Πόνος στον αυχένα: Αιτίες, συμπτώματα, αντιμετώπιση, ασκήσεις

Ο αυχενικός πόνος είναι η τέταρτη κύρια αιτία αναπηρίας, καθώς οι μελέτες δείχνουν έως και 30% επιπολασμό ετησίως. Τα περισσότερα από αυτά περιστατικά αφορούν οξύ στάδιο πόνου και συμπτωματολογίας (δυσκαμψία, μυϊκή αδυναμία).

Οπως γράφει ο Γιώργος Σιδηρόπουλος, φυσικοθεραπευτής, με έδρα την Κατερίνη, σχεδόν όλα τα περιστατικά θα περάσουν με ή χωρίς θεραπεία, ωστόσο ένας στους δύο (50%) θα αναπτύξει ευαισθησία στην αυχενική μοίρα που μπορεί να εξελιχθεί σε χρόνιο πόνο ή μακροχρόνιο επώδυνο πόνο στην περιοχή.

Για την αποφυγή της χρόνιας κατάστασης συστήνεται ο ασθενής να εξεταστεί από ιατρό και στη συνέχεια ο φυσικοθεραπευτής του αφού λάβει το ιστορικό και κάνει φυσική εξέταση να σχεδιαστεί ένα πρόγραμμα εξατομικευμένης αποκατάστασης με σκοπό την βελτίωση της κινητικότητας και την ενδυνάμωση των μυών.

Το κάθε επεισόδιο αυχενικού πόνου είναι σημαντικό να καταγραφεί στην λήψη ιστορικού και να διευκρινιστούν τα βασικά χαρακτηριστικά της συμπτωματολογίας.

Κατά την λήψη ιστορικού, ο επαγγελματίας υγείας θα ασχοληθεί με το εάν ο πόνος είναι μηχανικής αιτιολογίας (προέρχεται και επηρεάζεται από εξωτερικά φορτία και είναι κυρίως μυϊκό το αίτιο ή αρθρικό) ή νευροπαθητικό, που προκαλείται μετά από κάποια παθολογία (συμπίεση ή εφελκυσμό) του νευρικού ιστού.

Η διάγνωση αυχενικό σύνδρομο είναι μία «ομπρέλα» που γενικεύει και δεν ξεχωρίζει την μοναδικότητα και την αξία της εξατομικευμένης ιατρικής αποκατάστασης που πρέπει να λαμβάνει ο εκάστοτε ασθενής.

Αίτια αυχενικού πόνου

• Αστάθεια που μπορεί να προκύπτει από υπέρχρηση ή έναν άμεσο τραυματισμό
• Μυϊκή ανισορροπία ή κακή φυσική κατάσταση
• Κακό κινητικό έλεγχο (local muscle)
• Παρατεταμένη στάση (εργασία)
• Υψηλή έκθεση σε «μπλε οθόνη»
• Ηλικία
• Δευτεροπαθή αίτια: συστημικές ασθένειες

Συμπτώματα

• Πόνος στην περιοχή του αυχένα (τοπικός ή διάχυτος, επιφανειακός ή βαθύς πόνος, πόνος που υποχωρεί με την κίνηση ή πόνος που επιδεινώνεται με την κίνηση)
• Πονοκέφαλος
• Ίλιγγος
• Ζάλη
• Ναυτία
• Ενοχλήσεις στην όραση, ακοή, δόντια, κροταφογναθική

Αντιμετώπιση πόνου στον αυχένα

Για την θεραπεία του πόνου πάντα βλέπουμε το στάδιο, τη φύση και την ευαισθησία που έχουν τα συμπτώματα και η κλινική εικόνα αφου κατηγοριοποιηθεί και συζητηθεί μαζί με τον ασθενή δημιουργούνται βραχυπρόθεσμοι και μακροπρόθεσμοι στόχοι.

Έτσι, στους άμεσους (βραχυπρόθεσμους) στόχους συχνά είναι η μείωση του πόνου στη περιοχή του αυχένα, η επαναφορά της ομαλής κίνησης στην περιοχή και η επαναφορά της λειτουργικότητας και της δύναμης περιοχής. Η συμβολή της φυσικοθεραπείας για το στάδιο αυτό είναι μέσω:

• Φυσικά μέσα (διαθερμία, υπέρηχος, laser, διαμαγνητική αντλία, ηλεκτρομαγνητικός διεγέρτης, ηλεκτροθεραπεία, ραδιοκύματα TECAR)
• Μάλαξη / μασάζ
• Κινησιοθεραπεία (ενεργητικές και παθητικές κινήσεις μακριά από τον πόνο με στόχο την μείωση της δυσκαμψίας στον αυχένα)
• Συμβουλευτική παρέμβαση

Όταν η συμπτωματολογία που παρατηρείται στο οξύ στάδιο έχει υποχωρήσει ή μειωθεί σημαντικά η αποκατάσταση στρέφεται κατά το ήμισυ στο σήμερα (επιστροφή στην καθημερινότητα, πχ εργασία) και κατά στο άλλο ήμισυ ασχολείται με την πρόληψη.

Και για τις δύο περιπτώσεις ο ειδικά καταρτισμένος φυσικοθεραπευτής οφείλει να αξιολογεί καθημερινά τον ασθενή του. Η αποκατάσταση στρέφεται στην ενεργητική συμμετοχή του ασθενή και στην βέλτιστη φόρτιση. Στο στάδιο αυτό, ο φυσικοθεραπευτής, μπορεί να συνεργαστεί με τον ιατρό του ασθενή ή άλλους επαγγελματίες υγείας.

Ασκήσεις

Παρακάτω ενδεικτικά ένα ασκησιολόγιο με έμφαση το μυϊκό σύστημα της αυχενικής και ωμοπλατοθωρακικής περιοχής.

1. Πρόσθια / οπίσθια προβολή άνω αυχενικής: Αποτελεί μία σημαντική άσκηση για επαναφορά της σωστής ενεργοποίησης των τοπικών μυών (local muscles) που συχνά αποτελούν αίτιο της αστάθειας ενός σπονδυλικού επιπέδου. Τεχνική: Φέρνουμε το πηγούνι μέσα με τέτοιο τρόπο ώστε η καμπύλη που υπάρχει αργά αργά να μοιάζει με ευθεία. Αργή εκτέλεση, κράτημα στο τέλος της κίνησης και ιδιαίτερη προσοχή η προβολή να μην συνοδευτεί από κάμψη ή έκταση
2. Ενδυνάμωση τραπεζοειδή (έμφαση στην μέση και κάτω μοίρα). Από πρηνή θέση, 3σετ 8-12 επαναλήψεις, αργή εκτέλεση με κράτημα στο τέλος της κίνησης, συστήνεται ρυθμός συστολής 2 -1 – 2.
3. Κωπηλατική άσκηση, με έμφαση στην σταθεροποίηση του αυχένα και ενεργοποίηση των μυών της ωμοπλάτης. Σε όσους είναι δύσκολη η παρακάτω θέση, συστήνεται να γίνει από καθιστή ή όρθια θέση με λάστιχο να σταθεροποιείται από ένα εξωτερικό σημείο.

ΠΗΓΗ: fmh.gr