Η πιο σημαντική πολιτική φυσιογνωμία της Υεμένης τις τελευταίες τέσσερις δεκαετίες έχει τεθεί πλέον εκτός της πολιτικής εξίσωσης που βύθισε το φτωχότερο έθνος του αραβικού κόσμου σε σύγκρουση και πυροδότησε τη χειρότερη ανθρωπιστική κρίση στον κόσμο. Με αυτά τα λόγια σχολιάζει ο Guardian τη δολοφονία του πρώην προέδρου της Υεμένης, Αλί Αμπντάλα Σάλεχ, τονίζοντας ταυτόχρονα ότι ο θάνατος του σηματοδοτεί τη δραματική τροπή ενός τριετούς αδιέξοδου πολέμου και διακινδυνεύει και κάνει από πιο δυσεπίλυτη τη σύγκρουση.
Ο Σάλεχ, πρώην στρατιωτικός, έγινε πρόεδρος της Βόρειας Υεμένης το 1978 έπειτα από ένα πραξικόπημα, αλλά, όταν βορράς και νότος επανενώθηκαν το 1990, εξελέγη ο πρώτος πρόεδρος της νέας χώρας. Κάποτε μάλιστα ο ίδιος παρομοίασε την εξουσία ως ένα χορό σε κεφάλια φιδιών.
Διετέλεσε σημαντικό ρόλο στην πορεία της Υεμένης προς τον εμφύλιο πόλεμο, και έδειξε απροθυμία να αποχωρήσει το 2012 από την εξουσία, τον διαδέχθηκε ωστόσο ο Αμπντού Ραμπού Μανσούρ Χαντί που είχε την υποστήριξη της Σαουδικής Αραβίας.
Εξηγώντας τη στάση που κράτησε ο Σάλεχ στον πόλεμο, το δημοσίευμα τονίζει ότι το 2014 ξεκίνησε μία δύσκολη συμμαχία με τους πρώην εχθρούς του τους Χούτι προκειμένου να διευκολύνει την προσπάθειά τους να καταλάβουν τη Σαναά, πρωτεύουσα της χώρας, και τελικά να αναγκάσει τον Χαντί να διαφύγει στη Σαουδική Αραβία.
«Ήταν μία συμμαχία καταδικασμένη να αποτύχει, αλλά λίγοι προέβλεψαν ότι ο άνθρωπος που στήριξε τους αντάρτες τους οποίους πολέμησε σε έξι πολέμους ανάμεσα στο 2004 και το 2011 τελικά θα δολοφονούνταν από εκείνους», σχολιάζει για την τύχη που επιφύλασσε η μοίρα για τον πρώην πρόεδρο της Υεμένης ο Guardian.
Όπως τονίζει ωστόσο, για όσο διήρκεσε αυτή η συμμαχία επωφελήθηκαν και οι δύο πλευρές. Ο Σάλεχ χρησιμοποίησε τη δύναμη πυρός και το ανθρώπινο δυναμικό των Χούτι, ενώ οι αντάρτες επωφελήθηκαν από τα κυβερνητικά δίκτυα και τα δίκτυα πληροφοριών του πρώην προέδρου.
Παρόλα αυτά, την περασμένη εβδομάδα ο Σάλεχ έκανε κινήσεις ώστε να αυξήσει την εξουσία του στη Σαναά και έδειξε σημάδια ότι άλλαζε πλευρά και ότι αναζητούσε τρόπο να ξεκινήσει διάλογο με τους Σαουδάραβες και τους συμμάχους τους, συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων. Υπήρξαν επίσης αναφορές ότι οι βομβιστικές επιθέσεις της Σαουδικής Αραβίας τις τελευταίες μέρες στη Σαναά στόχευαν τις περιοχές των Χούτι σε μία προσπάθεια να βοηθήσει τον Σάλεχ. Όπως αποδείχθηκε όμως και αυτές δεν στάθηκαν ικανές να εμποδίσουν τους αντάρτες να τον σκοτώσουν.
