Θα μπορούσαν αν δροσίσουν δρόμους, να μειμώσουν την ατμοσφαιρική ρύπανση και να βελτιώσουν την ψυχική υγεία των κατοίκων τους. Παρόλα αυτά οι ευρωπαϊκές πόλεις δεν φυτέυουν περισσότερα δέντρα, όπως επισημαίνει εύστοχα σχετικό δημοσίευμα του Politico.
Καθώς η κλιματική αλλαγή προκαλεί την άνοδο της θερμοκρασίας στις πόλεις όλης της Ευρώπης, οι τοπικοί άρχοντες βρίσκονται υπό αυξανόμενη πίεση να βρουν τρόπους να διατηρήσουν δροσερά τα αστικά τοπία. Και κορυφαίοι επιστήμονες του κλίματος λένε ότι τα δέντρα είναι μέρος της λύσης.
Η δημιουργία αστικών δασών και η αύξηση της κάλυψης των δέντρων κατά μήκος των δρόμων της πόλης θα συμβάλει στον «μετριασμό της κλιματικής αλλαγής άμεσα μέσω της αποθήκευσης άνθρακα και έμμεσα δημιουργώντας ένα αποτέλεσμα ψύξης που μειώνει τη ζήτηση ενέργειας και μειώνοντας τη χρήση ενέργειας για την επεξεργασία του νερού», σύμφωνα με την πρόσφατη έκθεση της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή.
Ομως, ενώ τα οφέλη από τη φύτευση περισσότερων δέντρων είναι ξεκάθαρα, οι αρχές των πόλεων και οι ειδικοί λένε ότι δεν είναι τόσο εύκολο όσο ακούγεται, επικαλούμενοι το υψηλό κόστος και τις κρυμμένες προκλήσεις που σχετίζονται με υποδομές, όπως χώρους στάθμευσης και υπόγεια μέσα μαζικής μεταφοράς.
Στη Λισαβόνα, για παράδειγμα, κάθε νέο δέντρο αντιπροσωπεύει μια επένδυση περίπου 2.000 ευρώ.
Η πρόοδος στην «πρασινοποίηση» των πόλεων στην πραγματικότητα κάνει βήματα προς τα πίσω. Οι πόλεις της ΕΕ βλέπουν την κάλυψη σε δέντρα να μειώνεται διαρκώς τις τελευταίες δεκαετίες, σύμφωνα με στοιχεία που συγκεντρώθηκαν από τον ΟΟΣΑ. Αυτό οφείλεται εν μέρει στην αστική ανάπτυξη και την επέκταση των δρόμων, αλλά και επειδή τα χιλιάδες δέντρα που φυτεύτηκαν κατά τις εκστρατείες αστικού καλλωπισμού τον 19ο και τις αρχές του 20ου αιώνα, όταν οι «πράσινοι δρόμοι» ήταν στη μόδα, φτάνουν στο τέλος της ζωής τους.
Για να αναχαιτιστεί αυτό το ανησυχητικό φαινόμενο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει οι χώρες της ΕΕ να αφιερώσουν τουλάχιστον το 10% όλων των πόλεων, κωμοπόλεων και προαστίων ώστε να καλύπτονται από «αστικές φυλλωσιές» έως το 2050. Το σχέδιο νόμου θα δεσμεύει επίσης τις χώρες να διασφαλίσουν ότι δεν θα υπάρξει καθαρή απώλεια αστικού πρασίνου, εξηγεί το άρθρο του Politico.
Αλλά καθώς οι πόλεις προσπαθούν να επεκτείνουν την δενδροκάλυψη για να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις της κλιματικής αλλαγής, το κόστος της αρχικής
επένδυσης κινδυνεύει να αναβάλει τις προσπάθειές τους. Σημαντική λεπτομέρεια: Τα τελικά οφέλη υπερτερούν κατά πολύ των εξόδων.
Η ρίζα του προβλήματος
Το δυσθεώρητο κόστος δεν είναι το μόνο εμπόδιο για την αύξηση της δενδροκάλυψης στις πόλεις, με πολλούς δήμους να έχουν τα χέρια τους δεμένα λόγω τοπικοί των υποδομών δεκαετιών.
Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τις μεγάλες πλατείες. Η φύτευση μεγάλου αριθμού δέντρων εκεί είναι σχεδόν αδύνατη, λόγω του τεράστιου χώρου στάθμευσης κάτω από αυτές - ένα κοινό πρόβλημα σε πολλές δημόσιες πλατείες σε όλη την Ευρώπη.
Τα δέντρα χρειάζονται τουλάχιστον 1 μέτρο υπεδάφους. Η φύτευση μεγάλου αριθμού δέντρων θα απαιτούσε την πλήρη κατεδάφιση των υπόγειων χώρων και την ανοικοδόμησή τους με μεγαλύτερες δομές στήριξης - μια περίπλοκη και δαπανηρή διαδικασία.
Οι χώροι στάθμευσης αυτοκινήτων δεν είναι το μόνο εμπόδιο. Πολλές πλατείες έχουν πλέον υποδομές μεταφορών, όπως συμβαίνει π.χ. και στην πλατεία Συντάγματος.
Στις Βρυξέλλες, που έχει δεσμευτεί να φυτεύει περίπου 300 δέντρα κάθε χρόνο μέχρι το 2030, η στενότητα των δρόμων της πόλης αποτελεί επίσης τροχοπέδη. Παρόμοιο πρόβλημα, βέβαια, αντιμετωπίζει και η Αθήνα. Αν οι ήδη στενοί δρόμοι γεμίσουν με δέντρα, θα δυσκολέψει ακόμη πέρισσότερο η διέλευση για άτομα με μειωμένη κινητικότητα ή για ασθενοφόρα.
Πηγή: Politico