«Αργά ή γρήγορα, το Βέλγιο μπορεί να πάψει να υπάρχει» σημειώνει σε άρθρο του το Politico.
Το μικρό δυτικοευρωπαϊκό κράτος που φιλοξενεί την ΕΕ και του ΝΑΤΟ έχει εδώ και καιρό μια δυσλειτουργική πολιτική ζωή. Κατέχει το παγκόσμιο ρεκόρ για το μεγαλύτερο χρoνικό διάστημα που χρειάστηκε για να σχηματιστεί κυβέρνηση κατά τη διάρκεια συνομιλιών συνασπισμού - πάνω από 500 ημέρες.
Πλέον, οι εντάσεις μεταξύ της ολλανδόφωνης Φλάνδρας, στο βορρά, και της γαλλόφωνης Βαλλονίας στο νότο της χώρας απειλούν να προκαλέσουν μια πολύ μεγαλύτερη κρίση.
Οι εκλογές πρόκειται να διεξαχθούν τον Ιούνιο του 2024. Σύμφωνα με την ανάλυση των υφιστάμενων δημοσκοπήσεων από το POLITICO, το ακροδεξιό κόμμα Vlaams Belang (Φλαμανδικό Συμφέρον) - το οποίο θέλει να μετατρέψει τη Φλάνδρα σε ένα πλήρως ανεξάρτητο, αποσχισθέν κράτος - είναι πλέον η μεγαλύτερη πολιτική δύναμη στη χώρα.
Ο Tom Van Grieken, ο οποίος έγινε πρόεδρος του κόμματος όταν ήταν μόλις 28 ετών και έχει διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στην πρόσφατη επιτυχία του Vlaams Belang, επιμένει και έχει ξεκάθαρη θέση όσον αφορά τα σχέδιά του για ανεξαρτησία σε περίπτωση νίκης του κόμματός του.
”Πιστεύουμε ότι το Βέλγιο όπως το ξέρουμε σήμερα, είναι ένας αναγκαστικός γάμος”, δήλωσε ο Van Grieken στο POLITICO και πρόσθεσε: ”Αν ένας από τους δύο θέλει διαζύγιο, θα το συζητήσουμε ως ενήλικες ... πρέπει να καταλήξουμε σε έναν συντεταγμένο διαχωρισμό. Σε περίπτωση που αρνηθούν να καθίσουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων τότε θα προχωρήσουμε μονομερώς”.
Για την πλειονότητα των 12,6 εκατομμύριων κατοίκων της χώρας, το επικείμενο τέλος της χώρας τους μπορεί να αποτελέσει έκπληξη.
Οι σκληρές μάχες μεταξύ του φλαμανδόφωνου βορρά και του γαλλόφωνου νότου έχουν ηρεμήσει τα τελευταία χρόνια. Πλέον οι Φλαμανδοί πολίτες, που κάποτε ήταν το αουτσάιντερ παρά την αριθμητική υπεροχή τους έναντι των γαλλόφωνων ομολόγων τους, έχουν πλέον τα γλωσσικά δικαιώματα και τις πολιτικές αρμοδιότητες που ζητούσαν εδώ και καιρό.
″Για πολλούς, η μάχη έχει δοθεί κάπως”, δήλωσε ο Karl Drabbe, εκδότης με ρίζες στο φλαμανδικό κίνημα. Εντός του ομοσπονδιακού κράτους του Βελγίου, οι περιφέρειες έχουν πλέον ευρείες εξουσίες όσον αφορά την παροχή εκπαίδευσης, την αγροτική πολιτική και τις μεταφορές.
”Αυτό δεν έχει οδηγήσει σε συνταρακτικά άλματα προς τα εμπρός - το αντίθετο μάλιστα”, δήλωσε ο Drabbe σημειώνοντας ότι η διάθεση για να βρεθεί κάποιος στα «χαρακώματα» προκειμένου να επιτευχθούν μεγάλες κρατικές μεταρρυθμίσεις, είναι περιορισμένη.
Ωστόσο το κόμμα Vlaams Belang δεν έχει εναποθέσει τις ελπίδες του για στήριξη αποκλειστικά στην πολιτική του υπέρ της ανεξαρτησίας.