Η επόμενη μέρα στην Υεμένη
Χωρίς τον Σάλεχ οι Χούτι ενισχύονται, τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα, σημειώνει ο Guardian. «Υπάρχει η πιθανότητα πως η οργάνωση του Σαλεχ θα αποδυναμωθεί ριζικά αν δεν περιθωριοποιηθεί στο επόμενο διάστημα. Αυτό θα καταστήσει τους Χούτι βασικούς παίχτες στη βόρεια Υεμένη», εξηγεί μιλώντας στη βρετανική εφημερίδα ο Άνταμ Μπάρον, συνεργάτης του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
Όπως τονίζει ο ίδιος, το κάλεσμα των Χούτι για εορτασμούς την Τρίτη μετά από τον θάνατο του Σάλεχ αφήνει λίγες αμφιβολίες ότι διάθεσή τους είναι να παγιωθούν από το να προχωρήσουν σε συμβιβασμό.
Με τον πόλεμο στην Υεμένη να έχει φτάσει σε αδιέξοδο και να είναι δύσκολο πλέον να πούμε ποια πλευρά κερδίζει, ο Μπάρον δηλώνει στον Guardian πόσο διαφορετικά αντιλαμβάνονται τη νίκη οι δύο πλευρές. Σύμφωνα με τον ίδιο, για τους Χούτι ο ορισμός της νίκης είναι απλώς μία επιβίωση κάτι στο οποί είναι πολύ καλοί. Από την άλλη, όμως, για τη Σαουδική Αραβία νίκη μεταφράζεται ως η αποκατάσταση της διεθνώς αναγνωρισμένης κυβέρνησης.
«Οι Χούτι πέρασαν μία δεκαετία να αγωνίζονται σε μία εξέγερση απομονωμένοι στα βουνά της βόρειας Υεμένης. Το να κρατήσουν στον έλεγχό τους τη Σαναά, πόσω μάλλον να καταστρέψουν τον Σάλεχ, τον ιστορικό τους εχθρό, αυτό είναι μία μεγάλη υπόθεση», τονίζει επίσης ο Μπάρον.
Ο Guardian συνεχίζοντας αναφέρει τι ακριβώς διακυβεύεται και υπενθυμίζει ότι τον περασμένο μήνα, η εκτόξευση ενός πυραύλου από την Υεμένη προς το Ριάντ οδήγησε τον πρίγκιπα διάδοχο της Σαουδικής Αραβίας να κατηγορήσει το Ιράν για «άμεση στρατιωτική επίθεση» μέσω προμήθειας πυραύλων στους Χούτι.
Από την πλευρά του ο Ιρανός ΥΠΕΞ, απάντησε ότι η Σαουδική Αραβία βομβαρδίζοντας την Υεμένη σκοτώνει χιλιάδες αθώους συμπεριλαμβανομένων και μωρών και ότι αν και βοηθάει να εξαπλωθεί η χολέρα και η πείνα, κατηγορεί το Ιράν.
Έκτοτε, οι Χούτι εκτόξευσαν τουλάχιστον έναν πύραυλο με στόχο τη Σαουδική Αραβία, ενώ την περασμένη εβδομάδα ισχυρίστηκαν ότι χτύπησαν ένα υπό κατασκευή πυρηνικό εργοστάσιο στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, κάτι που απέρριψαν τα ΗΕΑ.
Όπως έγραψαν πάντως οι New York Times τη Δευτέρα, ειδικοί εμπειρογνώμονες αμφισβήτησαν ισχυρισμούς ότι τα αμερικανικά αμυντικά συστήματα μπορούσαν να αναχαιτίσουν έναν πύραυλο της Υεμένης με στόχο το αεροδρόμιο του Ριάντ.
Καταλήγοντας ο Guardian τονίζει ότι η Υεμένη χωρίς τον Σάλεχ θα είναι μία διαφορετική χώρα, θα παραμείνει ωστόσο το ίδιο απρόβλεπτη, και παραθέτει τις δηλώσεις του Μπάρον σύμφωνα με τις οποίες η εσωτερική δυναμική σε μία χώρα έχει έναν τρόπο να μετατοπίζεται χωρίς κανείς να το αναμένει.
(Με πληροφορίες από Guardian)