Ο χήνειος πόδας αφορά ένα ισχυρό τενόντιο σύνολο. Αποτελείται από κατάφυση τριών τενόντων στην έσω επιφάνεια της κνήμης και αφορά τους τένοντες του ραπτικού μυ, του ισχνού προσαγωγού και του ημιτενοντώδη.
Ο πόνος στο γόνατο συχνά ταλαιπωρεί αθλητές και ασκούμενους και η τενοντοπάθεια χήνειου πόδα, γνωστή και ως Σύνδρομο Pes Anserinus Tendino - Bursitis (PATB) αποτελεί ένα αίτιο που προκαλεί συμπτώματα στο γόνατο και αποχή από την άσκηση.
Μέσα από απεικονιστικές εξετάσεις (μαγνητική και υπέρηχος), που προσπάθησαν να ερμηνεύσουν τα αίτια πρόκλησης τενοντοπάθειας χήνειου πόδα φάνηκε ότι οι ασθενείς πάσχουν από θυλακίτιδα (αρθρικό αίτιο) και τενοντίτιδα (μυοτενόντιο αίτιο).
Οπως γράφει ο Γιώργος Σιδηρόπουλος, φυσικοθεραπευτής με έδρα την Κατερίνη:
Παρ′ όλα αυτά, λίγα είναι γνωστά σχετικά με το δομικό ελάττωμα που είναι υπεύθυνα για αυτή τη διαταραχή. Λόγω αυτών των προβλημάτων, προτείνεται ο όρος τενοντοπάθεια χήνειου πόδα για αυτή την πάθηση.
Στην τενοντοπάθεια χήνειου πόδα φαίνεται ότι οι μύες που καταφύονται στην πάσχουσα περιοχή συχνά εμφανίζουν φλεγμονώδεις διεργασίες και συνολικά η μυική δύναμη και αντοχή είναι μειωμένη συγκριτικά με το υγιές άκρο.
Προδιαθεσικοί παράγοντες ανάπτυξης τενοντοπάθειας χήνειου πόδα
- Υψηλός δείκτη μάζας σώματος
- Υψηλό ποσοστό λίπους
- Κακή προοδευτικότητα στα προπονητικά φορτία
- Προηγούμενο ιστορικό που δεν έλαβε κατάλληλη λειτουργική αποκατάσταση (θεραπευτική άσκηση) και κατάλληλη αξιολόγηση (δύναμη, αντοχή, εύρος κίνησης, ιδιοδεκτικότητα άρθρωσης)
Συμπτώματα
Τα κύρια συμπτώματα που παρατηρούνται σε ασθενείς με τενοντοπάθεια χήνειου πόδα είναι:
- Πόνος στο εσωτερικό μέρος του γόνατος (στατικά ή μετά από δραστηριότητες όπως τρέξιμο και ανέβασμα σκάλας)
- Ξαφνικό χωρίς αιτιολογία πρόσθιο πόνο στο γόνατο σε καταστάσεις που χρήζουν ισορροπιστική ικανότητα (πχ κατέβασμα σκάλας)
- Ευαισθησία στην ψηλάφηση
- Πρήξιμο στην περιοχή
- Μειωμένη μυική δύναμη
- Μειωμένη μυική αντοχή
- Μειωμένο εύρος κίνησης γόνατος
- Δυσλειτουργίες που σχετίζονται με την ορθοστασία (στάση)
- Αλλαγές στο εμβιομηχανικό προφίλ των κάτω άκρων και της σπονδυλικής στήλης
Θεραπεία και αποκατάσταση
Η θεραπεία της τενοντοπάθειας χήνειου πόδα περιλαμβάνει μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα, φυσικοθεραπεία και ενέσεις κορτικοστεροειδών. Η αποκατάσταση πρέπει να ξεκινήσει το συντομότερο δυνατό και να περιοριστεί τόσο ο πόνος όσο και οι υπόλοιπες εκδηλώσεις.
Φυσικοθεραπεία
Μέσω της φυσικοθεραπείας πετυχαίνουμε μείωση του πόνου και σταδιακή αποκατάσταση των άλλων εκδηλώσεων που προαναφέρθηκαν. Στο οξύ στάδιο ή την φάση έξαρσης τενοντοπάθειας χήνειου πόδα είναι σημαντικό, να περιοριστούν οι περιττές δραστηριότητες και να προστατευτεί η περιοχή.
Οι επαγγελματίες υγείας πρέπει να αξιολογούν σε κάθε συνεδρία τον ασθενή τους και να βλέπουν την πρόοδο της πάθησης.
Οι ασθενείς θα πρέπει να ενημερώνουν για τυχόν περιορισμούς που βιώνουν στην καθημερινότητα τους καθώς και για την 24ωρη συμπεριφορά του πόνου τους (από την στιγμή που ξυπνήσουν έως και κατά την διάρκεια του ύπνου τους).
Στην περίπτωση που το αίτιο του προβλήματος είναι η τενοντοπάθεια που έχει αναλυθεί παραπάνω είναι σημαντική η σταδιακή έκθεση στα φορτία σε συνδυασμό με άλλες πρακτικές (μάλαξη, βελονισμός, φυσικά μέσα θεραπείας) που θα προετοιμάσουν και θα επιταχύνουν την διαδικασία της επούλωσης μετά από κάθε συνεδρία θεραπευτικής άσκησης.
Η άσκηση θα πρέπει να περιέχει ποικιλία (διατάσεις, ισομετρικές και ισοτονικές ασκήσεις) και κατάλληλη προοδευτικότητα σύμφωνα με την ευερεθιστότητα και την σοβαρότητα των συμπτωμάτων του ασθενή σε κάθε προπονητική ημέρα.
Είναι σημαντικό η άσκηση να εποπτεύεται από ειδικό φυσικοθεραπευτή καθώς υπάρχουν παγίδες στην κλινική εικόνα της τενοντοπάθειας (όπως για παράδειγμα πόνος την επόμενη ημέρα από την δραστηριότητα), ενώ τέλος στο μεσαίο και τελικό στάδιο της αποκατάστασης κρίνεται απαραίτητο η άσκηση να σέβεται την φυσιολογία και την αντίδραση του τένοντα μετά την κάθε τύπου έκθεσης στα φορτία.