Ο όρος Πόλεμος Πολιτισμών εμφανίστηκε αρχικά στη Γερμανία τον 19ο αιώνα, όταν ο Ότο Φον Μπίσμαρκ θέλησε να κάμψει την ισχύ της Καθολικής Εκκλησίας στο πολιτικό στερέωμα της Γερμανίας. Ο Γερμανός Καγκελάριος ξεκίνησε το 1871 μια πολιτική διαμάχη ενάντια στη Καθολική Εκκλησία η οποία παρενέβαινε μέσω του Καθολικού Κόμματος του Κέντρου στη Γερμανική πολιτική σκηνή. Η διαμάχη αυτή έμεινε στην ιστορία ως Kulturkampf ή πολιτισμικός αγώνας.
Ωστόσο οι πολιτισμικοί πόλεμοι έγιναν πιο γνωστοί μέσα από την ιστορία των ΗΠΑ, και την πορεία φιλελευθεροποίησης της με ζητήματα όπως αυτά για τα δικαιώματα των μαύρων, των ινδιάνων, των γυναικών και των ομοφυλόφιλων.
Επιστρέφοντας στο παρόν και στον Ευρωπαϊκό γεωγραφικό χώρο σήμερα διεξάγονται δύο κυρίως πολιτισμικοί πόλεμοι εντός του ευρωπαϊκού οικοδομήματος. Ο πρώτος, με εξωγενή προέλευση, ο οποίος όμως χρησιμοποιεί εσωτερικά εφόδια είναι αυτός που κήρυξε το Ισλαμικό Κράτος ενάντια στον Δυτικό Πολιτισμό. Η επιβεβαίωση του Σάμιουελ Π. Χαντινγκτον σε όλο της το μεγαλείο. Μάλιστα το Ισλαμικό Κράτος διεξάγει έναν πόλεμο χωρίς να διεκδικεί εδάφη. Αυτό που διεκδικεί είναι η καταστροφή του Δυτικού Πολιτισμού. Ο προεγκατεστημένος Δούρειος Ίππος είναι οι μετανάστες δεύτερης και τρίτης γενιάς μικρή μειοψηφία των οποίων έχουν περάσει στο ριζοσπαστικό Ισλάμ μυούμενοι στη Τζιχάντ, έπειτα από την ακραία ένδυα που τους έφερε η οικονομική κρίση της Ευρώπης την τελευταία δεκαετία. Ωστόσο δεν μπορούμε να παραβλέψουμε ότι η όλη δημιουργία της παρούσας διαμάχης έχει ως αφετηρία την αφελέστατη επέμβαση των Δυτικών δυνάμεων στον Ισλαμικό κόσμο με κινητήριο δύναμη γεωπολιτικά και οικονομικά συμφέροντα.
Η δεύτερη πολιτισμική διαμάχη, η οποία είναι ενδογενής, διεξάγεται εντός του ευρωπαϊκού συστήματος, μεταξύ των κρατών μελών και των πολιτικών ελίτ. Έχει δύο παραμέτρους. Η πρώτη αφορά τον τρόπο επίλυσης του προαναφερόμενου πολιτισμικού πολέμου Δυτικού Πολιτισμού και Ισλάμ μέσω του μεταναστευτικού ζητήματος και της ανύψωσης τοίχων και περίκλειστων συνόρων εν έτη 2018. Η δεύτερη αφορά την πορεία ολοκλήρωσης της ένωσης. Μια διένεξη μεταξύ της συντηρητικοποίησης της Ευρώπης με προβολή στο έθνος κράτος έναντι στον προοδευτισμό, την ανεκτικότητα και τη φεντεραλιστική λογική.
Στη χώρα μας, καθώς ίδιων της φυλής μας είναι ο διχασμός, ανάλογοι πολιτισμικοί πόλεμοι έχουν διεξαχθεί πάμπολλοι παρά του ότι δεν έχουν καταγραφεί ως τέτοιοι: η διαμάχη του μονοτονικού, ο πολιτικός γάμος, το όνομα της Μακεδονίας, το Κυπριακό και η κατάργηση αναγραφής του θρησκεύματος στις ταυτότητες ήταν μερικοί από τους θερμότερους. Ωστόσο θα μπορούσαμε εύκολα να θυμηθούμε και πιο ήπιους όπως η σημαιοφορία των Αλβανοπαίδων, το σύμφωνο συμβίωσης, οι γάμοι των ομοφυλοφίλων, τα βιβλία ιστορίας, η εκκλησιαστική περιουσία, ο διαχωρισμός κράτους εκκλησίας κ.α.
Οι πολιτισμικοί πόλεμοι σχεδόν πάντα ανακαλούν το «πατριωτικό» σύνδρομο και αναδύουν στη συντηρητική αντιμαχόμενη πλευρά μια σταυροφορική διάθεση υπεράσπισης των αξιών που κατά τη γνώμη τους βάλλονται. Είναι η κοινή συνισταμένη μεταξύ σχεδόν όλων των προαναφερόμενων πολιτισμικών διενέξεων σε Ευρώπη και Ελλάδα.
