Τις ριψοκίνδυνες εμπλοκές σε πολλαπλά μέτωπα συνεχίζει η Άγκυρα, εν μέσω μιας περιόδου κατά την οποία η τουρκική προκλητικότητα και γενικότερη στάση προκαλεί ενόχληση και αντιδράσεις από σειρά χωρών- με τον Έλληνα υπουργό Εξωτερικών, Νίκο Δένδια, να υποδεικνύει πως η Τουρκία αποτελεί ένα κράτος που έχει προκαλέσει προβλήματα σε όλους τους γείτονές του.
Αντιπαράθεση για τη Λιβύη
Η Τουρκία απάντησε την Τρίτη στις γαλλικές επικρίσεις, δια στόματος του Γάλλου προέδρου Μακρόν, όσον αφορά στην εμπλοκή της στη Λιβύη. Ο Γάλλος πρόεδρος είχε κατηγορήσει την Τουρκία πως παίζει «επικίνδυνο παιχνίδι» στη Λιβύη και εξέφρασε στήριξη προς τον Αιγύπτιο πρόεδρο Αμπντέλ Φάταχ αλ Σίσι, ο οποίος είχε πει το Σάββατο πως το Κάιρο έχει δικαίωμα να επέμβει στη σύγκρουση που είναι σε εξέλιξη στη Λιβύη. Υπενθυμίζεται πως η Αίγυπτος υποστηρίζει τις δυνάμεις του στρατάρχη Χαλίφα Χαφτάρ, που μάχονται εναντίον της αποκαλούμενης κυβέρνησης εθνικής ενότητας, η οποία έχει υπογράψει παράνομο «μνημόνιο κατανόησης» με την Τουρκία για την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών. «Η κατηγοριοποίηση της στήριξης από τη χώρα μας προς τη νόμιμη κυβέρνηση της Λιβύης με βάση ψηφίσματα του ΟΗΕ και κατόπιν αιτήματός της ως “επικίνδυνο παιχνίδι” μπορεί να εξηγηθεί μόνο ως έκλειψη μυαλού» είπε ο εκπρόσωπος του τουρκικού ΥΠΕΞ, Χαμί Ακσόι, την Τρίτη, προσθέτοντας πως ο Μακρόν στηρίζει τον «πραξικοπηματία» Χαφτάρ.
Από πλευράς του ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών, Σεργκέι Λαβρόφ, ζήτησε την Τρίτη άμεση κατάπαυση πυρός στη Λιβύη, προσθέτοντας πως η Τουρκία και η Αίγυπτο συμφωνούν με την προσέγγιση της Μόσχας ως προς τη διευθέτηση της σύγκρουσης. Όπως είπε ο Λαβρόφ, όλοι οι εξωτερικοί «παίκτες» θα έπρεπε να δημιουργήσουν συνθήκες διαλόγου μεταξύ των εμπολέμων στη χώρα, κάτι με το οποίο συμφώνησαν η Τουρκία και η Αίγυπτος, μετά από από συνομιλίες του Ρώσου ΥΠΕΞ με τους υπουργούς Εξωτερικών των χωρών αυτών. Υπενθυμίζεται πως η Ρωσία υποστηρίζει τον Χαφτάρ.
Στο μεταξύ, Άραβες υπουργοί Εξωτερικών δήλωσαν την Τρίτη πως επιθυμούν να αποφευχθεί μια νέα αναζωπύρωση στη Λιβύη, όπου οι αντιμαχόμενες πλευρές κινητοποιούνται κοντά σε πετρελαιοπαραγωγές περιοχές. «Η Λιβύη περνά μια επικίνδυνη φάση σε αυτή τη σύγκρουση» είπε ο γγ του Αραβικού Συνδέσμου, Αχμέντ Αμπούλ Γκάιτ.
Η κατάσταση στα μέτωπα της Λιβύης έχει αλλάξει σημαντικά, καθώς η βοήθεια της Άγκυρας βοήθησε την κυβέρνηση εθνικής ενότητας (GNA) να απωθήσει τον Λιβυκό Εθνικό Στρατό του Χαφτάρ (LNA) από την Τρίπολη. Ο LNA έχει υποχωρήσει ως τη Σύρτη, όπου αεροπορικά πλήγματα σταμάτησαν την προέλαση των δυνάμεων της GNA. Σύμφωνα με αναφορές, και οι δύο πλευρές ετοιμάζονται για μάχη στη Σύρτη.