Άνοδος της Δεξιάς
Σε ολόκληρη την ΕΕ, η δύναμη της ακροδεξιάς έχει αυξηθεί τους τελευταίους μήνες, δεδομένου ότι η μάχη που δίνει εστιάζει στο μεταναστευτικό, την αργή ανάπτυξη και τον υψηλό πληθωρισμό. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα την άνοδο λαϊκιστικών και αντισυστημικών κομμάτων.
Σημειώνεται δε ότι το Βέλγιο είναι μία από τις ευρωπαϊκές χώρες που αντιμετωπίζουν μεγάλη εισροή αιτούντων άσυλο, με αριθμό αφίξεων που προσομοιάζει με εκείνον της μεταναστευτικής κρίσης του 2015.
Στη Φλάνδρα, το μεταναστευτικό ζήτημα, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα, είναι η βασική ανησυχεί που απασχολεί τους ψηφοφόρους. ”Το Vlaams Belang έχει υιοθετήσει τη ρητορική κατά της μετανάστευσης, αναγνωρίζοντας ότι απασχολεί πολλούς Φλαμανδούς ψηφοφόρους”, δήλωσε ο Nicolas Bouteca, αναπληρωτής καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Γάνδης εξηγώντας πως αυτός είναι και ο βασικός λόγος για την επιτυχία του συγκεκριμένου κόμματος.
Από την πλευρά του ο Bart De Wever, πρόεδρος του φλαμανδικού εθνικιστικού κόμματος N-VA, αναφέρει πως αυτή τη στιγμή η ίδια τάση παρατηρείται σε όλη την Ευρώπη.
Υπάρχει ”ένα κύμα τεράστιας ανησυχίας” μεταξύ των πολιτών που αισθάνονται ”οικονομικά εγκαταλελειμμένοι από τις ίδιες τους τις ελίτ”, δήλωσε ο Bart De Wever στο POLITICO. ”Και όσο άδικο κι αν το βρίσκετε αυτό, η ακροδεξιά το εκμεταλλεύεται”. Στις δημοσκοπήσεις, το κόμμα του, το N-VA, είναι πλέον το δεύτερο μεγαλύτερο στη Φλάνδρα, μετά το Vlaams Belang.
Οι δυνητικοί ψηφοφόροι του Vlaams Belang θεωρούν το μεταναστευτικό ως το σημαντικότερο πολιτικό ζήτημα, ακολουθούμενο από την αύξηση της φορολογίας και την γενικότερη εικόνα της οικονομίας και σύμφωνα με την έρευνα που επικαλείται το POLITICO η μεταρρύθμιση του βελγικού κράτους τους απασχολεί σε πολύ μικρότερο βαθμό.
Το Βέλγιο δημιουργήθηκε με έναν χαοτικό, απρογραμμάτιστο τρόπο - en stoemelings, στη διάλεκτο των Βρυξελλών. Θα μπορούσε το τέλος της χώρας να επέλθει τυχαία ως απόρροιά της ανησυχίας των πολιτών για το μεταναστευτικό; Διερωτάται το POLITICO
Ο Van Grieken υποστηρίζει πως δεν γίνεται να μην προσέξει κάποιος τη στάση του κόμματός του για την ανεξαρτησία των Φλαμανδών η οποία άλλωστε είναι και το βασικό θέμα που προτάσσει το κόμμα στο πολιτικό του πρόγραμμα. Ωστόσο αναγνωρίζει ότι δεν είναι δυνατόν η ιδέα για ανεξαρτησία να συγκινήσει τον κάθε ψηφοφόρο, αλλά όπως υπογραμμίζει είναι ξεκάθαρο γι΄αυτόν ότι κάποιος που είναι κατά της ανεξαρτησίας δεν πρόκειται να ψηφίσει το κόμμα του ή το N-VA.