Το τελευταίο διάστημα, στη χώρα μας, τείνουν ορισμένες δυνάμεις, αφελέστατα και άθελα τους, να επιβεβαιώσουν τον Σάμιουελ Π. Χαντινγκτον ότι η Ελλάδα, η Σερβία και η Ρωσία δεν ανήκουν στην Ευρώπη, αλλά συγκροτούν έναν διαφορετικό πολιτισμό, τον ορθόδοξο, όπως αναφέρει στο βιβλίο του που τόση συζήτηση έχει φέρει από το 1993. Κατ’ επέκταση θα μπορούσε κάποιος καλοθελητής να σημειώσει ότι δεν υπάρχει χώρος γι αυτές τις χώρες στο Ευρωπαϊκό γίγνεσθαι. Ή καλύτερα, ο βαθμός συνένωσης με τον Δυτικό Ευρωπαϊκό Πολιτισμό είναι μικρότερος σε αυτές τις χώρες λόγω της εγγύτητας τους με την Ανατολή. Είναι αρκετά γνωστός ο στίχος του Ν. Εγγονόπουλου που έλαβε μεγαλύτερες διαστάσεις μέσω του Διονύση Σαββόπουλου «Εδώ είναι Βαλκάνια δεν είναι παίξε γέλασε» και η μεταγενέστερη απάντηση του Άλκη Αλκαίου «Δεν είναι εδώ Βαλκάνια σου το πα, εδώ είναι παίξε γέλασε και σώπα». Δύο στιχουργοί σε διάλογο, οι οποίοι όμως συνοψίζουν μια ανθρωπογεωγραφία παραδεχόμενη τη διαφορετικότητα των Βαλκανίων από τις Ευρωπαϊκές χώρες και την απόσταση από τον πυρήνα του Ευρωπαϊκού Πολιτισμού.
Υπό αυτές τις συνθήκες το τελευταίο διάστημα μέρος της ελίτ της χώρας μας, μαζί με αρκετές ακόμα άλλων Ευρωπαϊκών χωρών, αφαιρούν λιθαράκι λιθαράκι τα θεμέλια του οικοδομήματος της Ενωμένης Ευρώπης.
Προεξάρχον ρόλο δυστυχώς σε αυτό λαμβάνει, πέρα από τις δυνάμεις που κινούνται εκτός του δημοκρατικού τόξου, η συντηρητική παράταξη με τη ροπή που τη διακρίνει προς τα άκρα της. Το γεγονός αυτό συμβαίνει κατά κόρον σε όλα σχεδόν τα κόμματα που συγκροτούν την Ευρωπαϊκή συντηρητική παράταξη. Στη χώρα μας μέρος αυτής βρίσκεται στον κυβερνητικό συνασπισμό με άλλοτε μικρές ή μεγαλύτερες επεμβάσεις. Ωστόσο, αυτό με τη μεγαλύτερη λαϊκή επιρροή και τις βλέψεις για κυβερνητισμό βρίσκεται στην αξιωματική αντιπολίτευση. Το μέρος της ηγετικής ομάδας της αξιωματικής αντιπολίτευσης που προέρχεται από τον εθνικιστικό χώρο, με πολιτικά αντιφιλελεύθερες απόψεις περί των ζητημάτων της διαφορετικότητας, της αγαστής γειτνίασης των λαών, της μετανάστευσης, των πολιτικών ιδεολογιών, ακόμα και με αντισημιτικά χαρακτηριστικά αποτελεί τροχοπέδη στην ουσιαστική πολιτική φιλελευθεροποίηση της χώρας και την όλο και πιο στενή της σχέση με τους λοιπούς Ευρωπαϊκούς λαούς. Το ιδιαιτέρως οξύμωρο σχήμα είναι ότι βαυκαλίζονται αυτοχαρακτηριζόμενοι ως οι πρωτεργάτες του πολιτικού φιλελευθερισμού και του Ευρωπαϊκού ιδεώδες.
Η παρούσα διαμάχη αποτελεί έναν ενεργό πολιτισμικό πόλεμο στην Ελλάδα καθώς δεν έχουν γίνει ακόμα αποδεκτές βασικές τομές και αρχές του Ευρωπαϊκού Πολιτισμού της ανεκτικότητας στο διαφορετικό και της υποχώρηση των εθνικών παθών. Η όλη αυτή λογική εδράζεται και απορρέει κυρίως από το γεγονός ότι στην Ελλάδα δεν σταμάτησε ποτέ από τις πολιτικές ελίτ, του συντηρητικού χώρου κυρίως, να εκφράζεται ο ακραίος και αντιδραστικός εθνικός λόγος. Άλλες φορές προς άγραν ψήφων και άλλες φορές από βαθιά δογματική πίστη. Τα συλλαλητήρια για το Μακεδονικό ζήτημα του 1992 αλλά και αυτά του 2018 αποτελούν ανοικτές πληγές του συγκεκριμένου πολιτισμικού πολέμου και όσοι κλαίνε τον Ελληνισμό μέσω αυτών, μπορούν να απολαμβάνουν και να κερδίζουν από το πένθος αυτό, αλλά να γνωρίζουν οι νεότεροι και να θυμούνται οι παλαιότεροι ότι το κοινωνικό κόστος είναι δημοσία δαπάνη.
«Η ∆ιχόνοια που βαστάει ένα σκήπτρο η δολερή
καθενός χαµογελάει, “πάρ’ το”, λέγοντας, “και συ”,
Κειο το σκήπτρο που σας δείχνει έχει αλήθεια ωραία θωριά,
µην το πιάστε, γιατί ρίχνει εισέ δάκρυα θλιβερά,
Από στόµα οπού φθονάει, παλληκάρια, ας µην πωθεί,
πως το χέρι σας κτυπάει του αδελφού την κεφαλή.
Μην ειπούν στο στοχασµό τους τα ξένα έθνη αληθινά:
“Εάν µισούνται ανάµεσό τους δεν τους πρέπει ελευθεριά”.».
Ύμνος εις την Ελευθερίας, Διονύσιος Σολωμός