Εάν οι δυνάμεις της GNA προχωρήσουν περαιτέρω, θα μπορούσαν να θέσουν υπό τον έλεγχό τους την «ημισέληνο του πετρελαίου»- την περιοχή όπου παράγεται και εξάγεται το μεγαλύτερο μέρος του λιβυκού πετρελαίου. Οι στρατιωτικές της επιτυχίες τις τελευταίες εβδομάδες οφείλονται εν μέρει στην υποστήριξη τουρκικών drones, που έχουν στοχοποιήσει τις γραμμές ανεφοδιασμού του LNA και τους στρατιωτικούς του σχηματισμούς. Στην άλλη πλευρά, οι ΗΠΑ ανέφεραν πρόσφατα πως η Ρωσία έχει αποστείλει πολεμικά αεροσκάφη σε βάση του LNA και ότι επιχειρούν στην ευρύτερη περιοχή της Σύρτης- ενώ, όπως προαναφέρθηκε, η Αίγυπτος έχει προειδοποιήσει πως ίσως επέμβει στρατιωτικά. Επίσης, αναφορά του ΟΗΕ τον Μάιο έκανε λόγο για 1.200 μισθοφόρους της ρωσικής Wagner Group στη Λιβύη- με τη Ρωσία να διαψεύδει, κάνοντας λόγο για αμφισβητούμενες πηγές και ανακριβείς πληροφορίες.
Αναφορές περί νέας αγοράς S-400- επιβολή κυρώσεων ζητά ο γερουσιαστής Μενέντεζ στις ΗΠΑ
Η Ρωσία είναι έτοιμη να υπογράψει νέο συμβόλαιο για την παράδοση στην Άγκυρα αμυντικών αντιαεροπορικών πυραυλικών συστημάτων S-400, αν οι Υούρκοι εταίροι εκφράσουν σχετική επιθυμία, δήλωσε επίσης ο αντιπρόεδρος της ρωσικής κυβέρνησης Γιούρι Μπορίσοφ. «Έχουν αυτή την επιλογή και θα υπογράψουμε τη συμφωνία, αν εκφράσουν την επιθυμία τους», δήλωσε ο αντιπρόεδρος της ρωσικής κυβέρνησης.
Υπενθυμίζεται πως η αγορά ρωσικών S-400 από την Τουρκία προκάλεσε κρίση στις σχέσεις ΗΠΑ- ΝΑΤΟ και Τουρκίας, που είχε ως αποτέλεσμα την έξωσή της από το πρόγραμμα των αμερικανικών stealth μαχητικών F-35.
Ο επικεφαλής των Δημοκρατικών στην επιτροπή Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας των ΗΠΑ, Ρόμπερτ Μενέντεζ, ζήτησε σε επιστολή προς τον υπουργό Εξωτερικών, Μάικ Πομπέο, την επιβολή κυρώσεων στην Τουρκία, καθώς η κλιμάκωση της επιθετικότητάς απειλεί τα αμερικανικά συμφέροντα στην ανατολική Μεσόγειο.
Στην επιστολή του, ο Αμερικανός γερουσιαστής καταγγέλλει μεταξύ άλλων τις προκλήσεις σε βάρος των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας και της Κυπριακής Δημοκρατίας, ενώ ζητά την άμεση ενεργοποίηση των κυρώσεων εναντίον της Άγκυρας, όπως αυτές προβλέπονται για την αγορά και την εγκατάσταση του ρωσικού συστήματος S-400 στο πλαίσιο του νόμου CAATSA.
Παρουσιάζοντας την εικόνα μιας χώρας που αποσυντονίζει τη περιφερειακή σταθερότητα, ο γερουσιαστής Μενέντεζ υπενθυμίζει στον Μάικ Πομπέο ότι η επιθετικότητα της Τουρκίας στρέφεται εναντίον βασικών εταίρων της Ουάσιγκτον στη περιοχή, όπως είναι η Ελλάδα και η Κύπρος. Παράλληλα επισημαίνει ότι οι στρατιωτικές περιπέτειες της Άγκυρας σε εύφλεκτες περιοχές εγκυμονούν κινδύνους που αντιτάσσονται στα αμερικανικά συμφέροντα.
Υπό αυτό το πρίσμα, ο Δημοκρατικός γερουσιαστής υπενθυμίζει ότι η Τουρκία έχει γίνει η τελευταία χώρα που παραβιάζει το εμπάργκο όπλων των Ηνωμένων Εθνών στη Λιβύη. Όπως μάλιστα τονίζει, η γειτονική χώρα κατάφερε να κεφαλαιοποιήσει τη στρατιωτική υποστήριξη που πρόσφερε στην Κυβέρνηση Εθνικής Συμφωνίας της Λιβύης για να αποσπάσει μια παράνομη συμφωνία θαλάσσιων συνόρων. Ωστόσο, στην επιστολή ξεκαθαρίζεται ότι πρόκειται για μια παράνομη συμφωνία, η οποία αγνοεί όχι μόνο τους νόμιμους ισχυρισμούς της Ελλάδας και της Κύπρου, αλλά και τη βάση του διεθνούς δίκαιου.
