Περιορισμούς στις εξαγωγές των μετάλλων γερμάνιο και γάλλιο βάζει η Κίνα από την 1η Αυγούστου, για να προστατεύσει τα συμφέροντα εθνικής ασφάλειας της, προκαλώντας μεγάλες ελλείψεις στον βιομηχανικό τομέα της Ευρώπης, η οποία εξαρτάται από το Πεκίνο για την πράσινη μετάβασή της.
Η Πράσινη Συμφωνία, στόχος της οποίας είναι να καταστήσει την Ευρώπη κλιματικά ουδέτερη έως το 2050, θα απαιτήσει πρόσβαση σε τεράστιες ποσότητες αυτών των κρίσιμων υλικών, κάνοντας την Ευρώπη απόλυτα εξαρτημένη από το Πεκίνο.
Τι είναι το γερμάνιο και το γάλλιο
Τα μεταλλεύματα γερμανίου, ένα λευκόγκριζο σπάνιο μέταλλο, με ιδιότητες παρόμοιες με το πυρίτιο χρησιμοποιείται ως ημιαγωγός (μικροτσιπ) σε διάφορες ηλεκτρονικές συσκευές, σε συστήματα οπτικών ινών και υπέρυθρες ακτίνες.
Συγκεκριμένα, το γερμάνιο είναι το κλειδί για τα καλώδια οπτικών ινών και χρησιμοποιείται σε τσιπ υπολογιστών υψηλής ταχύτητας, σε στρατιωτικές εφαρμογές όπως στις συσκευές νυχτερινής όρασης, αισθητήρες δορυφορικών εικόνων, τηλεκατευθυνόμενοι πύραυλοι με λέιζερ αλλά και στις ανεμογεννήτριες των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
Είναι επίσης σημαντικό για τεχνολογίες χαμηλών εκπομπών άνθρακα, όπως τα ηλιακά κύτταρα.
Η Κίνα παράγει περίπου το 60% του παγκόσμιου γερμανίου με το υπόλοιπο 40% να προέρχεται από τον Καναδά, τη Φινλανδία, τη Ρωσία και τις Ηνωμένες Πολιτείες. Το 2022 , εξήγαγε 43,7 μετρικούς τόνους ακατέργαστου και επεξεργασμένου γερμανίου, μεγάλο μέρος του οποίου χρησιμοποιήθηκε από τις ευρωπαικές βιομηχανίες.
Το γάλλιο βρίσκεται στα μεταλλεύματα ψευδαργύρου και στον βωξίτη, και παράγεται κατά την επεξεργασία του βωξίτη για την παραγωγή αλουμινίου, με την Κίνα να κατέχει το 80% της παγκόσμιας παραγωγής του και αυτό το μέταλλο χρησιμοποιείται σε ηλεκτρονικές συσκευές.
Το 2022 η Κίνα εξήγαγε 94 μετρικούς τόνους γαλλίου, σημειώνοντας αύξηση 25% σε σχέση με το προηγούμενο έτος.
Μικρότερες ποσότητες γαλλίου - περίπου 10.000 μετρικοί τόνοι – παρήγαγαν το 2021 στην Ιαπωνία, τη Ρωσία και τη Νότια Κορέα, ενώ Γερμανία και Καζακστάν σταμάτησαν την παραγωγή του εδω και δεκαετίες με το Βερολίνο να επιστρέφει στην παραγωγή του λόγο των υψηλών τιμών του.
Τα τσιπς που κατασκευάζονται με αρσενικό γάλλιο αντί για πυρίτιο μπορούν να λειτουργούν σε υψηλότερες συχνότητες και είναι ανθεκτικά στη θερμότητα, σύμφωνα με την Αμερικανική εταιρεία Wafer World.
Παράγουν λιγότερο θόρυβο από τις συσκευές πυριτίου, ειδικά σε υψηλές συχνότητες λειτουργίας, καθιστώντας τες χρήσιμες σε ραντάρ και συσκευές ραδιοεπικοινωνίας, δορυφόρους και LED.
Η Κίνα έχει το «πάνω χέρι»
Η απόφαση αυτή του Πεκίνου έρχεται εβδομάδες αφότου η ΕΕ παρουσίασε μια νέα στρατηγική οικονομικής ασφάλειας, μέσω της εποπτείας των εξαγωγών κρίσιμης τεχνολογίας επικαλούμενη ζητήματα εθνικής ασφάλειας.
