισαν αναπόφευκτη και μάλιστα καθυστερημένη, και άλλοι γενναία και σπάνιου πολιτικού ήθους, παραιτήθηκε από την κούρσα επανεκλογής και τη θέση του πήρε η νυν αντιπρόεδρος, Κάμαλα Χάρις.
Στην προεκλογική καμπάνια που διεξήχθη ακούστηκαν εκατέρωθεν απίστευτα σχόλια, κατηγορίες αδιανόητες για πολιτικούς αντιπάλους, υπαινιγμοί χωρίς προηγούμενο, εκτοξεύθηκαν βολές και πολιτική λάσπη σε μια μάχη όλων εναντίων όλων, κωμικοτραγικά επιχειρήματα και τοποθετήσεις, με τον αμερικανικό λαό να άγεται και να φέρεται μεταξύ των αντίπαλων παρατάξεων, τη στιγμή που στο εσωτερικό της χώρας ελλοχεύει ο κίνδυνος του διχασμού, της κοινωνικής ρήξης και έκρηξης, της αμφισβήτησης των δημοκρατικών θεσμών.
Η Χάρις σε ομιλία της στο Οχάιο κατηγόρησε το επιτελείο του Τραμπ για απόκρυψη του ιατρικού ιστορικού του πρώην προέδρου, μιλώντας ευθέως για ψυχική διαταραχή και αστάθεια του ρεπουμπλικάνου υποψηφίου, ενώ ο Τραμπ σε τηλεοπτική συνέντευξη στο CBS άφησε υπονοούμενα για την καταγωγή της Χάρις και επέρριψε ευθύνες στην ομοσπονδιακή κυβέρνηση για την ανικανότητα -αν όχι και εμπλοκή- των μυστικών υπηρεσιών στις διάφορες «απόπειρες» δολοφονίας του. Στο περιβόητο debate-μνημείο δημαγωγίας, προπαγάνδας και λασπολογίας και από τις δυο πλευρές και πάντως ανησυχητικά χαμηλού επιπέδου-ο Τραμπ είχε δηλώσει σε ερώτηση για το μεταναστευτικό, ότι οι «λαθρομετανάστες», τρώνε τα σκυλιά και τις γάτες των Αμερικανών!
Η Κάμαλα Χάρις σε τηλεοπτική συνέντευξη ανέφερε ότι αν εκλεγεί ο Τραμπ κινδυνεύει η υπόσταση των Η.Π.Α και η διεθνής ειρήνη, με τον πρώην πρόεδρο να προειδοποιεί τον αμερικανικό λαό ότι τυχόν εκλογή της Χάρις θα μετατρέψει τις εύρωστες πολιτείες της Αμερικής σε παρηκμασμένο Ντιτρόιτ, ενώ η Κίνα θα σαρώσει ό,τι θα έχει απομείνει. «Είναι κλέφτης, απατεώνας και ψεύτης» η Χάρις, «είναι υστερική, ανίκανη, και ακατάλληλη» ο Τράμπ. Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκαν και οι υποψήφιοι αντιπρόεδροι ο μετριοπαθής κυβερνήτης της Μινεσότα Τιμ Γουόλς και ο σκληροπυρηνικός γερουσιαστής του Οχάιο, Τζέι Ντι Βανς (Τζέιμς Ντέιβιντ Βανς) αντίστοιχα.
Υπό αυτές τις αδιανόητες εκατέρωθεν κατηγορίες ο αμερικανικός λαός καλείται να επιλέξει επίδοξο «σωτήρα» και τον 47ο ένοικο του Λευκού Οίκου. Και όσο κι αν οι Αμερικανοί αρέσκονται σε ήρωες και υπερήρωες, οι περισσότεροι παραδέχονται ότι πλέον δεν αρκεί κάτι τέτοιο.