Ο δρόμος προς το διαζύγιο
Η στρατηγική του Van Grieken έχε ως στόχο, για τις εκλογές του επόμενου Ιουνίου, να καταστήσει το Vlaams Belang το μεγαλύτερο κόμμα στη Φλάνδρα. Αυτό θα του δώσει το προνόμιο να επιλέξει τον εταίρο για τον συνασπισμό που συγκροτήσει τη φλαμανδική κυβέρνηση. Το ιδανικό κόμμα για να συνεργαστεί μαζί του θα είναι το N-VA. Εάν αυτό επιτευχθεί, στη συνέχεια, η φλαμανδική κυβέρνηση θα προχωρήσει με την «διακήρυξη κυριαρχίας» έτσι ώστε να αναγκάσει τους γαλλόφωνους εταίρους του συνασπισμού να διαπραγματευτούν το τέλος του Βελγίου όπως υπάρχει σήμερα.
Όμως υπάρχουν εμπόδια, ακόμη και αν ο Van Grieken κερδίσει, καθώς εντός του N-VA υπάρχουν έντονες αντιδράσεις και διαφωνίες για το εάν θα πρέπει το N-VA να σχηματιστεί κυβέρνηση με το Vlaams Belang. Μια τέτοια κίνηση, εξηγεί το POLITICO, θα έσπαγε την υπάρχουσα, επί δέκα χρόνια, δέσμευση του βελγικού πολιτικού κατεστημένου να μην κυβερνήσει με την ακροδεξιά. Ακόμη και αν το N-VA έκανε το μοιραίο βήμα να συμμαχήσει με την ακροδεξιά, η γαλλόφωνη πλευρά της βελγικής πολιτικής είναι πιθανό να μην παραστεί στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, τουλάχιστον στο πρώτο στάδιο.
Παρόλα αυτά, κάθε ένα από αυτά τα βήματα που μόλις αναφέρθηκαν, θα μπορούσαν να προκαλέσουν περαιτέρω πολιτική αστάθεια στο Βέλγιο κάτι που θα μπορούσε να βοηθήσει στην προώθηση της ιδέας για ανεξαρτησία.
Υπενθυμίζεται ότι ο Βέλγος πρωθυπουργός Αλεξάντερ Ντε Κρο, ο οποίος ηγείται σήμερα ενός δύσκολου επτακομματικού συνασπισμού, ανέβηκε στην εξουσία μετά τις εκλογές του 2019. Χρειάστηκαν 500 βασανιστικές ημέρες για να επιτευχθεί συμφωνία για το σχηματισμό κυβερνητικού συνασπισμού, και έκτοτε ο Ντε Κρό αγωνίζεται να κρατήσει τα κυβερνητικά κόμματα σε κοινή πολιτική γραμμή όσον αφορά τα βασικά και σημαντικά ζητήματα για τη διαχείριση του κράτους.
Στις εκλογές του επόμενου έτους εκτιμάται ότι η περαιτέρω αποδυνάμωση των κομμάτων του κέντρου θα καταστήσει ακόμη πιο δύσκολο τον σχηματισμό κυβέρνησης εθνικού συνασπισμού. Ο Ιβάν Ντε Βάντερ, βετεράνος πολιτικός δημοσιογράφος, φοβάται ότι αυτό θα προκαλέσει έναν φαύλο κύκλο.
”Οι περισσότεροι άνθρωποι παρατηρούν τη φλαμανδική κυβέρνηση, επειδή μπορείς κάποιος να εξηγήσει τις κινήσεις που κάνει με κατανοητούς όρους σκακιού”, είπε και πρόσθεσε: ”Κατά την άποψή μου αυτό που θα συμβεί σε ομοσπονδιακό επίπεδο θα μπορούσε να είναι θρυαλλίδα διότι υπάρχει το ρίσκο να προκύψει πλήρης αποκλεισμός των πολιτικών θεσμών ... Αυτό είναι που μπορεί να τινάξει στον αέρα τη βιωσιμότητα του Βελγίου και όχι η πιθανότητα η Φλάνδρα να προχωρήσει με την ανακήρυξη της ανεξαρτησία της”.
”Το Βέλγιο δεν καταρρέει επειδή υπάρχει ένα φλαμανδικό-εθνικό κόμμα. Είναι επειδή το Βέλγιο δεν λειτουργεί και γι΄αυτό υπάρχει ένα φλαμανδικό-εθνικό κόμμα” υποστηρίζει ο Tom Van Grieken.
Πηγή: POLITICO