Στον κατάλογο των αποσταθεροποιητικών ενεργειών της Τουρκίας που περιγράφονται στην επιστολή, έρχονται να προστεθούν και οι πρόσφατες επιθετικές ενέργειες της Άγκυρας στο βόρειο Ιράκ, όπου η Τουρκία έχει εκφράσει την πρόθεσή να δημιουργήσει προσωρινές στρατιωτικές βάσεις με στόχο να χτυπήσει τους Κούρδους μαχητές που βρίσκονται κατά μήκος της παραμεθόριας γραμμής. «Τέτοιες πράξεις έρχονται σε αντίθεση με τις προσπάθειες για την προώθηση της σταθερότητας στην περιοχή», αναφέρεται χαρακτηριστικά στην επιστολή.
Δένδιας: Η Τουρκία έχει προκαλέσει προβλήματα σε όλους τους γείτονές της
Ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Δένδιας, καταφέρθηκε εναντίον της Τουρκίας στο πλαίσιο επίσκεψης που πραγματοποίησε με τον ύπατο εκπρόσωπο της ΕΕ για την Εξωτερική Πολιτική και την Πολιτική Ασφάλειας, Ζοζέπ Μπορέλ, στον Έβρο.
Όπως υπογράμμισε, η Τουρκία κατά την κρίση στον Έβρο εργαλειοποίησε αθώους ανθρώπους και η ακτοφυλακή της συνοδεύει σκάφη γεμάτα μετανάστες με κατεύθυνση τα ελληνικά νησιά- ενώ επίσης, η Άγκυρα εμμένει στην υπονόμευση της ασφάλειας και της σταθερότητας, καθώς και της ειρήνης στην ανατολική Μεσόγειο.
Ο κ. Δένδιας υπογράμμισε πως η Τουρκία έχει προκαλέσει προβλήματα σε όλους τους γείτονές της: «Παραβιάζει συστηματικά την κυριαρχία της Λιβύης, της Συρίας, του Ιράκ και του ευρωπαϊκού μας εταίρου, της Κυπριακής Δημοκρατίας. Παραβιάζει σχεδόν καθημερινά τον εθνικό εναέριο χώρο της Ελλάδας και τα χωρικά της ύδατα, πραγματοποιώντας, μεταξύ άλλων, υπερπτήσεις πάνω από κατοικημένες περιοχές εδώ στον Έβρο και το Αιγαίο με οπλισμένα πολεμικά αεροσκάφη.Στην Κύπρο, για έκτη συνεχή φορά στο διάστημα ενός έτους, πραγματοποιεί παράνομες γεωτρήσεις στην κυπριακή ΑΟΖ. Στη Λιβύη, περιφρονώντας και πάλι τη διεθνή νομιμότητα, παραβιάζει κατάφωρα το εμπάργκο όπλων των Ηνωμένων Εθνών με σκοπό να επιτύχει τις νέο-οθωμανικές της βλέψεις.Βασιζόμενη σε ένα παράνομο μνημόνιο που υπέγραψε μαζί με τη διοίκηση της Τρίπολης, αποσκοπεί στο να αποστερήσει την Ευρώπη από τις θαλάσσιες ζώνες της, σφετεριζόμενη περιοχές που βρίσκονται εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας, σε απόσταση 6 ναυτικών μιλίων από νησιά όπως η Κρήτη και η Ρόδος. Αγνοεί κατάφωρα τις επανειλημμένες εκκλήσεις της Ευρώπης για σεβασμό της διεθνούς νομιμότητας».
Τούρκος στρατιώτης νεκρός στα σύνορα με το Ιράν
Στο μεταξύ, ένας Τούρκος στρατιώτης σκοτώθηκε και άλλοι δύο τραυματίστηκαν στη νοτιοανατολική Τουρκία από πυρά που προήλθαν από την ιρανική πλευρά των συνόρων, ανακοίνωσε το τουρκικό υπουργείο Άμυνας, χωρίς να λέγεται ποιοι άνοιξαν πυρ εναντίον τους. Όπως αναφέρθηκε, πραγματοποιούσαν αποστολή αναγνώρισης στην πόλη Γιουκσεκόβα της επαρχίας Χακάρι. Υπενθυμίζεται πως η Τουρκία πραγματοποιεί επιχειρήσεις εναντίον Κούρδων ανταρτών σε συριακό και ιρακινό έδαφος εδώ και χρόνια, ενώ έχει πραγματοποιήσει σειρά εισβολών στη βόρεια Συρία- όπου έχει εγκαταστήσει αριθμό στρατιωτικών παρατηρητηρίων.
(με πληροφορίες από Reuters, ΑΠΕ-ΜΠΕ, TASS)