Ακόμη μια επέτειος, η 46η, της νεανικής εξέγερσης των φοιτητών του Πολυτεχνείου. Τα τελετουργικά γνωστά, ίσως και τετριμμένα. Συνθήματα που όσo δυνατά και εάν τα φωνάξουν μοιάζουν ξεψυχισμένα. Ρητορείες πολιτικών, που δεν πείθουν, όπως κάθε χρόνο εδώ και δεκαετίες, για να ακολουθήσει το μεγάλο φινάλε, ένα αντιερωτικό ξέσπασμα μπροστά από την Αμερικανική πρεσβεία, στους γύρω δρόμους από το Πολυτεχνείο, με τις μολότοφ και το κυνηγητό αστυνομικών με τους σύγχρονους «εξεγερμένους».
Η ιστορική μνήμη και η ιδέα πίσω από την εξέγερση του Πολυτεχνείου, ωστόσο, δεν ανήκουν σε όποιον φωνάζει πιο δυνατά.
Οι εξεγερμένοι του 1973, αγόρια και κορίτσια, ήταν σφόδρα ερωτευμένα και ήταν όλοι τους ερωτικοί. Λάτρευαν τη ζωή, ήθελαν να δημιουργήσουν, να ζήσουν ελεύθερα, να εκφράσουν τα νιάτα τους, ν΄αντιδράσουν στο μαύρο, το συντηρητικό, να βγουν από το επιβεβλημένο αδιέξοδο. Είχαν στόχο και δεν ήταν μηδενιστές. Η αμφισβήτηση τους δεν ήταν αόριστη, αντίθετα ήταν συγκεκριμένη. Δεν υποστήριζαν την απομάγευση, αλλά επιθυμούσαν να αλλάξουν τον κόσμο.
Η χούντα έπεσε, η Δημοκρατία αποκαταστάθηκε, η Κύπρος διχοτομήθηκε και παραμένει έτσι. Η μεταπολίτευση μάλλον δεν ανταποκρίθηκε στα οράματα αυτών που σήκωσαν κεφάλι. Πολλοί της γενιάς του Πολυτεχνείου έγιναν ρυθμιστές της πολιτικής ζωής και η πλειονότητα συνετέλεσε στη διαμόρφωση μια κοινωνίας τελματωμένης, μια κοινωνίας διχασμένης και εξουθενωμένης.
Αναπόφευκτα τίθενται τα ερωτήματα για το εάν ο εορτασμός της επετείου είναι ιστορικά ξεπερασμένος, όπως και εάν είναι εφικτό να υπάρξει ανανοηματοδότηση του. Είναι δυνατόν να γεννηθεί ένα νέο όραμα για τους νέους - για όσους έχουν μείνει στη χώρα και για όσους ζουν το οικονομικό, κοινωνικό και προσωπικό τους αδιέξοδο;
Εάν η αμφισβήτηση του φοιτητικού αντιδικτατορικού αγώνα συμπίπτει με την απαξίωση των κομμάτων, όλου του πολιτικού φάσματος και η αμφισβήτηση αυτή βρίσκει απήχηση σε κοινωνικά στρώματα με δημοκρατική καταβολή, τότε ο προβληματισμός καθίσταται ιδιαίτερα ανησυχητικός για όλους μας.
Η HuffPost Greece εδώ και καιρό έχει θέσει αυτά τα ερωτήματα και επανέρχεται, με άρθρα ανθρώπων που έζησαν την εξέγερση του Πολυτεχνείου, αλλά και νεότερους, οι οποίοι εύγλωττα και με ειλικρίνεια καταθέτουν τις σκέψεις τους, δίνοντας αφορμή για αυτοκριτική, αλλά και για μια εξέγερση, εσωτερική αυτή τη φορά, ενάντια στην επανάληψη του τίποτα, στην παραίτηση και την καθήλωση.
Ο κ. Μελέτης Η. Μελετόπουλος, στο άρθρο του «Περί Πολυτεχνείου...» θυμάται το καλοκαίρι του 1973 και τον παιδικό του φίλο Αλέξανδρο Σπαρτίδη, ο οποίος έπεσε νεκρός από τα πυρά των ανδρών της στρατιωτικής φρουράς την ημέρα της εξέγερσης του Πολυτεχνείου. Ο Μ.Η. Μελετόπουλος παρά το τραγικό αυτό γεγονός που τον συγκλόνισε, εξηγεί γιατί δεν γιορτάζει το Πολυτεχνείο.