Για να απαντηθεί λοιπόν το ερώτημα που τιτλοφορεί αυτό το άρθρο θα πρέπει κανείς να συνυπολογίσει τις σοβαρές προκλήσεις που καλείται να αντιμετωπίσει η Αμερική την επόμενη πενταετία: από τη ρωσική επιθετικότητα που απειλεί απροκάλυπτα πλέον το ΝΑΤΟ, την κινεζική επέλαση σε οικονομικό και στρατιωτικό επίπεδο ξεκινώντας από την Ταϊβάν, τον γενικευμένο πόλεμο στη Μέση Ανατολή και την όλο και πιθανότερη τελική σύγκρουση Ισραήλ-Ιράν με τρομακτικές συνέπειες για όλο τον κόσμο, τη σταδιακή υποχώρηση της επιρροής των Η.Π.Α σε γεωστρατηγικό επίπεδο. Όμως ένα είναι το σημαντικότερο στοιχείο που θα κρίνει το αποτέλεσμα της κάλπης και από αυτό εξαρτάται το μέλλον της Αμερικής-όπως άλλωστε συνέβη και σε κάθε άλλη «αυτοκρατορία», ή έστω σύγχρονη.
Στις 12/09/2020, ακριβώς σε αυτή τη στήλη της Huffpost με θέμα τις τότε προεδρικές εκλογές, έγραφα: «Ο σημερινός πρόεδρος, όπως και οι προκάτοχοι του, θα κριθούν σε μεγάλο βαθμό, από την αποτελεσματικότητα τους σε δυο καθοριστικά για το κρίσιμο εκλογικό σώμα των αναποφάσιστων αστών των μεγάλων πόλων, που συνήθως κρίνει και τον τελικό αριθμό εκλεκτόρων, οι οποίοι με τη σειρά τους δίνουν το προεδρικό χρίσμα: Το πρώτο αφορά την οικονομία, (την αντιμετώπιση δηλαδή της καλπάζουσας ανεργίας και της εμπορικής διείσδυσης της Κίνας) και το δεύτερο την αποκατάσταση του κύρους των Η.Π.Α σε γεωστρατηγικό επίπεδο».
Στο δεύτερο ήδη αναφέρθηκα. Σχετικά με το πρώτο: οι προτάσεις, οι επιδιώξεις και οι στόχοι των δυο υποψηφίων για την οικονομία και τις κρίσιμες κοινωνικές ανισότητες που σχετίζονται με αυτή, θα κρίνουν σε μεγάλο βαθμό ποιος θα είναι ο επόμενος πρόεδρος, των Η.Π.Α. Η Κάμαλα Χάρις επικεντρώνεται στη μεσαία τάξη και ο Τραμπ στις επιχειρηματικές δυνάμεις της χώρας.
Και πάλι όμως το αρχικό ερώτημα παραμένει: «Ποιος θα σώσει την Αμερική;» Έχοντας υπόψη τα όσα αναφέρθηκαν προφανώς ούτε ο ασταθής και απρόβλεπτος Τραμπ, ούτε η ανίσχυρη και διαρκώς χαμογελαστή Χάρις το μπορούν, χωρίς πάντως μια πανεθνική προσπάθεια, μια κοινωνική συστράτευση και πολιτική σύμπνοια, στη λογική ενός «New Deal, 2024», ανάλογου με αυτό που ο Ρούσβελτ αντιμετώπισε τη μεγάλη ύφεση της δεκαετίας του ’30.
Περαιτέρω συρρίκνωση της αμερικανικής οικονομίας, θα επιφέρει επικίνδυνες αναταράξεις στην ήδη ασθμαίνουσα ευρωπαϊκή οικονομία η οποία δεν έχει κάνει σπουδαία βήματα αυτονομίας- όπως όφειλε- ειδικά μετά τη μεγάλη χρηματοπιστωτική κρίση που προκάλεσε η κατάρρευση της Lehman Brothers, γεγονός που την καθιστά ακόμα πιο ευάλωτη και ανίσχυρη στις διεθνείς προκλήσεις.
Ο δυτικός πολιτισμός όπως διαμορφώθηκε από την Αναγέννηση και μετά, αντίθετα με τα όσα υποστηρίζουν κάποιοι υπεραισιόδοξοι, θα κλείσει αναπόφευκτα τον ιστορικό του κύκλο. Το ζήτημα είναι τι θα πάρει τη θέση του.
Ως επιμύθιο μερικοί εξαίρετοι και πάντα τραγικά επίκαιροι, στίχοι του Κ.Π.Καβάφη:
[…] «Όμως η πτώσις μας είναι βεβαία. Επάνω,/στα τείχη, άρχισεν ήδη ο θρήνος./Των ημερών μας αναμνήσεις κλαιν κι αισθήματα./Πικρά για μας ο Πρίαμος κι η Εκάβη κλαίνε».
Κ.Μ