Στην ουσία η ΕΕ προσπαθεί να μειώσει την εξάρτησή της από την Κίνα και τη Ρωσία οι οποίες, σύμφωνα με τις Βρυξέλλες χρησιμοποιούν το εμπόριο και τις αλυσίδες εφοδιασμού για την προώθηση πολιτικών και στρατιωτικών στόχων.
«Η δράση της Κίνας είναι μια ισχυρή υπενθύμιση του ποιος έχει το πάνω χέρι σε αυτό το παιχνίδι», δήλωσε σε συνέντευξή της η Simone Tagliapietra, ερευνήτρια στο think-tank Bruegel στις Βρυξέλλες.
«Η σκληρή πραγματικότητα είναι ότι η Δύση θα χρειαστεί τουλάχιστον μια δεκαετία για να αποβάλει τον κίνδυνο από τις αλυσίδες εφοδιασμού ορυκτών της Κίνας, επομένως αυτό είναι πραγματικά μια ασύμμετρη εξάρτηση».
Σύμφωνα με το Bloomberg, η ΕΕ δέχθηκε το πρώτο γερό χαστούκι όταν η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία.
Η τεράστια εξάρτησή της από τη Μόσχα σε ενεργειακό επίπεδο οδήγησε σε εκτόξευση του πληθωρισμού στην ΕΕ με τον ισχυρό βιομηχανικό τομέα να είναι στα πρόθυρα της καταρρεύσεις λόγω της έλλειψης πετρελαίου και φυσικού αερίου.
Η Γερμανία δεν θέλει να χάσει την κινεζική αγορά
Την ίδια δυναμική ασκεί στην Ευρώπη και η Κίνα, αν και αρκετά ευρωπαϊκά κράτη, κυρίως τη Γερμανία, να αρνούνται, ή να μην είναι έτοιμα να θέσουν σε κίνδυνο την εμπορική τους σχέση με τη δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου.
Η καταναλωτική αγορά της Κίνας αξίας 6,8 τρισεκατομμυρίων δολαρίων είναι ένας κρίσιμος προορισμός για τις ευρωπαϊκές εξαγωγές αυτοκινήτων, φαρμακευτικών προϊόντων και μηχανημάτων.
Οι γερμανικές αυτοκινητοβιομηχανίες Volkswagen AG, Mercedes-Benz AG και Bayerische Motoren Werke AG έχουν κατασκευάσει δεκάδες εργοστάσια στην Κίνα καθώς πωλούν πλέον περισσότερα οχήματα στην Κίνα από οποιαδήποτε άλλη αγορά.
Αντίθετα, η Ουάσιγκτον ασκεί μεγάλες πιέσεις ώστε η Ευρώπη να υιοθετήσει μια σκληρή γραμμή απέναντι στο Πεκίνο με την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν να υποστηρίζει ότι το μπλοκ πρέπει να «απομακρυνθεί» από την Κίνα, χωρίς να διακόψει πλήρως τις εμπορικές του σχέσεις..
«Έχουμε δει μια σκόπιμη σκλήρυνση της στρατηγικής στάσης της Κίνας εδώ και αρκετό καιρό», είπε η φον ντερ Λάιεν σε ομιλία της υπογραμμίζοντας ότι «η Κίνα εντείνει τη στρατιωτική της στάση, τις πολιτικές της παραπληροφόρησης και του οικονομικού και εμπορικού εκβιασμού».
Πόσο αξίζουν
Το γάλλιο με καθαρότητα 99,99% που παράγει η Κίνα εκτιμήθηκε τελευταία φορά στα 245 δολάρια το κιλό, αυξημένο κατά 5,97% από τις 16 Μαΐου, σύμφωνα με στοιχεία του Χρηματιστηρίου Μετάλλων της Σαγκάης ενώ η τιμή του γερμανίου εκτιμάται στα 1.264 δολάρια ανά κιλό.
Το 2010, η Κίνα περιόρισε τις ποσοστώσεις εξαγωγής σπάνιων γαιών προς την Ιαπωνία μετά από την διπλωματική ένταση ανάμεσα στις δύο χώρες για εδαφικές διαφορές, εκτινάσσοντας τις τιμές τους στα ύψη με την Ιαπωνία να αναζητά άλλες πηγές προμήθειας.
(με πληροφορίες από Reuters, Bloomberg)