Για το «Νόημα του Πολυτεχνείου σήμερα» γράφει ο Γιώργος Καραμπελιάς σ΄ένα παλιό του άρθρο, ωστόσο επίκαιρο, το οποίο πρόσφερε στη HuffPost Greece. O Γ. Καραμπελιάς, ο οποίος συμμετείχε στο αντιδικτατορικό κίνημα και στον Μάη του ’68 σε ελληνικές και γαλλικές οργανώσεις, συνελήφθη τον Νοέμβριο του 1973 για ενέργειες αλληλεγγύης στο Πολυτεχνείο. Εξηγεί τι πέτυχε το αντιδικτατορικό κίνημα και πως αυτό αποπροσανατολίστηκε. Ο ίδιος πιστεύει ότι μπορεί να αποκτήσει εκ νέου ένα σύγχρονο νόημα η εξέγερση του Πολυτεχνείου και να συνδεθεί με νέες διεκδικήσεις και αγώνες.
«Της Μεταπολίτευσης Καμένη Γενιά», είναι το άρθρο του κ. Θοδωρή Παντούλα ο οποίος διερωτάται «Στις μαυρισμένες μας ψυχές τι έχει να πει η ξεθωριασμένη επέτειος του Πολυτεχνείου;»
Για ένα ευρύτατο κύμα αναθεωρητισμού, το οποίο εξαπλώνεται στην μαζική βάση της κοινωνίας και σχετίζεται με την αποτίμηση της περιόδου της δικτατορίας και τα γεγονότα του Πολυτεχνείου κάνει λόγο ο κ. Γιώργος Ρακκάς στο άρθρο του «Η Κληρονομιά του Πολυτεχνείου. Ενσωμάτωση και Αναθεωρητισμός». Η απάντηση, σύμφωνα με τον ίδιο, βρίσκεται στην κρίση -όχι εκείνην των μνημονίων- αλλά σε μια βαθύτερη πολιτική κρίση που έχει να κάνει με τις μεγάλες διαψεύσεις που προκάλεσαν τα δυο κόμματα της κυβερνώσας αριστεράς, το ΠΑΣΟΚ και ο ΣΥΡΙΖΑ, κατά την διαχείριση της εξουσίας.
«Έριξε το Πολυτεχνείο τη Χούντα;» είναι ο τίτλος του άρθρου του κ. Θανάση Σκρουμπέλου. «Το ερώτημα αν έπεσε η χούντα από την λαϊκή αυθόρμητη εξέγερση ή από τους Αμερικάνους συνδέεται άμεσα με το ερώτημα ποιος «έστησε» τη χούντα για επτά χρόνια και ποιoς ωφελήθηκε από την κατάργηση της Ελληνικής Δημοκρατίας», διερωτάται ο ίδιος.
«Ξεκινώ από το αυτονόητο (για μένα): η εξέγερση του Πολυτεχνείου το Νοέμβρη του 1973 ήταν η αρχή του τέλους της επτάχρονης Δικτατορίας 1967- 1974», γράφει ο κ. Γιώργος Παπαγιαννόπουλος στο άρθρο του με τίτλο «Του Έρωτα και του Θανάτου - Της Συμμετοχής και του Αγώνα» και υποστηρίζει ότι το Πολυτεχνείο εργαλειοποιήθηκε.
«Τρέμω στα αλήθεια. Τρέμω γιατί πλησιάζει πάλι η τρομερή επέτειος της γενιάς μου. Η επέτειος - επαιτεία της μνήμης, η επέτειος - εκβιασμός προς την Ιστορία που κοιτάζει από ψηλά μισογελώντας την εθνική μας ”επιχείρηση”» γράφει ο κ. Μάνος Στεφανίδης στο άρθρο του «Επέτειος και Κατάθλιψη».
«Ο Μηνάς περίμενε την ώρα που θα το ξεδίπλωναν μέσα στο αμφιθέατρο για τη 17 Νοέμβρη. Ήθελε να το ζήσει. Ακόμα είχε όραμα. Πίστευε στο μέλλον και στην εξέγερση» γράφει στο άρθρο με τίτλο «Το Πανό» η Ανδριανή Στράνη.
Τέλος επειδή διαπιστώθηκε ότι είναι αρκετοί εκείνοι, κυρίως νέα παιδιά, που αγνοούν από που προέρχεται η λέξη «Χούντα» και επειδή στην Ιστορία όλα είναι σχετικά, ο κ. Δημήτρης Σταθακόπουλος φροντίζει να μας δώσει την ετυμολογία της λέξης. «Χούντα. Από που προέκυψε η λέξη;»
Το κείμενο είχε γραφτεί τον Νοέμβριο του 2018 και επικαιροποιήθηκε για την 46η επέτειο του Πολυτεχνείου στις 17 Νοεμβρίου 2019.